ایستانیوز:باید سیاست‌هایی برای رشد اقتصادی کشورها و جهان وضع کرد که به محیط زیست آسیبی وارد نکند. تخریب محیط زیست چالشی بسیار جدی است زیرا طی سال‌های اخیر هر واحد رشد اقتصادی، سهمی از محیط زیست را نابود کرده است و آب و هوا هم بیشترین آسیب را از این مسئله متحمل شده است.
با پایان سال ۲۰۱۸ میلادی این سوال در اذهان ایجاد شد که این سال را به چه نام خواهند شناخت. در این سال تحولات بزرگی در اقتصاد دنیا اتفاق افتاد، تعرفه‌های تجاری امریکا رشد کرد، امریکا از توافق زیست محیطی پاریس خارج شد و توافق‌های تجاری یا لغو شد یا دوباره مذاکره شد. در خاورمیانه تداوم جنگ در سوریه و بحران‌های امنیتی در عراق از مهم‌ترین مسائل بود. البته بحران ایجاد شده در رابطه امریکا و عربستان و بازگشت تحریم‌های اقتصادی و نفتی ایران به دنبال خروج امریکا از توافق هسته‌ای مسئله مهم دیگری بود که باعث شد تا این سال در تاریخ ثبت شود. در اغلب گزارش‌ها سال ۲۰۱۸ به عنوان سالی که بزرگ‌ترین تحولات ژئوپلیتیکی در دنیا اتفاق افتاده است نام می‌برند. سالی که ساختارهای اقتصادی دنیا تغییر کرد و بی‌ثباتی فضای سیاسی بر پیش‌بینی‌های اقتصادی تاثیر زیادی گذاشت. حال که این سال پایان یافته است اغلب این سوال مطرح می‌شود که سال جدید برای ما آبستن چیست؟ آیا دوباره تنش و بحران اقتصادی و سیاسی را باید انتظار داشته باشیم یا اینکه دنیا به سمت آرامش و ثباتی تازه حرکت می‌کند.
موسسه بروکینگز در این مورد نوشت: سال ۲۰۱۸ سالی است که بالاترین تحولات در عرصه سیاسی دنیا اتفاق افتاد اما به نظر می‌رسد در سال ۲۰۱۹ هم مسائل زیادی دامن‌گیر اقتصاد دنیا و جوامع جهانی می‌شود. تحولاتی از قبیل خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و تبعات اقتصادی و اجتماعی ناشی از این تصمیم که می‌تواند روی تمامی کشورهای اروپایی تاثیر بگذارد. افزایش بدهی‌های دولتی در کشورهای اروپایی و امریکایی که می‌تواند مشکلات زیادی را برای اقتصاد این کشورها به همراه بیاورد و در نهایت تحولات مهم تجاری که به دنبال بالا گرفتن اختلافات تجاری امریکا و چین محتمل‌تر شده است.
در ادامه این گزارش آمده است: سال ۲۰۱۹ سالی بسیار سخت برای تجارت است. در این سال رقابت امریکا و چین در جهت افزایش تعرفه‌های تجاری ادامه دارد. انتظار می‌رود سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تری اجرا شود و کشورهای جهان در این سال با چالش‌های زیادی برای تجارت با امریکا و دیگر کشورهای صنعتی روبه‌رو باشند. افت حجم و ارزش تجارت امریکا و چین به دنبال بالا گرفتن اختلافات این دو کشور باعث می‌شود تا ارزش رشد تولید ناخالص داخلی دنیا کاهش پیدا کند و این موضوع بسیار نگران‌کننده است.
این موسسه مطالعاتی سه مشکل بسیار بزرگ را برای جوامع دنیا در سال ۲۰۱۹ پیش‌بینی می‌کند که در این جا به طرح این سه معضل می‌پردازیم.
