ایستانیوز:بازارهای رمزارز بازارهای پیچیده‌ای هستند. هم فرصت‌های بی‌مانندی را برای باهوش‌ترها فراهم می‌کنند هم مملو از ریسک‌های کوچک و بزرگی هستند که می‌توانند زندگی مالی افراد را به نابودی بکشانند.
بازارهای رمزارز بازارهای پیچیده‌ای هستند. هم فرصت‌های بی‌مانندی را برای باهوش‌ترها فراهم می‌کنند هم مملو از ریسک‌های کوچک و بزرگی هستند که می‌توانند زندگی مالی افراد را به نابودی بکشانند. ریسک‌های بازار خرسی عموما خطرناک‌تر از ریسک‌های بازار گاوی‌اند، پس ضروری است برای جلوگیری از ورشکستی در بازار خرسی، از این ۹ اشتباه رایج پرهیز کنید:
تلاش برای خرید در کف قیمت
این احتمالا یکی از بزرگترین اشتباهات در جریان بازار خرسی است: اینکه تلاش کنید که رسیدن قیمت‌ها به کف خود پیش‌بینی کنید و در آن زمان دست به خرید بزنید. این اشتباه فقط در کریپتو رخ نمی‌دهد و در هر بازار مالی می‌توان آن را مرتکب شد. وقتی شما در اوج بازار گاوی هستید، قیمت‌ها عموما عادت دارند که روند را دنبال کنند و احتمالا این جمله را شنیده‌اید که «روند، دوست شماست». در بازار گاوی شما متوجه روند صعودی می‌شوید، دست به خرید می‌زنید و بعد در قیمتی بالاتر رمزارز خود را می‌فروشید. در بازار گاوی بازار به سمت صعود شتاب گرفته است و این شتاب‌گیری طی مدتی طولانی ادامه پیدا می‌کند و شما از همین همین روند سود می‌کنید.
نکته اینجاست که روند شتاب‌گیری در بازار خرسی هم رخ می‌دهد اما به سمت نزولی. شتاب، نیروی قدرتمندی در بازارهاست و وقتی شتاب به سمتی شروع شد توقف آن سخت خواهد بود. به خصوص وقتی روند بازار نزولی می‌شود احساسات سرمایه‌گذاران بهسختی مثبت خواهد شد.
به همین خاطر است که خرید سهام و کریپتو در بازار خرسی را به تلاش برای گرفتن چاقوهای در حال سقوط تشبیه کرده‌اند. اگر چه ممکن است فکر کنید فلان رمزارز دارد زیرقیمت به فروش می‌رسد، اما بازار می‌تواند قیمت رمزارز مورد علاقه‌تان را بیشتر و بیشتر پایین بیاورد، بیشتر از آنکه تحملش را دارید.
یک دام دیگر که باید حواستان بهش باشد «جهیدن گربه‌ی مرده» است. همچنان که تصویر نشان می‌دهد اینها مثبت‌شدن‌های موقتی بازار هستند که باعث می‌شوند فکر کنید بازار خرسی به پایان رسیده است. تمام این عوامل ما را به این نتیجه می‌رسانند که خرید در کف واقعی بازار خرسی حتی برای حرفه‌ای‌ها هم بسیار دشوار است. چاره چیست؟ به جای آنکه دنبال پیدا کردن کف و خریدی بزرگ در این نقطه باشید دست به DCA یا خرید پله‌ای بزنید. یعنی اگر می‌بینید که فلان رمزارز قیمت مناسب و آینده خوبی دارد به طور مداوم و تدریجی - مثلا هر هفته یا دوهفته یک بار - مقدار کوچکی از آن را بخرید. این باعث می‌شود ریسک خرید گران برای شما پایین بیاید.
نگاه به بازار با عینک بازار گاوی
به اشتباه دوم می‌رسیم: اینکه معیارهای ارزیابی‌تان از قیمت‌ها را روی تجربیات‌تان در بازار گاوی بنا کنید. در پایان سال گذشته میلادی، نظرسنجی‌ای در توئیتر توسط صفحه «کوین بیورو» برگزار شد که در آن از کاربران پرسیده شد اولین رمزارز خود را چه زمانی خریدند. همان‌طور که در نمودار می‌بینید بیش از نیمی از کاربران سال ۲۰۲۱ را انتخاب کردند. این یعنی اکثر کاربران اولین رمزارز خود را در جریان یکی از پررونق‌ترین - و گران‌ترین - بازارهای گاوی تاریخ کریپتو خریدند. به همین خاطر استنباط آنها از ارزش فلان رمزارز با تجربه آنها در بازار گاوی گره خورده است.
