ایستانیوز: سه روز از صحبت‌های رییس کل بانک مرکزی سپری شد و ارزش پول ملی ایران در ۲۴ ساعت گذشته باز هم سقوط کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)ُ این‌بار به نظر می‌رسد که بانک مرکزی به عنوان مسوول اصلی حفظ ارزش پول ملی، قیمت‌های تازه را پذیرفته است.
هر دلار امریکا روز گذشته با رسیدن به ۴۷ هزار تومان، سقف تاریخی قیمت را جابه‌جا کرد. این درحالی است که نرخ دلار در صرافی ملی نیز رشد محسوسی داشت و به ۴۵ هزار و ۳۲ تومان رسید.
وبسایت بازار متشکل معاملات ارز ایران شامگاه سه‌شنبه، با قیمت حدود ۴۳ هزار تومان برای دلار بسته شد؛ اما صبح دیروز آخرین نرخ اعلامی برای هر دلار امریکا ۴۴ هزار و ۵۷۶ تومان درج شد.
این یعنی افزایش ۳.۶۶درصدی اسکناس دلار در مقایسه با سه‌شنبه.
محمدرضا فرزین رییس کل بانک مرکزی در برنامه تلویزیونی اخیر خود که ابتدای هفته پخش شد؛ عنوان کرد که نرخ‌های بازار آزاد ارز «واقعی» نیست و نرخ‌سازی سودجویان در روزهای تعطیل است.
او گفته بود: «در ۶۰۰ صرافی و ۱۵۰ شعبه بانکی در حال عرضه ارز هستیم و مردم می‌توانند مراجعه کنند و ارز مورد نیاز خود را تامین کنند.»
او نرخ «واقعی» دلار را کمتر از ۴۳ هزار و ۴۰۰ تومان و یورو را نیز کمتر از ۴۶ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرده و تاکید کرده بود که مردم می‌توانند برای اطلاع از «نرخ واقعی» به سایت بازار متشکل مراجعه و نرخ ارز را در آنجا مشاهده کنند.
یعنی همان سایتی که حالا به دلار ۴۵ هزار تومانی و یوروی ۴۸ هزار تومانی رسمیت داده است.
رفتار اخیر بانک مرکزی در بازار متشکل معاملات ارز نشان می‌دهد که بانک مرکزی به عنوان اصلی‌ترین بازیگر بازار، واقعیتی به نام بازار آزاد را پذیرفته یا دست‌کم به این «قیمت غیرواقعی» در بازار آزاد، «تن» داده است.
نرخ ارز در هفته‌های گذشته زیر کانال ۴۵ هزار تومانی نوسان می‌کرد و به محض رد شدن از کانال ۴۵ هزار تومانی، بانک مرکزی وارد شده و نرخ‌ها را پایین‌تر می‌آورد.
اما پنجشنبه گذشته از این مرز ۴۵ هزار تومان نیز عبور کرد و حالا با سرعت بیشتری در حال حرکت به کانال‌های قیمتی جدید است.
به عبارت دیگر می‌توان گفت که دلار طی سه روز گذشته مجموعا ۲.۷درصد افزایش قیمت داشته است. یا این‌گونه باید گفت که ارزش ریال در سه روز گذشته نزدیک به ۳درصد کاهش پیدا کرده است.
رییس کل بانک مرکزی در برنامه تلویزیونی اخیر خود باز هم از همان توجیهات پیشین برای اتفاقات رخ داده در بازار ارز استفاده کرد.
یعنی به جریانی اشاره کرد که به گفته وی «تلاش می‌کند قیمت‌های بالایی را در بازار ایجاد کند.» یا اینکه «از مردم خواست به این‌گونه جریانات توجه نکنند.»
فرزین که در ابتدای شروع به کار خود عنوان کرده بود از این پس بانک مرکزی دست به «نرخ‌سازی» در بازار آزاد ارز می‌زند؛ فعلا در این باره اظهارنظری نکرده که «آیا نرخ‌های جدید هم مورد تایید بانک مرکزی هست؟
فقط سه روز از زمانی می‌گذرد که رییس کل بانک مرکزی با اطمینان گفته بود «با اقداماتی که انجام می‌دهیم، این نرخ ارز رو به کاهش خواهد بود و قیمت فعلی همچنان نرخ مورد نظر ما نیست.
حالا گویا «نرخ موردنظر» و «واقعی» بانک مرکزی بالاخره کشف شده است!