اول: استاندارد زندگی مردم رشد نکرده است
اولین مشکل بزرگی که اقتصاد دنیا در سال پیش رو تجربه خواهد کرد ارتقای استاندارد زندگی مردم است. در سال‌های گذشته دولت‌ها برای افزایش نرخ رشد اقتصادی تلاش زیادی کردند زیرا تصور عمومی این بود که با ارتقای نرخ رشد اقتصادی یک کشور، استاندارد زندگی مردم هم ارتقا پیدا می‌کند ولی شواهد نشان می‌دهد که لزوما این رابطه مستقیم وجود ندارد. در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و اقتصادهای صنعتی، افزایش نرخ رشد اقتصادی باعث ارتقای استانداردهای زندگی طبقه متوسط نشده است. خانواده‌های معمولی در این کشورها بر این باورند که تنها افراد و خانواده‌های خاص می‌توانند از منافع ناشی از رشد اقتصادی کشور بهره‌مند شوند. بسیاری پا را از این فراتر می‌گذارند و ادعا می‌کنند که افزایش نرخ رشد اقتصادی و صنعتی در کشورهای صنعتی و اتوماسیون و ارتقای سطح تکنولوژی که زمینه را برای ارتقای راندمان فعالیت‌های اقتصادی فراهم کرده است به نفع طبقات متوسط و پایین اقتصادی نیست. آنها بر این باورند که با توسعه اتوماسیون تنها امنیت شغلی کارگران و کارمندان از بین رفته است و این موضوعی نگران‌کننده برای این طبقه از اقتصاد است. بر طبق این ادعا با توسعه تکنولوژی و رشد اقتصادی، طبقات پایین اقتصادی فقیرتر شده‌اند و این موضوع باید به صورت کاملا جدی در نظر گرفته شود.
در کشور کانادا مطالعات دیگری انجام شد که نشان داد حتی بعد از اجرای طرح پرداخت‌های انتقالی به مردم، متوسط درآمد مردم بعد از کسر مالیات تنها ۰.۶ درصد نسبت به سال ۲۰۰۸ رشد کرده است در حالی که طی ده سال مورد مطالعه نرخ رشد اقتصادی این کشور بالغ بر ۲ درصد رشد کرده است. این نشان می‌دهد که رشد اقتصادی کشور باعث رشد درآمد و قدرت خرید مردم و رشد توان آنها در تامین نیازهایشان نشده است. مطالعات انجام‌شده در بریتانیا هم تاییدکننده همین مسئله است.
دوم: بحران‌های زیست‌محیطی بسیار جدی است
طی یک دهه اخیر وضعیت محیط زیست در دنیا آسیب زیادی دیده است که بسیاری دلیل آن را بی‌توجهی به محیط زیست در جریان وضع سیاست‌های تقویت‌کننده رشد اقتصادی در دنیا می‌دانند. در بسیاری از کشورها کارخانه‌های صنعتی و تولیدی مختلف با استفاده از سوخت‌های فسیلی کار می‌کند که درآمد زیادی برای این کشورها دارد و باعث رشد اقتصادی و رشد درآمد صادراتی این کشورها شده است ولی افزایش انتشار گازهای آلاینده و تبعات ناشی از آن مسئله‌ای غیرقابل اغماض است. مسئله‌ای که باید جدی گرفته شود و نادیده گرفتن آن تنها می‌تواند بحران زیست محیطی را افزایش دهد.
موسسه بروکینگز در این گزارش نوشت: باید سیاست‌هایی برای رشد اقتصادی کشورها و جهان وضع کرد که به محیط زیست آسیبی وارد نکند. تخریب محیط زیست چالشی بسیار جدی است زیرا طی سال‌های اخیر، هر واحد رشد اقتصادی، سهمی از محیط زیست را نابود کرده است و آب و هوا هم بیشترین آسیب را از این مسئله متحمل شده است.
