ایستانیوز:در ۲۰ ماهی که بازار سرمایه در ورطه سقوط افتاده است، فقط اسمی از «صندوق تثبیت بازار سرمایه» شنیده شده و عملکرد این صندوق به شدت غیرشفاف بوده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)، یکی از موضوعاتی که سازمان بورس و دولتمردان در دو سال گذشته بر روی آن مانور فراوانی داده‌اند، وجود صندوق تثبیت بازار سرمایه برای حمایت از سهامداران خُرد بوده است.
اما در 20 ماهی که بازار سرمایه به ورطه سقوط افتاده است، تنها اسمی از این صندوق شنیده شده و هیچ اثر مثبتی از منابع این صندوق جهت حمایت از بازار، نمادها و سهامداران دیده نشده است.
سهامداران خرد و حقیقی بازار سرمایه در این مدت کاهش شدید سرمایه خود را دیده اند و تنها راه حل آنها نیز خروج از بازار سهام و ورود به صندوق های با درآمد ثابت، بانک ها و البته بازارهای موازی بورس بوده است.
در این مدت بیش از 140 هزار میلیارد تومان از بازار سرمایه خارج شده و مشکل فعلی بازار سرمایه نیز کمبود نقدینگی است که اجازه بالا رفتن ارزش معاملات خرد و کل معاملات در بازار سرمایه را نمی دهد.
* صندوقی که بیشتر سروصدا داشته است تا خروجی!
در این بین دایم درباره صندوق تثبیت بازار سرمایه حرف به میان آمده است، اما عملکرد این صندوق هیچگاه مورد ارزیابی قرار نگرفته است که چگونه منابع این صندوق مصرف شده است. به عبارت دیگر، غیرشفاف بودن عملکرد صندوق تثبیت بازار و مشخص نبودن نحوه هزینه کرد منابع آن در سال های گذشته یکی از اصلی ترین انتقادات به مدیریت این صندوق بوده است.
در یک سال و نیم گذشته بارها و بارها مبالغ متعددی تصویب شده و وارد این صندوق شده است. در برخی مواقع نیز تنها اخباری مربوط به واریز مبالغی از صندوق توسعه ملی به این صندوق منتشر شده است.
به عنوان نمونه، غضنفری، رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی می گوید: تاکنون ۳ هزار میلیارد تومان به بازار سرمایه اختصاص یافته است، همچنین ۵ هزار میلیارد تومان از سازمان امروز مالیاتی طلب داشتیم که با موافقت وزیر اقتصاد به صندوق تثبیت بازار سرمایه پرداخت می‌شود.
* مالیات بر معاملات بورس وارد صندوق تثبیت بازار می شود
در مصوبات دیگر دولت، مالیات دریافت شده از انجام معاملات در بورس، باید به این صندوق واریز می شده است. اینکه این مبالغ نیز به این صندوق واریز شده است یا خیر، هنوز مشخص نبوده است. براساس آمارهای رسمی سهامداران در سال 99 بالغ بر 17 هزار میلیارد تومان از محل مالیات نقل و انتقال سهام در بازار سرمایه درآمد به دولت پرداختند که این رقم به تنهایی معادل 9 درصد از کل مالیات وصولی سال 1399 است. طبق این قوانین، تنها در سال 99 باید 20 هزار میلیارد تومان وارد این صندوق می شده است.
اینکه کدام منابع به این صندوق وارد شده است و این منابع چگونه مصرف شده اند، از جمله موضوعاتی است که باید به آن پاسخ درستی از سوی مسوولان سازمان بورس داده شود. اما نکته قابل توجه نامشخص بودن سازوکارهای این صندوق است. بسیاری از سهامداران خرد که در 20 ماه گذشته وارد بورس شده اند و تا 70 درصد از سرمایه خود را از دست داده اند، این پرسش را مطرح می‌کنند که عملکرد این صندوق در این سال‌هایی که وجود داشته چگونه بوده است و اصلا آیا این صندوق منفعتی برای سهامداران خرد داشته است یا خیر؟
* نامشخص بودن نقش صندوق تنبیت بازار در روزهای سخت سهامداران
از مرداد ۹۹ تاکنون که شاهد ریزش شدید و نوسانات غیرقابل پیش‌بینی در بازار بوده‌ایم، نقشی از این صندوق در تثبیت بازار مشخص نبود و اساسا باید به این پرسش پاسخ داده شود که چه موردی تثبیت شده است؟ بنابراین در ابتدا باید عملکرد صندوق شفاف شود.
در برخی از زمان‌ها، سازمان بورس موضوع حمایت از بازار سهام را مطرح کرده است و در این حمایت‌ها تعدادی از نمادهای شاخص ساز مورد توجه شرکت‌های حقوقی قرار گرفته و چند روزی نیز سبزپوش بوده‌اند، اما این نمادها که اصطلاحا لیدر بازار هم محسوب می‌شوند، نتوانستند بازار سرمایه را از این رخوت و قرمزپوشی اغلب نمادها نجات دهند.
اینکه چند نماد مورد حمایت قرار گرفته اند، سازوکار این حمایت چگونه بوده است، هدف این صندوق حمایت از کل بازار است یا از شاخص کل بازار و یا حمایت از چند نماد، همه و همه پرسش های بدون جوابی است که سازمان بورس باید به آن پاسخ دهد
به نظر می رسد، علاج بورس در این روزها تنها صندوق تثبیت بازار سرمایه نیست، بلکه اگر سازوکار قیمت‌گذاری محصولات و فروش شرکت‌‌ها شفاف شود، قیمت‌گذاری دستوری از صنایع کنار گذاشته شود، واردات و قیمت خودرو آزاد شود و محدودیت نوسان و حجم مبنا نیز حذف شود، بازار راه خود را پیدا می‌کند و دیگر نیازی به حمایت های پولی از بورس نیست.
