ایستانیوز:در حوزه تورم، بانک مرکزی صرفاً برای جمع‌آوری اطلاعات قیمت، فقط به تعدادی از شهرهای بزرگ کشور مراجعه و نتایج را به عنوان تورم کل کشور اعلام می‌کند ولی مرکز آمار ایران اطلاعات تغییرات قیمت را برای خانوارهای کل کشور جمع‌آوری و به این منظور به ۲۳۱ شهر و ۶۶۲ آبادی کشور به شکل ماهانه مراجعه می‌کند.
ایوب فرامرزی، معاون اقتصادی و محاسبات ملی مرکز آمار ایران/تاریخچه تشکیل سازمان‌های آماری مربوط به سالهای پس از جنگ جهانی دوم است. ضرورت تمرکز مدیریت آمارهای رسمی کشور در چارچوب یک نهاد تخصصی برای تسریع شکلگیری جریان‌های معطوف به توسعه، سبب شکلگیری سازمان‌های آماری شد. در این راستا مسئولیت تولید و انتشار بسیاری از آمارهای مختلف، از برخی دستگاه‌ها گرفته و به مراکز آماری سپرده شد. اما فرایند انتقال مسئولیت‌ها به ندرت از 5 الی 10 سال فراتر رفته است.
اما در ایران، در تیرماه 1344 ه.ش قانونی در مجلس شورای ملی به تصویب رسید که مرکز آمار ایران را بنا نهاد و این مرکز را از وزارت کشور منتزع کرد و به عنوان زیرمجموعه سازمان برنامه به رسمیت شناخت. در این قانون، بر تمرکز بیشتر در جمع‌آوری اطلاعات از طریق طرح‌های آمارگیری نمونه‌ای و سرشماری مرکز آمار ایران تأکید شد و همه دستگاه‌ها را موظف کرد تا آمار و اطلاعات مورد نیاز مرکز آمار ایران را در اختیار این مرکز قرار دهند. در قانون مرکز آمار ایران مصوب بهمنماه سال 1353 مجلس شورای ملی به صراحت مسئولیت تهیه و تولید نرخ تورم و رشد اقتصادی به مرکز آمار ایران داده شد، همچنین بر اساس ماده 10 احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور نیز به منظور یکپارچه‌سازی و رفع موازیکاری در تولید و انتشار آمارهای رسمی، مرکز آمار ایران مرجع رسمی تهیه، تولید و انتشار آمارهای رسمی کشور معین شد.
اینک سال‌هاست که مرکز آمار ایران بر اساس قانون به تهیه و تولید هر دو شاخص تورم و رشد اقتصادی میپردازد اما هنوز بعد از گذشت تقریباً 46 سال بانک مرکزی حاضر به پذیرش قانون نشده و کماکان به تولید و انتشار این آمارها اقدام می‌کند.
در حوزه تورم، بانک مرکزی صرفاً برای جمع‌آوری اطلاعات قیمت، فقط به تعدادی از شهرهای بزرگ کشور مراجعه و نتایج را به عنوان تورم کل کشور اعلام می‌کند ولی مرکز آمار ایران اطلاعات تغییرات قیمت را برای خانوارهای کل کشور جمع‌آوری و به این منظور به 231 شهر و 662 آبادی کشور به شکل ماهانه مراجعه می‌کند. بیش از 25 درصد از جمعیت کشور در روستاها سکونت دارند و این هم‌وطنانمان دارای الگوی مصرفی متفاوت با خانوارهای ساکن شهر هستند لذا تعمیم تورم شهرهای بزرگ به مناطق روستایی و کل کشور با اشتباه و خطا همراه است. از سوی دیگر مرکز آمار ایران اطلاعات 475 قلم کالا را هر ماه جمع‌آوری می‌کند اما تعداد اقلام بانک بسیار کمتر است. مرکز آمار ایران آمار تورم را به تفکیک نقاط شهری و روستایی و کل کشور تولید می‌کند. همچنین آمار تورم را به تفکیک استان‌های کشور و دهک‌های درآمدی تولید می‌کند که ارائه آمار تورم با چنین تفکیک‌هایی برای بانک مرکزی امکانپذیر نیست.
در حوزه رشد اقتصادی، مهم‌ترین عامل ایجاد اختلاف در نتایج رشد اقتصادی ناشی از منابع آماری متفاوت در محاسبه ارزش افزوده رشته فعالیت‌های مختلف است. آمارگیری‌های نمونه‌ای مرکز آمار بر اساس طرح فنی، طراحی و اجرا می‌شود. لذا انتخاب نمونه در آن‌ها به شیوه‌های علمی صورت می‌گیرد. همچنین طرح‌های آمارگیری کارگاه‌های صنعتی (سالانه با مراجعه به 20780 کارگاه) و معادن در حال بهرهبرداری کشور که مورد استفاده حساب‌های ملی است تقریباً به صورت تمامشماری اجرا می‌شود. آمارهای ثبتی مورد استفاده در حساب‌های ملی نیز دارای پوشش گسترده و وسیعی است.
اطلاعات مورد استفاده در تهیه حساب‌های ملی در مرکز آمار ایران دارای پوشش کامل موضوعی و جغرافیایی است (سالانه حدود 60 طرح آمارگیری ویژه حساب‌های ملی در مرکز آمار ایران اجرا می‌شود). به عنوان مثال طرح هزینه و درآمد خانوار که نتایج آن برای تهیه حساب‌های ملی و شاخص‌های قیمت به‌کار می‌رود پوشش کامل شهری و روستایی دارد. اما بانک مرکزی امکان تهیه و اجرای طرح‌های آماری مرکز آمار ایران را ندارد لذا در محاسبات ملی عمدتاً از برآوردها و تخمین‌ها استفاده می‌کند./ آینده نگر
