سرجان مالکوم سفیر و فرستاده کمپانی هند شرقی در ابتدای قرن 19 میلادی بود که سه بار به ایران آمد و با توجه به سلایق و علایق و دانش خویش برای مردم انگلستان کتابی نوشت به نام تاریخ کامل ایران . این اثر، در سال 1815 م به زبان انگلیسى تألیف و در 1287 ق توسط میرزا اسماعیل حیرت، به فارسى ترجمه شده است .در قسمتی از کتاب در مورد توسعه و پیشرفت اقتصادی ایران چنین نوشته است :
"از آنچه مذکور شد می توان دانست که، چرا مردم ایران در صنایع ترقى کلى نکرده اند. این ملک هزار سال است که همچو می نماید که در شرف ترقیهاى بزرگ است، لاکن تا هنوز همانطور ایستاده است.تجارتش تقریبا همان قسم است که در قدیم الایام بوده است هست. ابریشم گیلان، و پشم کرمان، پنبه و مازو از عراق، انقوزه از خراسان به بلاد دیگر می برند، و قیمت حاصله از اینها را به شال کشمیر و, نیل و قماش هندوستان و، شکر بطاویه و چین و، پشمینه انگلند می دهند. از اخبارى که از سیاحان فرنگستان که در ازمنه مختلفه به این ملک رفته اند، در باب زراعت ایران در دست است معلوم می شود که: بسیار کم یا هیچ تغییرى از بدو حال نیافته است. اسبابى که حال به جهت خیش کردن زمین استعمال می کنند، احتمال می رود همان است که هم در زمان قدیم پدرانشان به کار می برده اند " (تاریخ کامل ایران ، سر جان ملکم ، ترجمه میرزا اسماعیل حیرت ، ناشر: افسون ، تهران ، 1380 ، ص 802-801 )
ترقی اقتصادی دارای سطوح مختلف در سطح جامعه بوده و غایت فعالیت اقتصادی محسوب گردیده و موجب افزایش ثروت, توزیع بهتر درآمد، تأمین رفاه مادی و اجتماعی و نهایتا ترقی اجتماعی و انسانی است.در جوامع توسعه نیافته بدلیل وجود ضعف و کمبودهای مختلف در ابعاد فرهنگی انفعال جایگزین ابتکار عمل ,تقلید و تکرار جایگزین نو آوری و خلاقیت می گردد و رفته رفته فرصت طلبی ، بی مسولیتی و تقدیر گرایی منفی رواج می یابد. در ابعاد اقتصادی نیز مصرف جایگزین تولید و اقتصاد معیشتی محدود,محدودیت و جیره بندی جایگزین تنوع و رقابت می گردد و سرمایه ها به نقاط امن در کشورهای دیگر گریخته و یا به صورت گوناگون بلوکه می شوند .
