ایستانیوز:ثبات یک امر اساسی و مهم در همه اقتصادهاست. وقتی مسئولان از دولت ۱۵ هزارتومانی می‌گویند، یک فعال اقتصادی محاسبه می‌کند که اگر جنسی را بر اساس دلار ۲۵ تومانی بخرد و بعد دلار به ۱۵ هزار تومان برسد، ضرر می‌کند. حرف‌های غیر کارشناسی شده مسئولان به فضای تردید و احتیاط دامن زده و پیامدهای فاجعه باری برای اقتصاد در پی دارد.
در یک هفته گذشته به‌طور متوسط در روز، بیش از 150 میلیون دلار ارز در سامانه نیما عرضه شده است. رئیس‌کل بانک مرکزی، عرضه این میزان ارز در سامانه نیما را به روند صادرات نفتی و غیرنفتی کشور و تقویت بازار ساز نسبت داده است.
افزایش عرضه ارز در سامانه نیما، اگر در یک ماه ادامه پیدا کند، به رقمی معادل 3 میلیارد دلار می‌رسد اما به نظر می‌رسد عرضه این میزان ارز در نیما، بیش از هر عامل دیگری، ناشی از واقعی و منطقی شدن نرخ‌هاست. در چند هفته گذشته، نرخ دلار نیمایی از نرخ آزاد هم بیشتر بود درحالی‌که پیش‌ازاین، دولت تلاش می‌کرد با تعیین دستوری نرخ برای صادرکنندگان، ارز صادرات غیرنفتی را در سامانه نیما عرضه کند. در شرایطی که قیمت ارز در بازار به 20 هزار تومان می‌رسید، دولت از صادرکننده می‌خواست در سامانه نیما ارز را با قیمت 15 هزار تومان بفروشد. این در حالی است که اگر فاصله قیمت دلار نیما و آزاد را کمتر کنیم، دلیلی برای عدم عرضه وجود ندارد.
عرضه بیشتر دلار در نیما نشان نمی‌دهد نرخ دستوری نتیجه‌بخش نیست. اما اکنون پرسش اصلی از رئیس‌کل بانک مرکزی این است که چرا تاکنون نرخ ارز نیمایی با نرخ ارز آزاد در این فاصله قیمتی قرار نگرفته بود تا کشور از منافع آن بهره‌مند شود. نکته دیگر، تنوع‌بخشی به روش‌های بازگشت ارز صادراتی است. هرچه از تنوع در روش‌های بازگشت فاصله بگیریم و محدودیت بیشتری برای صادرکننده غیرنفتی ایجاد کنیم، با توجه به شرایط تحریم‌ها، به نتیجه کمتری می‌رسیم. در مقابل، با به رسمیت شناختن روش‌های متعدد در بازگشت ارز صادراتی، به نتایج بهتری می‌رسیم.
امروز با توجه به شرایط ارزی کشور بسیاری از فعالان اقتصادی در خرید ارز احتیاط می‌کنند و این طبیعی است. ثبات یک امر اساسی و مهم در همه اقتصادهاست. وقتی مسئولان از دولت 15 هزارتومانی می‌گویند، یک فعال اقتصادی محاسبه می‌کند که اگر جنسی را بر اساس دلار 25 تومانی بخرد و بعد دلار به 15 هزار تومان برسد، ضرر می‌کند. حرف‌های غیر کارشناسی شده مسئولان به فضای تردید و احتیاط دامن زده و پیامدهای فاجعه باری برای اقتصاد در پی دارد. یکی از دلایل سقوط بورس هم همین است. دامن زدن به فضای تردید و طرح مسائل غیر کارشناسی و غیرواقعی که به‌نوعی دخالت در بازار است.
سیاست‌ها با توجه به شرایط باید تغییر کند. برای مثال در شرایط تحریم، دولت‌ها مجبورند تصمیم‌هایی را به اجرا بگذارند که به نفع معیشت مردم است اما با شکوفایی و رشد صادرات هم زاویه دارد. این در حالی است که می‌توان سیاست‌هایی را به اجرا گذاشت که بیشترین منافع و کمترین آسیب را در پی دارد. دولت تلاش می‌کند با تنظیم بازار به نفع رفاه مردم کار کند اما در عمل به صادرات محصولات به‌ویژه محصولات کشاورزی و غذایی آسیب می‌زند. بااین‌حال تنظیم بازار با روش‌های هوشمند می‌تواند علاوه بر تأمین منافع مردم به حفظ بازارهای صادراتی هم کمک کند. با اتکا بهروش‌های هوشمند میزان تولید، مصرف، واردات و صادرات همه محصولات کشاورزی که ممنوعیت صادرات آن را در دوره‌های مختلف شاهدیم، مشخص می‌شود. این شفاف‌سازی با اتکا به فناوری و روش‌های هوشمند از اعمال تصمیم‌های خلق‌الساعه در اقتصاد جلوگیری می‌کند.
دراین‌بین، نباید از سهم و وظیفه بخش خصوصی و اتاق بازرگانی گذشت. بخش خصوصی باوجود همه بی‌توجهی‌های دولت باید پوست‌اندازی کرده و کمی مدرن فکر کند. حرکت هرچه بیشتر بخش خصوصی در مسیر علمی‌تر شدن، به تقویت استدلال‌های این بخش در مقابل دولت کمک می‌کند. بخش خصوصی باید از همه فرصت‌ها برای ظرفیت‌سازی و گفت‌وگو با دولت استفاده کند. رئیس مجلس شورای اسلامی در هفته جاری از ارتباط کمیسیون‌های متناظر مجلس و اتاق بازرگانی گفت و به نظر من این فرصتی مناسب برای بخش خصوصی است تا استدلال‌های خود را در فضای حاکمیت مطرح کند. اتاق بازرگانی می‌تواند از این فرصت برای ایفای نقش مشورتی خود به‌خوبی استفاده کند و جلوی تصویب بسیاری از قوانین مخلِ کسب‌وکار و تجارت را بگیرد. هرچند در ایران، به دلیل وجود دولتی چاق و فربه، نمی‌توانیم به‌سرعت به نتایج موردنظر برسیم اما نباید ناامید شد. باید به تلاش ادامه داد.
