ایستانیوز:بیش از سه سال است که نظام اقتصادی کشور تحت تأثیر دشوارترین تحریم‌ها قرار گرفته است؛ تحریم‌هایی که همزمان با خروج ترامپ، رئیس جمهوری سابق امریکا، از برجام آغاز شد و در دولت بایدن هم ادامه پیدا کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)، هدف از تحریم‌ها این بود که اقتصاد ایران فلج و دولت در تأمین کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم ناتوان شود. از این‌رو، روز گذشته علی اکبر کمیجانی که چند ماهی است به جای عبدالناصر همتی بر کرسی ریاست بانک مرکزی نشسته درباره سه سال و نیم افت و خیز ارزی صحبت کرد و گفت: طی سه سال گذشته بانک مرکزی از تمام ظرفیت خود استفاده کرده تا ضمن ایجاد ثبات در اقتصاد بتواند با وجود تحریم‌ها نیازهای ارزی و ریالی فعالیت‌های اقتصادی را به نحو مناسب تأمین کند و به طور خاص در سال‌های اخیر تأمین ارز کالاهای اساسی، دارو و واکسن کووید۱۹ را در اولویت خود قرار داده است تا در این شرایط تحریمی و شیوع بیماری کرونا در حفاظت از اقتصاد کشور و سلامت مردم نقش آفرینی کند.
سیدمحمد اتابک، عضو اتاق بازرگانی ایران درباره چالش‌های ارزی که تجار طی مدت اخیر داشتند به ایران گفت: اوایل تحریم به جهت آنکه وضعیت شفاف نبود و بانک مرکزی نمی‌دانست چگونه می‌تواند در بحث تأمین ارز همکاری کند، مشکلات متعددی بر سر راه فعالیت تجار و فعالان اقتصادی ایجاد شد.
او ادامه داد: با توجه به اینکه بخش قبل توجهی از کالاهای مورد نیاز تولید در بنادر کشور رسوب می‌کرد و امکان تأمین ارز آن نبود، بخش خصوصی چندین جلسه با بانک مرکزی برگزار کرد تا با جمع‌بندی دیدگاه‌ها بتوان راهکارهای مناسب را اتخاذ کرد.
این عضو اتاق بازرگانی افزود: مدتی است که فرایند خرید و ترخیص کالا بخصوص در بخش تولید بهتر شده است و فعالان اقتصادی با مشکلات سال‌های اول تحریم (سال 97) روبه‌رو نیستند؛ بخش خصوصی و بخصوص صادرکنندگان تلاش زیادی کردند تا دولت بتواند ارز مورد نیاز کالاهای اساسی و دارو را تأمین کند.
او ادامه داد: درست است که نسبت به سال‌های گذشته روند واردات کالا بهبود یافته است اما این امر باید به‌صورت ریشه‌ای و پایه‌ای اصلاح شود؛ بدین جهت برای برون رفت از مشکلات و جلوگیری از هرگونه بحران باید مذاکرات به‌صورت جدی دنبال شود تا نسبت به حذف برخی از تحریم‌ها اقدام شود.
اتابک گفت: در حال حاضر وضعیت واردات کالاهای اساسی بهبود یافته است و کمتر شاهد کمبود کالا در بازار هستیم اما اگر نحوه تخصیص ارز سرعت پیدا کند دیگر کالاهای اساسی در بنادر نخواهند ماند و با سرعت زیادی ترخیص می‌شوند.
تحریم‌های حداکثری شکست خورد
به‌گزارش سایت بانک مرکزی، رئیس کل بانک مرکزی در پیامی ضمن تبریک شصت‌ویکمین سالروز تأسیس بانک مرکزی گفت: طی حدود سه سال گذشته اقتصاد ایران تحت فشار شدیدترین تحریم‌های اقتصادی تاریخ قرار گرفته و بانک مرکزی به‌عنوان ستون نظام مالی کشور در معرض و مرکز حملات مستقیم در جنگ اقتصادی قرار داشته است. خوشبختانه با تدابیر به عمل آمده، امروز تحریم‌های حداکثری دشمنان کشور حتی به زعم آنها با شکست مواجه شده است. البته این تحریم‌ها دارای اثرات منفی براقتصاد بویژه در حوزه‌های نرخ ارز و تورم بوده است.
