ایستانیوز: نشریه آمریکایی در گزارشی با اشاره به اهمیت توافق هسته‌ای ایران اعلام کرد: با توجه به موانع فنی ایجاد شده و شرایط وخیم‌تر سیاسی، احتمالا برای برجام کار از کار گذشته است.
نشریه فارن پالیسی در گزارشی درباره کارکرد توافق هسته‌ای در زمینه حل و فصل مسئله هسته‌ای ایران با اشاره به خروج دولت ترامپ از این توافق در سال ۲۰۱۸ که با بازگردانی تحریم‌های پیشین و اعمال تحریم‌های جدیدتر همراه بود، اعلام کرد: اگرچه احیای برجام بیش از پیش غیرمحتمل شده اما فهم کارآیی آن و اینکه چه چیزی از دست رفته برای تلاش‌های جهانی آینده در زمینه منع اشاعه تسلیحات اتمی ضرورت دارد.
بر اساس این گزارش، منتقدان می‌گویند این توافق به دلیل به رسمیت شناختن حق ایران برای غنی‌سازی اورانیوم آسان بود.
از طرف دیگر به دلیل گنجانده شدن بندهای غرب در آن بسیار محدود و به دلیل عدم پرداختن به دیگر فعالیت‌های ایران مانند برنامه موشکی ایران و حمایت آن از گروه‌های متخاصم خاورمیانه، بیش از حد خلاصه بود.
این در حالی است که مدافعان تاکید دارند این توافق نظارت و راستی‌آزمایی بی‌سابقه برنامه هسته‌ای ایران را میسر ساخت. هر دو طرف توجه کمتری به تاثیر این توافق بر توانمندی‌های هسته‌ای واقعی ایران داشتند.
کسانی که برجام را به عنوان توافقی ضعیف رد می‌کنند اینکه چه چیزی این توافق را از منظر موضوع منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای موثق و ارزشمند می‌سازد، نادیده می‌گیرند.
باید به جای وقت صرف کردن روی آن دسته از ویژگی‌های برجام که بازگشت‌پذیر است، روی این تمرکز کرد که چه چیزی واقعا آن را به توافقی بی‌مانند تبدیل کرده بود.
موفق شدن در بازگردانی یک برنامه هسته‌ای پیشرفته‌تر به حالت قبل، غیرمعمول است اما برجام به نوعی توانست این کار را بکند.
آنچه برجام در مدت کوتاهی به آن دست یافت، وضعیتی امن‌تر از طریق بازگردانی برنامه هسته‌ای ایران به عقب و ایجاد ساز و کارهایی برای نگهداشتن ایران در این سطح پاین‌تر بود.
در مدت پنج سال گذشته، چشم‌انداز حل و فصل صلح‌آمیز بحران هسته‌ای ایران از بد به بدتر تبدیل شده است. تهران باری دیگر در آستانه نقطه گریز هسته‌ای قرار دارد و پرداختن به نگرانی‌ها در زمینه منع اشاعه تسلیحات اتمی سخت‌تر شده است.
علاوه بر ایجاد شدن موانع فنی، شرایط سیاسی هم به طرز چشم‌گیری وخیم‌تر شده است. خروج ترامپ از توافق باعث کاهش اعتماد به تعهدات آمریکا شد.
اتفاق نظر میان دیگر اعضای توافق یعنی آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین کاهش یافته و ایران پیوندها با کشورهایی مانند روسیه را تعمیق بخشیده است که در چنین موقعیتی دیگر احتمالا برای برجام کار از کار گذشته است.