اینکه یک رمزارز از قیمت اوج خود در بازار گاوی ۹۰ درصد سقوط کرده لزوما به این معنا نیست که حالا قیمتش خوب است. در واقع احتمال زیادی وجود دارد که قیمت این رمزارز هنوز بالا باشد. چون در جریان بازار خرسی، انتظارات افراد از سودی که نصیب‌شان خواهد شد پایین‌تر است و چون رمزارزها به نسبت سهام شرکت‌ها پروژه‌هایی مجازی‌تر به حساب می‌آیند در دوران بازار خرسی تعداد زیادی از آنها می‌توانند صددرصد سقوط کنند و کاملا از بین بروند.
چنین روندی در بازار خرسی قبلی هم رخ داد. در بازار خرسی ۲۰۱۸ تعداد زیادی از رمزارزها بودند که چون سقوط کرده بودند ارزان به نظر می‌رسیدند. اما آنها نتوانستند در بعد از جان گرفتن بازار، به قیمت‌های سابق برگردند و همان‌طور ارزان باقی ماندند. مثلا ما IOTA یا Bitcoin Cash را داشتیم که دیگر نتوانستند به اوج قبلی برگردند. همه به اواخر ۲۰۱۷ به اوج رسیدند و بعد در جریان بازار خرسی حدود ۹۵ درصد سقوط کردند.
منتظر سود ۱۰ برابری بودن
شما باید بتوانید انتظارات خود را از بازار تنظیم کنید. سودهای ۱۰۰ برابری و حتی ۱۰ برابری هم در بازار کنونی به سختی پیدا خواهند شد. هرچه زودتر این را درک کنید احتمال ضررتان پایین‌تر می‌آید. چون وقتی حس می‌کنید ممکن است فلان رمزارز جدید سود ده بیست برابری بدهد ممکن است بیش از حد مجاز بازار خرسی روی آن سرمایه‌گذاری کنید و نهایتا سرمایه‌تان را از دست بدهید. ضمنا انتظارات بیش از حد باعث می‌شود سبد سرمایه‌گذاری بدی را بچینید. وقتی همه سرمایه‌تان را روی نوع پرریسکی از سرمایه (مثل کریپتو) متمرکز می‌کنید روش خطرناکی برای زندگی است. مطمئن باشید که برای ادامه سرمایه‌گذاری - و زندگی - طی بازار خرسی پول نقد کافی در اختیار دارید. ضمنا به احتمال زیاد بازار خرسی‌ای که ما واردش شده‌ایم با بازارهای قبلی تفاوت‌هایی دارد. این بازاری خرسی است که با یکی از پرهرج و مرج‌ترین دوران‌های ژئوپلیتیکی و اقتصادی معاصر همزمان شده است. به همین خاطر حتما باید بیرون فضای کریپتو سرمایه داشته باشید. فراموش نکنید داشتن انتظارات بالا در چنین بازاری می‌تواند به سلامت روان شما صدمه بزند و باعث اضطراب مداوم و نهایتا افسردگی‌تان شود. وقتی روی یک رمزارز در چنین بازاری سرمایه‌گذاری می‌کنید بهتر است فرض کنید که قیمت‌ها تا حدود یک سال همین حدود باقی می‌مانند.
بی‌توجهی به بیت‌کوین و اتریوم
بازارهای خرسی بهترین زمان برای ریسک‌کردن نیستند و کم‌ریسک‌ترین رمزارزهای بازار را همه می‌شناسید: بیت‌کوین و سپس اتریوم. موقع ریزش بازار، اصولا بیت‌کوین در مقایسه با دیگر رمزارزها کمتر از بقیه ارزش خود را از دست می‌دهد و سرمایه‌تان کمتر نابود می‌شود. در بازار خرسی، عموما تمایل به رمزارزهای پرریسک پایین می‌آید و سرمایه‌گذاری روی دو رمزارز اصلی بازار منطقی به نظر می‌رسد. فراموش نکنید مدت زمانی طولانی تا رسیدن فصل رونق رمزارزهای پرریسک باقیمانده و اگر بخواهید از همین حالا به آنها امید ببندید فقط و فقط سرمایه‌تان را از دست خواهید داد.
در بازارهای خرسی قبلی هم چنین روندی رخ داد: سلطه بیت‌کوین بر کل بازار به شدت بالا رفت: یعنی از ارزش بازار دیگر رمزارزها کم شد و بر بیت‌کوین اضافه شد. نکته اینجاست که در بازار خرسی حتی اتریوم هم در برابر بیت‌کوین ضعیف عمل می‌کند و به همین خاطر گروهی از فعالان بازار در چنین شرایطی فقط بیت‌کوین نگه می‌دارند. آن دسته از کسانی که در شرایط کنونی اتریوم هم نگه می‌دارند می‌گویند اتریوم توانسته توجه و اطمینان سرمایه‌گذارن شرکتی را جلب کند و کنار بیت‌کوین به عنوان رمزارز مطمئن جهان رمزارزها به حساب می‌آیند. طی سه ماه اخیر که بازار کریپتو سقوط سنگینی را تجربه کرده اتریوم توانسته سلطه‌اش بر بازار را حفظ کند و در برابر دیگر رمزارزها همچنان جایگاه خود را حفظ کند.