اقدام‌های بانک مرکزی
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه صحبت‌هایش به‌صورت کلی به اقدامات سیاستی این بانک در حوزه‌های سیاستگذاری پولی، اعتباری، ارزی، نظارتی، فناوری‌های نوین و حقوقی پرداخت و تصریح کرد: نوین‌سازی چارچوب سیاستگذاری پولی و اجرای عملیات بازار باز، اولویت‌بندی تسهیلات بانکی به منظور تأمین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی، تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط و شرکت‌های دانش‌بنیان، تسهیلات مربوط به خرید تضمینی گندم و سایر محصولات کشاورزی و تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و همچنین اعطای تسهیلات حمایتی به بنگاه‌ها و خانوارهای آسیب‌دیده از بیماری کرونا از جمله اقدامات سیاستی این بانک در این زمینه بوده است.
کمیجانی ادامه داد: مدیریت واردات و تأمین ارز ترجیحی کالاهای اساسی و ضروری، طراحی و عملیاتی کردن سازوکارهای ویژه (از جمله تهاتر) برای دریافت‌ها و پرداخت‌های ارزی و گسترش عملیات بازار متشکل ارزی از دیگر سیاست‌های بانک مرکزی در حوزه ارزی است که انجام شد.
رئیس شورای پول و اعتبار به سایر اقدامات سیاستی اشاره و تأکید کرد: ادغام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری وابسته به نیروهای مسلح در بانک سپه، تکمیل فرایند اجرای کامل قانون جدید صدور چک، راه‌اندازی سامانه‌های مختلف در حوزه نظام‌های پرداخت، ارزی، اعتباری و اطلاعات بانکی و پیگیری جدی پرونده‌های بین‌المللی طرح شده علیه بانک مرکزی ایران در دادگاه‌های بین‌المللی و توفیق در احقاق حقوق ملت ایران از مهم‌ترین محورهای اقدامات سیاستی بانک مرکزی است.
اصلاح بخشنامه‌های بانک مرکزی
محمدحسین احمدیان، عضو اتاق بازرگانی ایران درباره سیاست‌های ارزی بانک مرکزی به «ایران» گفت: بانک مرکزی سال 97 با شرایطی مواجه شد که پیش از این تجربه نشده بود و خیلی‌ها با توجه به محدود شدن روابط اقتصادی ایران با کشورهای مختلف به جهت تحریم و نپیوستن کشورمان به اف‌ای‌تی‌اف این هراس را داشتند که اقتصاد ایران بسرعت فلج خواهد شد.
او افزود: در ماه‌های اول تحریم، بانک مرکزی از ذخایر خود برداشت و سعی کرد بازار ارز را به‌صورت تصنعی ثابت نگه دارد اما این امر زیاد دوام نیاورد، چرا که با کاهش درآمد نفتی دیگر امکان کنترل قیمت‌ها وجود نداشت و از سوی دیگر بخش قابل توجهی از کالاها به دلیل نداشتن ارز، در گمرکات دپو شده بودند.
احمدیان خاطرنشان کرد: معطلی کالاها در گمرک باعث شد که تولید به مواد اولیه در موعد مقرر دسترسی پیدا نکند و این امر به یکباره موجی از گرانی را وارد بازار مصرف کرد، از این‌رو بانک مرکزی در این دوره بشدت تحت فشار قرار گرفت.
این عضو اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: بانک مرکزی در دوره کوتاهی توانست نسبت به ساماندهی ارزی اقدام کند، هر چند که برخی از این سیاست‌ها و تصمیم‌ها درست نبود و در حین انجام کار بانک مرکزی متوجه شد که باید بخشنامه‌های خود را اصلاح کند.
او اظهارداشت: از آنجا که فضای ارزی و اقتصادی کشور در حوزه بین‌الملل تغییر نکرده است این امیدواری وجود دارد که دولت جدید نسبت به رفع مشکلات به‌صورت عمقی اقدام کند و از سوی بانک مرکزی هم آزمون و خطاهایی که در دوره خود در مورد کنترل نرخ ارز و تأمین ارز داشته است را مکتوب کند تا بتوان از تجربیات بهره برد.