ضمن اینکه هفته گذشته اخبار متعددی از «آزادسازی منابع ارزی ایران در عراق» نیز منتشر شده بود.
اما عبور قیمت دلار امریکا از سطح ۴۷ هزار تومان نشان می‌دهد که بازار دیگر به این‌گونه «خبردرمانی‌ها» اعتقادی ندارد. همان‌طور که بازار به حضور در تلویزیون و وعده و وعید و تاکید بر اقدامات کارآمد هم بی‌اعتماد است.
رانت عجیبی که پخش شد
رکوردشکنی قیمت‌ها در بازار ارز و کاهش ارزش پول ملی ایران درحالی رقم می‌خورد که به گفته رییس کل بانک مرکزی، در نزدیک به ۴۰ روز گذشته بیش از ۶.۵ میلیارد دلار ارز نیمایی به واردکنندگان تخصیص داده شده است.
اگر این را بدانیم که نیاز ارزی کشور برای واردات ۴۰ میلیارد دلار در سال و در واقع ۱۲۰ میلیون دلار در روز است باید گفت که روزانه ۱۸۰ میلیون دلار ارز به صورت «ارزان‌قیمت» و «رانتی» و با نرخ ۲۸۵۰۰ تومان توزیع شده است.
آن‌هم در دو ماهه آخر سال که معمولا شرکت‌ها، در حال بستن دفاتر و حساب و کتاب‌های خود هستند نه اینکه به دنبال ثبت سفارش جدید برای واردات باشند! اتفاقی که بیش از ۹۰ هزار میلیارد تومان رانت بدون شفاف‌سازی درباره دریافت‌کنندگان، دراختیار عده‌ای خاص قرار داده است.
ارز ۲۸۵۰۰ تومانی وجود ندارد
این درحالی است که محمدرضا نجفی‌منش، رییس کمیسیون بهبود محیط کسب‌وکار و رفع موانع تولید اتاق تهران دو روز پیش گفته است: «بانک مرکزی می‌گوید نرخ ارز ۲۸۵۰۰ تومان است اما اصلا ارزی با این نرخ وجود ندارد.»
او افزوده است: «این درحالی است که محمدرضا فرزین پس از نشستن بر مسند ریاست کل بانک مرکزی گفته بود: «نرخ نیما را روی قیمت ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان تثبیت و واردات تمام کالاهای اساسی و مواد اولیه و ماشین‌‌‌آلات را با این نرخ تامین خواهیم کرد.»
این گفته‌ها برای همگان آشنا بود و تجار را به یاد اسحاق جهانگیری موقع اعلام دلار ۴۲۰۰ تومانی می‌انداخت. دلاری که در ابتدا قرار بود برای تمام مصارف داده شود ولی به تدریج دایره کالاهایی که مشمول دریافت این ارز ترجیحی شدند کوچک‌تر شد.»
ارزش پول ملی چقدر افت کرد؟
فقط یک ماه به پایان سال ۱۴۰۱ مانده است. ابتدای امسال دلار در بازار آزاد ۲۵ هزار تومان به صورت اسکناس فروخته می‌شد و حالا ۴۷۲۰۰ تومان.
در واقع در این مدت ۳۳۶ روز، روزانه ۶۶ تومان به نرخ برابری دلار به ریال اضافه شده و تا این مدت، ۹۰درصد از ارزش پول ملی ایران در برابر دلار کاسته شده است.
از طرف دیگر، قیمت دلار سامانه نیما، پس از روی کار آمدن رییس جدید بانک مرکزی در سطح ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان «فریز» شد تا با توجه به نرخ فعلی دلار آزاد، شکاف بین این دو نرخ به ۶۴درصد افزایش پیدا کند.
شکافی که زمینه‌ساز رانت بزرگی شده و بخش اصلی دلالی ارز -به عنوان یک کالای سرمایه‌ای- را رقم زده است.
متغیرهای اساسی پولی ایران در وضعیت مساعدی به‌سر نمی‌برند و به نظر می‌رسد بدون تحول در حوزه نقدینگی و چاپ پول، انتظار پایین آمدن تورم هم درست نیست.
در اقتصادی که موتورهای تورم‌ساز آن مانند افزایش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی و حتی فشار به منابع پرقدرت پایه پولی همچنان در حال فعالیت‌اند، کنترل قیمت دلار کاری دشوار و شاید نشدنی باشد.
منبع: etemadnewspaper
