ایستانیوز:هر چند بر اساس آمارهای رسمی، نرخ رشد نقدینگی کاهش پیدا کرده‌است اما کارشناسان هشدار می‌دهند که این کاهش، بدون توجه به الزامات آن، پایدار نخواهد بود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)، رشد نامتوازن نقدینگی یکی از ریشه‌های اصلی معضلات اقتصاد ایران است. به بیان دیگر شوک‌های تورمی که طی ۵ سال گذشته به اوج خود رسیده نتیجه تلخ رشد نقدینگی نامتوازن است.
در حالی طی یک دهه گذشته میانگین رشد اقتصادی نزدیک به یک درصد بوده که در این بازه زمانی میانگین رشد نقدینگی در محدوه ۳۰ درصد قرار داشته و حتی در چند سال گذشته به محدوده ۴۰ درصد نیز افزایش پیدا کرده است.
در این شرایط بانک مرکزی طی یک سال گذشته با اعمال سیاست‌های انقباضی سعی در کاهش رشد نقدینگی داشته است. موضوعی که نمود آن کاهش رشد نقدینگی از ۴۰ درصد در ابتدای سال گذشته به ۲۶ درصد در پایان تابستان امسال بوده است.
با این وجود این کاهش رشد نقدینگی نه از تعدیل عوامل رشد نقدینگی بلکه از طریق اعمال محدودیت شدید بر وام دهی بانک‌ها بوده است. نمود این موضوع را می‌توان در تحولات رشد پایه پولی دید. در حالی رشد نقدینگی از ابتدای سال گذشته تا پایان تابستان امسال کاهش حدود ۱۴ واحد درصدی را تجربه کرده که رشد پایه پولی در این بازه زمانی بیش از ۱۰ واحد درصد افزایش یافته است.
همین موضوع منجر شده تا کارشناسان هشدار دهند که کاهش رشد نقدینگی،پایدار نخواهد بود؛ به بیان دیگر، در حالی ریشه‌های رشد نقدینگی که همان کسری بودجه و ناترازی نظام بانکی است همچنان در اقتصاد ایران وجود دارد، نباید انتظار داشت که رشد نقدینگی به صورت پایدار کاهش پیدا کند.
الزامات کاهش رشد نقدینگی
کامران ندری، کارشناس نظام بانکی در این باره در گفتگو با جهان صنعت نیوز اظهار داشت: اینکه دولت بتواند از افزایش رشد نقدینگی جلوگیری کند، لازم است الزام‌هایی را جدی بگیرد. در وهله اول مدیریت کسری بودجه اهمیت دارد تا مجبور نشود به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از منابع پولی برای تاًمین کمبود بودجه استفاده کند. بنابراین اول کار دولت برای زیاد نشدن رشد نقدینگی مدیریت کسری بودجه است.
این تحلیلگر مسائل اقتصادی در ادامه گفت: موضوع بعدی برای کنترل رشد نقدینگی به ناترازی‌هایی ربط پیدا می‌کند که در نظام بانکی وجود دارد و هزینه سازی می‌کند. یعنی برای مدیریت صحیح و اصولی نقدینگی باید برای رفع مشکلاتی که بانک‌ها دارند و همچنین ناترازی‌های سیستم بانکی چاره اندیشی کرد. با این توضیح که این مساله‌ای بسیار پیچیده است که چطور می‌شود بانک‌ها را در مسیر صحیح و درست هدایت کرد که در این رابطه «نظارت بر عملکرد بانک ها» بسیار اهمیت دارد.
او افزود: لذا تقویت نظارت بانک مرکزی بر سیستم بانکی از اهمیت بالایی برخوردار است. مساله استقلال بانک مرکزی بسیار مهم است. همچنین استراتژی و راهبرد بانک مرکزی درباره تامین نرخ‌های بهره و نرخ ارز در این باره خیلی اهمیت پیدا می‌کند و همه این موارد در کنترل رشد نقدینگی تاًثیر می‌گذارد.
بدون توسعه صنعتی، نقدینگی یعنی تورم
وی توضیح داد: موضوع بعدی مساله توسعه صنعتی کشور است. در واقع اگر بنگاه‌ها نتوانند از منابع مالی به درستی استفاده کنند و منابع مالی در اختیار بنگاه‌هایی که قرار داده شوند که قرار نیست بهره وری لازم را از بودجه تخصیصی داشته باشند، نقدینگی نتیجه‌ای جز تورم نخواهد داشت؛ بنابراین راهبرد فعلی در حمایت از بنگاه ها، باید مشخص شود. به هرحال مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی هستند که رشد نقدینگی را موجب می‌شوند که در راس کسری بودجه و ناترازی بانک‌ها قرار دارد که اگر این ۲ عامل مدیریت شوند، مشکلِ رشد نقدینگی کاهش پیدا خواهد کرد، البته نتیجه مثبت قطعا زمان می‌طلبد و اینطور نیست که بالفور جوی رشد نقدینگی گرفته شود. در واقع کاهش رشد نقدینگی با تاًخیر اثرگذار خواهد شد. البته با این شرط که کاهش رشد نقدینگی مقطعی نباشد و استمرار داشته باشد.
ندری در پایان گفت: شرایط معیشتی مردم در غیرقابل باورترین حالت ممکن خود قرار دارد و گرانی‌ها معیشت عموم را به طور جدی تهدید می‌کند. بر همین اساس لازم به تاکید است که کنترل رشد نقدینگی باید بیش از هر برنامه دیگری در دستور کار دولت قرار بگیرد.
