ایستانیوز:لایحه اصلاح ماده یک قانون پولی و بانکی کشور (حذف چهار صفر از واحد پول ملی) در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصویب شد.
به گزاش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)،تقریباً تمام دولت‌ها علاقه داشتند و دارند که صفرهای پول ملی را بر باد دهند، اما تابه‌حال که هیچ‌کدام از آن‌ها موفق نبوده اند. مشکلاتی که همیشه برای اقتصاد دولت های مختلف وجود داشته، حذف صفر را غیرممکن کرده است. با کسری بودجه ای هم که دولت طی امسال و سال آینده خواهد داشت، باز هم حذف صفر خیالی دور به نظر می رسد.
اما با این حال، لایحه اصلاح ماده یک قانون پولی و بانکی کشور (حذف چهار صفر از واحد پول ملی) در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصویب شد.
به گزارش بانک مرکزی، در طول چند سال گذشته اقدامات مناسبی در خصوص توسعه کمّی و کیفی نظام‌های پرداخت الکترونیکی و افزایش اعتبار نظام پردازش چک صورت پذیرفته است؛ اما در خصوص نظام پرداخت نقدی به دلیل وجود نرخ‌های تورم بالا در دهه‌های گذشته و عدم بازبینی در ساختار پولی کشور، تناسب میان قطع های مختلف اسکناس و مسکوک و ارزش مبادلات مالی روزانه افراد به طور ملموسی از میان رفته است. تداوم این وضعیت علاوه بر افزایش قابل ملاحظه حجم اسکناس در گردش (حدود 8 میلیارد قطعه) و به تبع آن تحمیل هزینه‌های بالای چاپ، توزیع، جمع‌آوری و امحاء اسکناس، زمینه‌ساز افت حیثیت ظاهری واحد پول ملی در مقابل سایر ارزها و همچنین عدم کارایی مسکوکات در مبادلات روزمره بوده است.
بانک مرکزی، موضوع حذف چهار صفر از پول ملی را در قالب لایحه اصلاح ماده یک قانون پولی و بانکی کشور تدوین و 15 دی سال گذشته جهت بررسی و تصویب به هیات وزیران ارائه داد. پس از تصویب این لایحه در جلسه 13 مرداد 1398 هیات وزیران، موضوع برای طی تشریفات قانونی در تاریخ 30 مرداد 1398 به مجلس شورای اسلامی ارسال شد. نمایندگان هم در جلسه مورخ 7 مهر 1398 ضمن تصویب یک فوریت این لایحه، آن را جهت بررسی‌های تکمیلی و ابعاد مختلف اجرایی به کمیسیون اقتصادی مجلس ارجاع کردند.
پس از چند جلسه بحث و بررسی با حضور اعضای کمیسیون، مسئولان دستگاه‌های اجرایی و کارشناسان مربوطه، این لایحه با انجام اصلاحات جزئی در عنوان و متن در ششم بهمن 1398 مورد تصویب آن کمیسیون قرار گرفته و مقدمات طرح موضوع در جلسات صحن علنی مجلس فراهم شد.
اگر این لایحه در صحن علنی مجلس تصویب شود، بانک مرکزی موظف است ظرف مدت دو سال مقدمات اجرایی قانون را با همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی فراهم آورد.
به نظر می رسد دولت با حذف صفر به دنبال اصلاحات در سیستم پولی کشور است اما اقتصاددانان معتقدند اگر دولت می‌خواهد اصلاحاتی در اقتصاد انجام دهد، راه‌های زیادی وجود دارد، اما بیراهه‌ترین آن حذف صفر از پول ملی است. هزینه‌بر بودن این اقدام از دلایل اصلی ای است که اقتصاددانان به آن اشاره می‌کنند. اما عبدالناصر همتی، رییس‌کل بانک مرکزی مدعی است اجرای طرح حذف چهار صفر از پول ملی، ضمن کاهش هزینه‌های امحای اسکناس، موجب اصلاح ظاهری واحد پول ملی با دلار می‌شود. به گفته او، در حال حاضر تولید هر قطعه سکه 500 تومانی 820 تومان هزینه دارد، درحالی‌که با اجرایی شدن این طرح همه سکه‌ها جمع‌آوری و ذوب‌شده و در جای دیگر استفاده خواهند شد. استهلاک اسکناس‌های تولیدی کشور نیز بالاست، به‌طوری‌که سالیانه 700 میلیون برگ اسکناس امحا می‌شود، اما با اجرای این طرح به نصف خواهد رسید. همتی همچنین ادامه داد: اجرای این شیوه، مطابق آنچه امروز در جامعه رایج است عمل خواهد شد، به‌طوری‌که شاهدیم همه مردم به چک‌پول‌های بانک مرکزی «چک‌پول 50 تومانی» اطلاق می‌کنند نه چک‌پول 500 هزار ریالی؛ بانک مرکزی نیز به موضوع‌های رایج جامعه توجه دارد. هزینه امحا و چاپ اسکناس‌های فعلی، بیش از هزینه چاپ پول‌های جدید است و برآورد می‌شود در حد 10 تا 20 میلیارد تومان در یک افق 10 ساله به هزینه‌ها اضافه شود.