بی‌توجهی به اقتصاد کلان
با آنکه بازار خرسی کنونی احتمالا شباهت‌های زیادی به بازارهای خرسی قبلی دارد، اما در جهانی به شدت متفاوت رخ می‌دهد. دو بازار خرسی اخیر کریپتو اینها بوده‌اند: یکی از نوامبر ۲۰۱۳ تا ژانویه ۲۰۱۵ طول کشید. و بعدی از دسامبر ۲۰۱۷ تا ژانویه ۲۰۲۰. هر دو بازار به خاطر عواملی مختص بازار کریپتو خرسی شدند: سودهای بی‌نظیر توجه عده فراوانی را جلب کرده بود و مردم بدون برنامه جذب بازار شدند و بازار حبابی شد و بالاخره ترکید. مسئله اینجاست که در طول هر دو دوره، وضعیت اقتصاد کلان، و اوضاع بین‌المللی نسبتا پرثبات بود. در جریان بازار خرسی ۲۰۱۳ نرخ بهره در آمریکا تقریبا صفر بود و در بازار خرسی ۲۰۱۸ نرخ بهره به ۲.۴ درصد رسیده بود اما فدرال رزرو آن را تا پایان ۲۰۱۹ دوباره پایین آورد. به علاوه نرخ تورم پایین و پرثبات بود، جنگی در اروپا جریان نداشت و کسی نمی‌دانست کرونا چیست. امروز خیلی چیزها تغییر کرده است: فدرال رزرو برای جلوگیری از تورم بی‌سابقه مجبور شده به سمت بالاترین افزایش نرخ بهره طی چند دهه اخیر حرکت کند و این باعث شده علاقه سرمایه‌گذاران به دارایی‌های پرریسک پایین بیاید. انتظار می‌رود تا پایان سال ۲۰۲۲ نرخ بهره به ۲.۵ درصد برسد. اما تحلیلگران معتقدند حتی این افزایش بی‌سابقه نرخ بهره هم نمی‌تواند با تورم کنونی مقابله کند و احتمالا تا پایان سال نرخ بهره به ۳.۵ درصد خواهد رسید. به همین دلیل به احتمال زیاد ما به سمت بازاری رکودی حرکت خواهیم کرد که همزمان تورم را هم تجربه خواهد کرد. این وضعیتی از بازار است که رمزارزها در طول عمر کوتاه خود تجربه نکرده‌اند. آخرین رکود بین‌المللی که جهان به خود دید در سال ۲۰۰۸ رخ داد و بیت‌کوین در آن دوران وجود نداشت. (در واقع بیت‌کوین در واکنش به بحران مالی ۲۰۰۸ متولد شد.)
خرید NFT و سرمایه‌گذاری بیش از حد روی آن
ان‌اف‌تی یا توکن‌های غیرقابل معاوضه نوع خاصی از دارایی روی بلاکچین هستند که نماد چیزی منحصر به فرد به حساب می‌آیند: مثل نماد تکه‌ای از زمین، یک جواهر خاص یا مثلا بخشی از یک اثر هنری.
این توکن‌ها می‌توانند یک اثر هنری دیجیتال باشند که خاصیت کلکسیونی پیدا کرده و فقط و فقط یکی از آن موجود است. طی دوران اوج بازار کریپتو در سال ۲۰۲۱ این توکن‌ها در بین ثروتمندان محبوبیت فراوانی پیدا کردند و اینگونه شد که یک نقاشی دیجیتال ساده - مثل همین نقاشی از سری «میمون کِسل» - به قیمت‌های میلیون دلاری به فروش می‌رسید.
خرید NFT در دوران بازار خرسی هم احتمالا جزو اشتباهات بزرگ است، به چند دلیل: اول اینکه اگر چه بیت‌کوین و دیگر رمرارزها دست کم دو بازار بازار خرسی را تجربه کرده‌اند، این اولین بازار خرسی NFTهاست و اصلا نمی‌دانیم آنها طی این دوره چقدر سقوط خواهند کرد. به علاوه بازارهای خرسی عموما باعث کاهش نقدینگی در بازار می‌شوند و تاثیر این کاهش روی ارزش دارایی‌هایی که کارکرد خاصی ندارند احتمالا بیشتر است. در بازار کنونی احتمالا برای شما آسان‌تر است که سهام‌تان را به قیمت بازار بفروشید تا اینکه برای اثر هنری‌تان مشتری پیدا کنید. انتظار می‌رود طی بازار خرسی کنونی آثار مشهورتر - مثل همین میمون کسل - جان سالم به در برند، اما ارزش ۹۵ درصد NFTهای موجود به صفر خواهد رسید.
