ایستانیوز:چرا نرخ ارز بالا رفته و این افزایش نرخ تا کجا ادامه پیدا می‌کند و مهم‌تر از آن سرانجام بازارها چه می‌شود؟
این پرسشی است که این روزها بسیاری از ایرانیان درباره آن می‌اندیشند و به دنبال پاسخ آن هستند.
در ایران تشکیلات عریض و طویلی مانند بانک مرکزی وجود دارد و هزاران میلیارد تومان بودجه هزینه می‌شود تا راهکاری برای ایجاد ثبات در بازار ارز و سایر بازارها پیدا شود.
این در حالی است که علی‌رغم این حجم انبوه از سرمایه‌گذاری‌ها، هنوز راهی برای ایجاد ثبات در اقتصاد ایران پیدا نشده است.
همه می‌خواهیم بدانیم چرا طی هفته‌های اخیر نرخ ارز تا این اندازه بالا رفته است؟ آیا اتفاق خاصی در اقتصاد ایران افتاده است؟
به‌طور کلی نرخ ارز به ۲دلیل بالا می‌رود، یکی به دلیل رشد نرخ تورم (کاهش ارزش داخلی پول) و دیگری به دلیل کاهش ارزش پول ملی در برابر ارز خارجی و دلار (کاهش خارجی ارزش پول ملی).
در ایران هر دو اتفاق در حال وقوع است. یعنی هم تورم در اقتصاد ایران صعودی است و هم اینکه ارزش پول ملی در مواجهه با ارزهای خارجی در حال نزول است.
کسی نیست از خود بپرسد چرا تولید کنندگانی که از ارز ترجیحی استفاده می‌کنند، باید اقلام خود را با نرخ ارز ۶۵هزار تومانی به فروش برسانند.
آیا نباید به روند واردات شکر و چای و پوشاک و…نظارت شود تا اقلام مصرفی مردم با تورم‌های ۷۰ و ۸۰ و بالای ۱۰۰درصد فروش نرود.
چرا نهادهای نظارتی در برابر این نوع سوداگری‌ها دقت و توجه لازم را ندارند. موضوع مهم بعدی عدم نظارت بر قیمت‌هاست.
از بادمجان و پنیر گرفته تا اجاره خانه و پوشاک و…به دلیل بالا رفتن نرخ ارز با افزایش قیمت مواجه شده‌اند.
در شرایطی که کشور با حمله نظامی مواجه شده، گروهی هم در امارات و استانبول و… در حال بازی با نرخ ارز ایران هستند.
عجیب اینجاست که در ایران ابتدا نرخ درهم را تعیین می‌کنند و بعد نرخ دلار مشخص می‌شود. چرا که درهم و دلار یک رابطه ثابت ۳,۶درصدی دارند.
وقتی درهم گران شود، دلار هم بالا می‌رود، بدون اینکه در داخل کشور اتفاق خاصی افتاده باشد.
این افزایش نرخ‌ها به دلیل عرضه و تقاضا نیست، بلکه به دلیل متغیرهای بیرونی است که این نوسانات شکل می‌گیرد.
البته درست است که حمله اسراییل به کنسولگری بخشی از انتظارات تورمی در ایران را دچار تغییر می‌سازد اما این تحولات به اندازه‌ای نیست که بخواهد کلیت اقتصاد ایران را با خطر نوسان مواجه سازد. این نوسانات بیشتر ریشه در متغیرهای بیرونی و خارج از متن دارد.
در ایران به دلیل وجود رانت، بازارهای سیاه و آزاد تشکیل می‌شود آرام آرام این بازارهای آزاد، کلیت اقتصاد ایران را درگیر می‌سازد و بعد به بازار رسمی بدل می‌شود.
دلیل خاصی وجود ندارد که نرخ دلار این اندازه بالا برود
هم ذخایر ارزی ایران به اندازه است و هم صادرات غیر نفتی در شرایط مناسبی قرار دارد.حتی ۲میلیارد دلار برای سفرهای خارجی ارز تخصیص داده شده است.
باید دامنه‌های نظارتی وسعت یابد، در فصل ورود ارزهای صادراتی به کشور قرار داریم و باید مراقب باشیم، سوداگری‌های برخی افراد و جریانات باعث نشود معیشت مردم این اندازه تنگ شود.
در شرایطی قرار داریم که برخی خانه‌های اجاره‌ای در ایران طلب اجاره دلاری می‌کنند، آیا دولت نمی‌تواند سامانه‌ای را طراحی کند و نرخ مشخصی را برای اجاره‌بها، در نظر بگیرد و بعد هر فرد و گروهی که تخلف کرد، مطابق قانون با او برخورد کنند؟
در بسیاری از کشورهای جهان از طریق همین دایره‌های نظارتی توانسته‌اند ثبات ایجاد کنند.
اما چون در ایران ذی‌نفعان بسیاری وجود دارند، تصمیمات و نظارت‌ها به نفع این جریانات دارای نفوذ و قدرت تغییر می‌کند.
تا زمانی که قانون در بخش‌های مختلف حاکمیت پیدا نکند، شرایط بر همین منوال خواهد بود و هر متغیر بیرونی می‌تواند باعث صعود نرخ ارز در ایران شود.
