بحران بانک‌ها انعکاسی از مشکلات اقتصاد است

شاخص‌های کلان بانک‌های ایران مطلوب نیست و برخی هم در وضعیت نزدیک به بحران است. بازار سرمایه نیز متناسب با شاخص‌های استاندارد علامت نشان می‌دهد؛ اگر شرکت یا موسسه‌ای دارای تراز مالی مطلوب باشد، حتما بازار به آن واکنش مثبت نشان می‌دهد

بحران بازار پول ایران، بحرانی است مشابه با آنچه تمام بخش‌های دولتی با آن مواجه هستند و طبعا بدون اصلاحات ساختاری، رفع این دست مشکلات ممکن نخواهد بود. با این همه تصور اینکه بازار سهام نسبت به شاخص بانک‌ها واکنش مثبتی نشان دهد، تصوری باطل است. بازار سرمایه بر اساس شاخص‌های کلان و واقعی عمل می‌کند که با توجه به مسائل عدیده حوزه پولی کشور و همچنین صورت‌های مالی بانک‌ها، نتایج به دست آمده، منطقی و درست است و برای رفع ایراد باید تمرکز را در جای دیگری گذاشت.

واقعیت مطلب این است که بازار پول ایران هم مانند سایر بازارهایی است که دولت در آن دخل و تصرف دارد. همچنان که تولید فرآورده‌های نفتی، تولید خودرو یا هر خدمت دیگر توسط دولت بسیار پر هزینه است و منجر به افزایش هزینه‌های عمومی کشور شده، همین امر در بازار پول هم صدق می‌کند. مثال بارز آن نوع خدماتی است که بانک‌های خصوصی ارایه می‌دهند، به لحاظ کیفیت از بانک‌های دولتی به شکل آشکار متفاوت است. البته این طبیعی است که در هر سوی ماجرا مدیران و نیروی انسانی مشغول به کار هستند اما تفاوت در نظام اداری آنها است.

آنچه امروز به نظام بانکی رسیده، مربوط به عملکرد سنوات طولانی فعالیت بانک‌های دولتی است. اینکه امروز نسبت مطالبات معوق به کل تسهیلات بالا رفته، طبعا بخشی از این مساله به دلیل دستورات بخش دولت است و در همین سال جاری اگر بانک‌ها بیش از ١٥ هزار میلیارد تومان خرید تضمینی محصولات کشاورزی را پرداختند، براساس دستور بخش دولتی بوده است.

بنابراین آنچه مسلم است، این است که شاخص‌های کلان بانک‌های ایران مطلوب نیست و برخی هم در وضعیت نزدیک به بحران است. بازار سرمایه نیز متناسب با شاخص‌های استاندارد علامت نشان می‌دهد؛ اگر شرکت یا موسسه‌ای دارای تراز مالی مطلوب باشد، حتما بازار به آن واکنش مثبت نشان می‌دهد. برخی از شرکت‌هایی که امروز در بورس هستند، همواره مورد توجه سهامداران در بازار سرمایه قرار دارند ولی با توجه به ترازهای مالی بانک‌ها منتج به کاهش ارزش سهام آنها شده چون در دو سوی دارایی بانک‌ها و هزینه‌های آنها، برخی از اقلام مطلوب نیست که یک مورد آن نسبت مطالبات معوق به کل تسهیلات است که به جای زیر پنج درصد بودن، دو رقمی است.

مادامی‌که اصلاحات ساختاری در بازار پول انجام نگیرد، به ویژه بانک‌هایی که بخشی از سهام خود را واگذار کردند، توقع برای حرکت به سوی شاخص‌های ایده‌آل، منصفانه نیست./ حق شناس