ایستانیوز:اگر رشد سبز وجود خارجی ندارد، تنها راه جلوگیری از فاجعه آب و هوایی «رشد معکوس» است، آن هم همین حالا، نه سال ۲۰۵۰: یعنی همین حالا اکثر پروازها را متوقف کنیم، گوشت نخوریم، لباس نخریم، خودروی شخصی را ممنوع کنیم و جلوی توسعه حومه شهرها را بگیریم
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)،یک داستان درباره گرمایش زمین برایتان تعریف میکنم که ما لیبرالها هر شب برای خودمان تعریفش میکنیم: وقتی که بالاخره ما از شر دایناسورهایی مثل ترامپ خلاص شدیم، به جان شرکتهای طمعکار و لابیهای سوختهای فسیلی میافتیم و در نهایت به یک «سیاست نوین سبز» رای خواهیم داد. این سیاست جدید روی صنایع پاک با رشد سریع سرمایهگذاری خواهد کرد: انرژیهای خورشیدی و بادی، خودروهای برقی و پوشاک سازگار با محیط زیست. این یک بازی برد-برد برای همه خواهد بود: هم جوامعمان سبز خواهند بود و هم مردم به خرید کردن ادامه خواهند داد. این داستان «رشد سبز» نام دارد.
بدبختانه رشد سبز احتمالا فقط یک داستان باقی میماند، دستکم طی چند دهه آینده، طی دورانی که ما مجبوریم تولید بخش عمده گازهای گلخانهایمان را قطع کنیم تا سیارهمان قابل سکونت باقی بماند یک راه بیشتر نخواهیم داشت: یا سبز بشویم یا رشد اقتصادی داشته باشیم. ایندوتا با هم امکان ندارند.
بگذارید از پایه شروع کنیم. هیئت بیندولتی تغییر اقلیم (IPCC) میگوید ما باید تا سال ۲۰۳۰ تولید گازهای گلخانهای را نصف کنیم تا این شانس را داشته باشیم که افزایش دما را به ۱.۵ درجه سانتیگراد محدود کنیم. عده زیادی از دانشمندان میگویند این نگاه IPCC خیلی خوشبینانه است، اما بیایید فعلا این را بپذیریم. برای رسیدن به چنین وضعیتی دو چیز نیاز است: کاهش تولید گازهای گلخانهای و زیاد نشدن جمعیت. سال پیش هم تولید گازهای گلخانهای افزایش داشت و هم جمعیت جهان همچنان در حال افزایش است.
پس ما هم باید از تولید گازهای گلخانهای کم کنیم در حالی که تعداد بیشتری از مردم را غذا میدهیم و سوخت میرسانیم. اما این افراد هم بیکار ننشستهاند و پول بیشتری از قبل درمیآورند: میزان درآمد سرانه جهانی حدودا سالی ۲ درصد بالا میرود. وقتی مردم پول بیشتری دارند، آن را خرج میکنند. در واقع آن را تبدیل به گاز گلخانهای میکنند. ثروت یعنی این.
حامیان داستان «رشد سبز» میگویند: «نگران نباشید، انرژیهای تجدیدپذیر دارند جان میگیرند.» درست است که تجدیدپذیرهای مدرن در حال حاضر حدود ۱۰ درصد مصرف انرژی جهان را شامل میشوند. و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰ این رقم به ۳۰ درصد برسد. اما IPCC میگوید ما باید تا آن موقع به رقم ۶۰ درصد برسیم تا جان سالم به در بریم. و طبق گزارش بلومبرگ در نیمه اول ۲۰۱۹ سرمایهگذاری در پروژههای انرژیهای پاک به پایینترین رقم خود طی ۶ سال گذشته رسیده است.
رشدسبزیها اروپا را در دهههای اخیر مثال میزنند که تولید ناخالص داخلیشان بالا رفته و گازهای گلخانهایشان پایین آمده. اما بخش عمده این روند به این خاطر است که آنها گازهای گلخانهایشان را جای دیگری تولید میکنند. اکثر چیزهای آنها حالا در آسیا تولید میشود. وقتی گازهای گلخانهای مربوط به کالاهای وارداتی به اروپا را با میزان گازهای تولیدشده در اتحادیه اروپا جمع کنید میبینید که اوضاع اروپا هم بد است.
واقعیت تلخ این است که وقت ما کم است و حرکت از رشد کثیف به رشد سبز بیشتر از این وقت میبرد. ما در دهههای حیاتی آینده از زیرساختهایی استفاده خواهیم کرد که پیشتر ساخته شدهاند و سبز نیستند. اکثر هواپیماها و کشتیهای باری که حالا استفاده میکنیم تا سال ۲۰۴۰ هم استفاده خواهند شد. ما جایگزین سبزی برای آنها نداریم. ما همبرگر گیاهی و لباس سازگار با محیطزیست نداریم.
در سال ۲۰۴۰ هم اکثر خیابانها مثل حالا خواهد بود و مردم هنوز ماشین میرانند. خودروهای برقی ما را نجات نخواهند داد چون آنها هم در تولید مقادیر فراوانی گاز گلخانهای نقش دارند. (استخراج لیتیوم و ساخت باتری برای آنها، حمل این خودروها تا مقاصد فروش و همچنین تولید الکتریسیته برای آنها باعث تولید گاز گلخانهای میشود.)
درست است که کشتیها، خودروها و هواپیماها در حال کاهش مصرف انرژی خود هستند. اما همانطور که ویلیام جونز اقتصاددان انگلیسی در سال ۱۸۶۵ گفته بود وقتی سوخت ارزانتر میشود و دستگاههایمان سوخت کمتری مصرف میکنند سوخت بیشتری مصرف خواهیم کرد: به همین خاطر است که حالا ماشینهای بیشتری میخریم، سرعت کشتیها سال به سال بالاتر میرود و تعداد پروازها هم افزایش مییابد. تازه حدود چهارپنجم مردم زمین تا حالا سوار هواپیما نشدهاند. آنها دارند صبر خود را از دست میدهند.
اگر رشد سبز وجود خارجی ندارد، تنها راه جلوگیری از فاجعه آب و هوایی «رشد معکوس» است، آن هم همین حالا، نه سال ۲۰۵۰: یعنی همین حالا اکثر پروازها را متوقف کنیم، گوشت نخوریم، لباس نخریم، خودروی شخصی را ممنوع کنیم و جلوی توسعه حومه شهرها را بگیریم. ما نیازمند یک رکود طولانی اقتصادی در سراسر دنیا هستیم. ما باید پول را از مصرف به سمت توسعه زیرساختهاس سبز بکشانیم.
اما این ما را وارد دنیای دیگری میکند. رشد اقتصادی، دموکراسی و دیاکسید کربن همیشه با هم بودهاند. آیا دموکراسی میتواند بدون دیاکسید کربن دوام بیاورد؟ ما این را هیچوقت نخواهیم فهمید. اگر سیاستمداری بگوید به من رای بدهید تا سبک زندگی مصرفگرایانهتان را تغییر بدهیم به او خواهیم خندید. زمین نابود میشود و ما نمیتوانیم شرکتها و سیاستمداران بد را مقصر بدانیم. مشکل خود ماییم: ما همیشه رشد را به زمین ترجیح خواهیم داد./ آینده نگر