خرید و فروش اهرمی
در بازار به هم ریخته کنونی، عده‌ای از سرمایه‌گذاران به این نتیجه می‌رسند که بهتر است به صورت اهرمی - مثلا ۱۰ یا ۵۰ برابری - دست به خرید و فروش بزنند (Leveraged Trading) و در بازار آتی به اصطلاح لانگ و شورت کنند.
این بازار آنقدر پرنوسان است که حتی حرفه‌ای‌ها هم به راحتی غافلگیر می‌شوند و بهتر است آینده مالی خود را به بخت و اقبال نسپارید. حتی اگر فکر می‌کنید که یک رمزارز محکوم به فناست و می‌توانید روی سقوطش شرط ببندید (شورت بگیرید) ناگهان می‌بینید هواداران سینه‌چاک آن جلوی کاهش قیمتش را می‌گیرند. نکته اینجاست که طی ماه‌های پرتنش گذشته، دقیقا هم کسانی که به بازار خوش‌بین بوده‌اند و هم کسانی که بدبین بوده‌اند میلیاردها دلار از دست داده‌اند. آخرین نمونه‌اش شرکت سرمایه‌گذاری Melvin Capital بود که روی سقوط شرکت بازی GameStop شرط بست و شورت سنگینی انجام داد. اما سهام این شرکت بازی بلاکچینی سقوط نکرد و شرکت سرمایه‌گذاری بداقبال با میلیاردها دلار ضرر ورشکسته شد. چون بسیار سخت است که بشود پیش‌بینی کرد سرمایه‌ای این‌چنین نوظهور مثل کریپتو در میان‌مدت تا بلندمدت چه رفتاری خواهد داشت.
اعتقاد داشتن به یک تحلیلگر خاص
در نهایت آنچه در اینترنت در مورد بازار کریپتو می‌بینید حدس و گمان‌هایی‌اند بر اساس اندیکاتورها و نمودارها. برای آنکه بتوانید به سلامت از این دوران عبور کنید به یک تحلیلگر خاص گیر ندهید و سعی کنید به طور روزانه تحلیل گروه متنوعی از افراد با نگاه‌های متفاوتی به بازار را ببینید. هر چه تحلیل‌های این افراد درباره بازار خرسی متفاوت‌تر باشد برای شما بهتر است. وگرنه اگر بخواهید به یک تحلیلگر گیر دهید این احتمال وجود دارد که جنبه‌های متفاوت بازار خرسی را نبینید و بهراحتی زمین بخورید.
تسلیم شدن
این آخرین و البته رایج‌ترین اشتباهات در جریان بازار خرسی است. افرادی که با رویای سودهای نجومی جذب بازار کریپتو شده‌اند و از دید حرفه‌ای‌ها «توریست‌های کریپتو» نام گرفته‌اند. اینها کریپتوبازهای دوران خوبند و در دوران بد از بازار خارج می‌شوند. شما نباید توریست کریپتو باشید، چون بازارهای خرسی بهترین بازارها برای سودهای بلندمدت‌اند. طی دوران خرسی است که افراد و پروژه‌ها به یادگیری و بازسازی می‌پردازند و طی همین دوره است که بدون شلوغ‌کاری تمرکز روی تکنولوژی‌های نو بالا می‌رود. آدم‌های زیادی را می‌شناسم که در بازار خرسی قبل (۲۰۱۸) سقوط‌ها را تحمل نکردند، با ضرر رمزارزهای خود را فروختند و از بازار کناره گرفتند. همین کناره‌گیری بود که باعث شد آنها جذاب‌ترین پروژه‌های نوظهور بازار را نبینند و سودهای چند ده‌برابری را از دست بدهند. مثلا در سال ۲۰۱۹ ایده موسسات مالی غیرمتمرکز (Defi) تازه شکل گرفته بود و همین ایده باعث تحولاتی بزرگ در جهان کریپتو شد و عده زیادی از سرمایه‌گذاران را میلیونر کرد. رمزارزها و پروژه‌های محبوب این روزها - مثل سولانا و اولانچ - هم طی بازار خرسی قبلی به وجود آمدند. بازارهای خرسی دوران‌هایی برای یادگیری و درس‌گیری از اشتباهات در سرمایه‌گذاری‌اند. البته این آسان نیست و شما باید با ترس روزانه از کم‌شدن سرمایه‌تان بجنگید. اگر بتوانید سر و صدای اخبار رسانه‌ها را کم کنید و روی پروژه‌های نوظهور بازار تمرکز کنید احتمالا در بازار گاوی بعدی برد خوبی خواهید کرد.
