تورم‌های دورقمی مانعی مهم پیشروی سرمایه‌گذاری

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)،رکود تورمی مهم‌ترین چالش سال‌های اخیر اقتصاد ایران است. رشدهای اقتصادی منفی طی سه سال گذشته (به استثنای سال 1399) و تورم بالای 30 درصد طی همین دوره گواهی بر وجود رکود تورمی در اقتصاد ایران است. در این راستا، این سوال مطرح می‌شود که آیا سیاست کنترل نرخ تورم لزوما به کاهش رشد اقتصادی منجر می‌شود؟ به طور مشخص چه رابطه‌ای بین نرخ تورم و رشد اقتصادی وجود دارد؟ موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی در گزارشی به این سوالات پاسخ داده است.

طبق این گزارش، در پاسخ به این سوال می‌توان عنوان کرد رابطه معکوسی بین تورم با متغیرهای رشد اقتصادی (اعم از رشد کل اقتصاد ایران و رشد ارزش افزوده صنعت طی دوره 1369-99) وجود دارد. به بیان دیگر دوره‌های دارای تورم بالاتر همزمان با رشدهای اقتصادی و رشد ارزش افزوده صنعتی پایین‌تر بوده است (و بالعکس). گفتنی است ضریب همبستگی تورم و رشد اقتصادی طی دوره موردنظر معادل منفی 0.50 و ضریب همبستگی تورم و رشد ارزش افزوده صنعت معادل منفی 0.45 است که نشانگر همراهی و همبستگی معکوس و غیرمستقیم بین متغیرهای موردنظر است.

 

 

برای بررسی واضح‌تر این ارتباط می‌بایست روند بلندمدت این متغیرها استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. روند بلندمدت سه متغیر تورم، رشد اقتصادی و رشد ارزش افزوده بخش صنعت ارایه شده است که براساس آن ارتباط متغیرها در سه ناحیه قابل ارایه است:

در ناحیه اول (دوره 74-1369) روند بلندمدت تورم در حال افزایش است در حالی که روند بلندمدت رشد اقتصادی و رشد ارزش افزوده صنعت در کاهش است.

در ناحیه دوم (دوره 84-1377) روند بلندمدت تورم در حال کاهش است در حالی که روند بلندمدت رشد اقتصادی و رشد ارزش افزوده صنعت در افزایش است.

در ناحیه سوم (دوره 99-1385) روند بلندمدت تورم در حال افزایش است در حالی که روند بلندمدت رشد اقتصادی و رشد ارزش افزوده صنعت در کاهش است.

براین اساس ارتباط معکوس بین تورم با رشد اقتصادی و رشد ارزش افزوده صنعت به وضوح قابل مشاهده است به گونه‌ای که هرگاه روند تورم صعودی بوده است روند رشد اقتصادی و رشد صنعتی نزولی شده است (و بالعکس). گفتنی است دلیل ارتباط معکوس بین تورم و رشد در اقتصاد ایران آن است که تورم‌های دورقمی مانعی مهم پیشروی سرمایه‌گذاری است بنابراین از طریق کاهش افق سرمایه‌ گذاری در بخش‌های تولیدی مانع از افزایش رشد اقتصادی می‌شود.

به این ترتیب، نکات کلیدی این گزارش حاکی از این است که رابطه معکوسی بین تورم با دو متغیر رشد اقتصادی و رشد ارزش افزوده صنعت طی دوره 99-1369 وجود داشته است.

به دلیل ارتباط معکوس تورم و رشد در اقتصاد ایران، سیاست‌های ضد تورمی مانعی پیشروی خروج از رکود اقتصادی محسوب نمی‌شود.

انتظار می‌رود سیاست‌های کنترل تورم تاثیرات مثبتی بر رشد اقتصادی و رشد ارزش افزوده صنعت طی سال‌های آتی داشته باشد (گفتنی است افزایش تورم طی سال‌های اخیر منجر به کاهش قدرت خرید خانوارها و بروز رکود طرف تقاضا شده است. در چنین شرایطی با افزایش هزینه‌های تولید، فروش با مشکل مواجه خواهد شد و در نتیجه تقاضا برای صنایع داخلی را کاهش می‌دهد، ضمن اینکه رقابت‌پذیری کالاهای صادراتی را نیز کاهش می‌دهد. بر این اساس، کنترل تورم مانع از افزایش قیمت تمام شده کالاهای تولید داخل و کاهش قدرت خرید بیشتر طرف تقاضا خواهد شد.)