در ادامه گزارش آمده است: در جریان رشد اقتصادی دنیا میلیاردها انسان در سراسر دنیا شاهد افزایش هرچند اندک درآمد خود بودند ولی آیا رفاه آنها هم بیشتر شده است؟ برای اینکه رفاه مردم افزایش یابد باید استانداردهای زندگی آنها رشد کند یعنی باید هوای بهتری تنفس کنند و از غذای بهتری استفاده کنند. ولی بیشتر مردم به خصوص در کشورهای در حال توسعه از هوای ناسالم استفاده می‌کنند. به تعبیر صحیح‌تر افزایش سطح رفاه مردم با کاهش غلظت کربن در هوایی که تنفس می‌کنیم همراه است. اخیرا مطالعات تایید کرده است که جهان نیازمند کاهش ۹۰ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی دنیا طی ۳۰ سال آینده است. سیاستی که اجرای آن بسیار دشوار است و توجه به آن تلاش و مطالعات زیادی را می‌طلبد. در پایان باید در نظر داشت که افزایش نرخ رشد اقتصادی کشورها در کنار کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در سال‌های آتی یک ضرورت است و این موضوعی است که دنیا باید روی روش‌های عملی مرتبط با آن کار و مطالعه کند.
البته افت انتشار گازهای گلخانه‌ای تنها اولویت زیست محیطی دنیا نیست بلکه دنیا باید به موضوعات دیگری هم توجه کند. به عنوان مثال بالغ بر ۹۰ درصد از مردم دنیا در مناطقی زندگی می‌کنند که با آلودگی هوا مواجه هستند و این آلودگی ضمن زمینه‌سازی برای بیمارشدن شمار زیادی از مردم سالانه ۴ میلیون نفر از مردم را نیز به دام مرگ می‌کشاند. خطر انقراض گونه‌های مختلف حیوانات به دلیل تغییرات جوی و شکار بی‌رویه، کاهش شمار رودخانه‌ها در دنیا و افت سطح آب این رودخانه‌ها به خصوص در کشورهای در حال توسعه دنیا و افزایش استفاده از پلاستیک و رها شدن حجم بالایی از پلاستیک در اقیانوس‌ها و رودخانه‌ها از دیگر خطرات زیست محیطی امروز دنیا است. باید در نظر داشت که جهان ما نمی‌تواند با این وضعیت مدت زیادی دوام بیاورد و ما اگر قصد داشته باشیم این دنیا را به شکل کنونی برای نسل آینده به میراث بگذاریم، باید برای حفظ آن تلاش کنیم.
سوم: باید همه از منافع رشد اقتصادی بهره‌مند شوند
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد سهم زیادی از مردم از منافع رشد اقتصادی دنیا بهره‌مند نشده‌اند ولی باید این روند پایان یابد. مردم باید خود را بخشی از جامعه جهانی حس کنند و منافع ناشی از رشد اقتصادی و حرکت مثبت اقتصاد دنیا به سمت توسعه را تجربه کنند در غیر این صورت نخواهند توانست برای جهان عضوی اثرگذار و مثبت باشند.
در تمامی کشورهای دنیا مردم از تبعیض خسته شده‌اند. تبعیض به دلیل جنسیت، نژاد، سطح هوش، طبقه اجتماعی و اقتصادی، ناتوانی جسمی، زبان، جغرافیا، سن و مسائل دیگر باعث شده است که برخی از مردم منفعت مالی بیشتری از تحولات مثبت اقتصادی دنیا به دست آورند و برخی بی‌نصیب باشند. در سال جاری باید تمامی انسان‌ها در فرایند رشد و توسعه اقتصادی سهیم باشند تا در نتیجه رشد اقتصادی کشور و توسعه صنعتی همه منتفع شوند. در این صورت است که جامعه جهانی فضایی ایمن و امن از نظر اقتصادی و اجتماعی برای مردم می‌شود و همه در این فضا خرسند هستند.
در پایان باید در نظر داشت برای یک رشد همه‌جانبه اقتصادی و اجتماعی که تمامی مردم و طبقات اقتصادی را در بر بگیرد باید سیاست‌گذاران همکاری داشته باشند. وضع قوانینی که باعث شود تا تمامی مردم از منافع رشد اقتصادی بهره‌مند شوند مسئله‌ای بسیار جدی است و این سیاست باید هرچه سریع‌تر در دستور کار سیاستمداران تمام دنیا قرار بگیرد./ آینده نگر