اما چندی پیش، محسن صیقلی مشاور معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری در گفتگو با رادیو با تأکید بر اینکه حذف چهار صفر از پول ملی بر شاخص‌های کلان اقتصاد کشور اثری نخواهد گذاشت، گفت: این اقدام در شرایطی می‌تواند اثرگذار باشد که ساختارهای اقتصادی مثل اصلاح سیستم‌های بانکی، تولید، مباحث مالیاتی و گمرکی با همدیگر رونق اقتصادی را داشته باشند اما با حذف اسمی چند صفر از پول ملی باوجود تجربیات متفاوتی که دیگر کشورها داشته‌اند، هیچ اثر اقتصادی نخواهد داشت. ما همسو با دستورات پیشنهادگونه صندوق بین‌المللی پول داریم همراه می‌شویم درحالی‌که اولویت کشور این نیست.
او تأکید کرد: خود دولت نیز اعلام کرده است که این کار هیچ اثری روی تورم نخواهد داشت و فقط ظاهری است. در ۵۰ کشور دنیا که این اتفاق افتاده، از آن به‌عنوان اسم‌گذاری یا تجدید اسم یاد می‌کنند که در برخی از کشورها موفق عمل شده و در برخی از کشورها که از زیرساخت‌های لازمی برخوردار نبودند همچون زیمبابوه ناموفق بوده است. این پیشنهادی است که معمولاً صندوق بین‌المللی پول به کشورها می‌دهد و با شعار «آسان شدن زندگی» از آن یاد می‌کنند. در کشور ما نیز زمانی که جنگ تمام شد و دلارهای نفتی سرازیر شدند این صندوق چنین پیشنهادی را داد اما تا سال ۹۵ مسکوت بود تا اینکه هیئت دولت مصوب کرد و لایحه‌ای را به بانک مرکزی داد ولی بازهم این لایحه به مجلس نرفت.
به گفته صیقلی، تنها خاصیتی که دولت و رئیس‌کل بانک مرکزی بر آن قائل شده‌اند، حذف کاهش هزینه نشر اسکناس و اثر روانی است که مردم ارز کشور را در برابر ارزهای کشورهای دیگر پایین می‌بینند. اما به نظر می‌رسد غرور ملی در میزان تولید است و نه اینکه اسما چهار صفر حذف شود و بگوییم غرورمان بالا می‌رود و ما در مقابل دلار می‌توانیم تومان داشته باشیم.
از طرفی او معتقد است: فضای روانی با گرد کردن پول‌ها وقتی‌که پول کوچک می‌شود، می‌تواند بار تورمی در جامعه داشته باشد. اثرگذاری مثبت حذف چهار صفر از پول ملی نیازمند زیرساخت‌های لازم است. گفته می‌شود با این کار چرخش نقدینگی می‌تواند وجود داشته باشد و مردم معاملاتشان را سریع انجام می‌دهند، ولی مشکل مردم ما معاملات نیست وقتی پول نیست و اقتصاد رونق نداشته باشد، اینکه بتوانند به‌راحتی مبادله کنند اثر خاص ندارد. اولویت کشور به نظر خیلی از سیاستمداران و اقتصاددانان این نیست و مسائل و مشکلات مهم‌تر از این وجود دارد و بهتر است انرژی خود را روی این‌ها بگذاریم.