فلسفه نام گذاری سال 93 تحت عنوان اقتصاد و فرهنگ در راستای ادامه سیاست های کلی اقتصاد ی کشور برای برون رفت از شرایط دشوار اقتصادی در سالهای اخیر بوده است . به همین منظور در شورای عالی اقتصاد یکی از اهداف سیاست های اقتصاد مقاومتی جلوگیری از آسیب های داخلی و خارجی به اقتصاد کشورمطرح گردید و از دستگاه های اجرایی نیز خواسته شده تا با توجه به تأکیدات جدی در اجرای این سیاست گذاری ، روند تدوین و تکمیل برنامه‌های کمی و کیفی خود را سرعت بخشند. در این شورا پس از ارائه گزارش بانک مرکزی، اهداف، سیاست‌ها و برنامه های اقتصادمقاومتی در دو بخش بهره وری و توازن منطقه ای معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور بر اساس بند سوم سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی اینگونه به تصویب رسید:
اهداف و برنامه ها ی سازمان ملی بهره‌وری
• توانمندسازی نیروی کار
• ارتقای بهره‌وری کار، سرمایه، آب، انرژی و کل عوامل تولید
• ارتقای سهم و جایگاه رقابت پذیری در تمامی سطوح اقتصاد
• ارتقای بهره‌وری در زنجیره تولید تا مصرف کالاها و خدمات
سیاست ها
• گسترش بهره‌وری متکی بر توسعه پایدار
• ارتقای بهره‌وری دانش بنیان
• ارتقای بهره‌وری در بخش عمومی
• ارتقای بهره‌وری بخشهای غیردولتی (خصوصی و تعاونی)
• توسعه تعاملات سازمان ملی بهره وری ایران با دستگاه‌های دولتی و بنگاه های غیردولتی
اهداف و برنامه‌ها ی توازن منطقه‌ای
• ارتقای توانایی مناطق در ایجاد سطوحی قابل قبول از اشتغال و درآمد، افزایش سهم بازار، سوددهی، رشد ارزش افزوده و ماندن در صحنه رقابت عادلانه در سطح ملی و بین المللی
• ارتقای ظرفیت سرمایه و نیروی انسانی مناطق کشور و کمک به ایجاد فضای مناسب برای شکوفایی، خلاقیت و نوآوری برای اقشار متنوع جامعه
• فراهم نمودن فرصتهای برابر برای مناطق کشور در جهت توازن منطقه ای
سیاست ها
• همگن نمودن مناطق کشور و ایجاد مناطق همگن عملکردی، اقتصادی و برنامه ریزی
• ایجاد بستر مناسب برای توسعه درون زای هر منطقه
همچنین دولت بر اساس بندهای 19، 20 و 21 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغی رهبر معظم انقلاب ,وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به عنوان متولی اصلی فرهنگی در ابلاغ سیاست ها و خط مشی ها به بخش فرهنگی دستگاه های اجرایی تعیین نمود:
برنامه ها و اهداف
• شفاف‌سازی و سالم‌سازی اقتصاد فرهنگ (مرتبط با بند 19)
• تقویت فرهنگ و اخلاق کار، بهره‌وری، تولید ثروت و روحیه سرمایه‌گذاری و کارآفرینی (مرتبط با بند 20)
• فرهنگ‌سازی و گفتمان‌سازی در زمینه اقتصاد مقاومتی (مرتبط با بند 21)
سیاست ها
• چابک‌سازی ساختار و تشکیلات دستگاه‌های بخش فرهنگ
• شفاف‌سازی سازوکار توزیع منابع دولتی در بخش فرهنگ
• تدوین، اصلاح و بازنگری قوانین و مقررات در راستای سالم‌سازی و رفع موانع اقتصادی در بخش فرهنگ و هنر
• تقویت و ترویج فرهنگ جهادی در تولید ثروت، بهره‌وری، کارآفرینی و سرمایه‌گذاری با استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی، هنری و رسانه‌ای
• فراهم کردن زمینه‌ها و فرهنگ‌سازی برای اعطای نشان اقتصاد مقاومتی به اشخاص دارای خدمات برجسته در این زمینه
• تبیین مفهوم اقتصاد مقاومتی و ابعاد فرهنگی آن
• گفتمان‌سازی و ترویج فرهنگ اقتصاد مقاومتی با استفاده از ظرفیت‌ها و ابزارهای فرهنگی و هنری و رسانه‌ای
• همکاری با نهادها و مراکز فرهنگی کشور برای بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های فرهنگی موجود.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که ایجاد یک نظام اقتصادی مقاوم و غیرشکننده تنها مسیر نجات اقتصاد ایران است. مسیری که افق دید سیاست‌مداران را از افق کوتاه مدت بالاتر برده و به آن عمق بیشتری می‌بخشد. بررسی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نیز نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از این سیاست‌ها به مشکلات ساختاری اقتصاد بر می‌گردد که تنها مختص به شرایط بحرانی نیست و عزم ملی و فرهنگی برای اجرای سیاست‌های اقتصاد ی کشور را می طلبد.
