کرونا کشورهای فقیر را نابود می‌کند

 ویروس جدید کرونا آشوبی در میان کشورهای ثروتمند جهان به پا کرده‌است. اکثر کشورهای مهم و ثروتمند جهان دچار بحران شده‌اند. به همین دلیل است که آسیب این ویروس به کشورهای فقیر جهان، مغفول مانده‌است. در واقع نمی‌توان گفت این ویروس فقط برای کشورهای ثروتمند جهان بحران‌آفرینی کرده و آسیبی به کشورهای فقیر وارد نکرده‌است. واقعیت این است که فاجعه در کشورهای فقیر، بسیار بدتر است. داده‌ها و آمارهای رسمی که در این زمینه منتشر شده، نمی‌تواند به درستی، عمق فاجعه را به ما نشان دهد. آفریقا تا روز ۲۵ مارس که این مقاله نوشته شده، حدود ۲هزار و ۸۰۰ مورد مبتلا گزارش کرده‌است. در هند هم تا این تاریخ، فقط ۶۵۰ نفر مبتلا شده‌اند. اما این ویروس تقریبا به همه کشورهای جهان راه پیدا کرده و به سادگی شیوع پیدا می‌کند. هیچ واکسنی تاکنون برای این ویروس کشف نشده‌است. هیچ درمانی هم برای آن وجود ندارد. برآوردها نشان می‌دهد بدون برنامه‌های مثل فاصله‌گیری اجتماعی، دست‌کم چیزی حدود ۲۵درصد تا ۸۰درصد از جمعیت هر کشور مبتلا خواهند شد. از این بین، حدود ۴.۴درصد به شدت بیمار خواهند شد. یک‌سوم از این افراد هم به مراقبت‌های شدید نیاز پیدا خواهند کرد. در کشورهای فقیر، این اتفاق به معنای فاجعه‌ای بزرگ است. 

 

اگر شما در مناطقی مثل زاغه‌ها زندگی کنید به خوبی متوجه خواهید شد که فاصله‌گیری اجتماعی عملا ناممکن است. این مناطق با ازدحام شدید جمعیت مواجه هستند. اگر آب در اختیار نداشته باشید، خبری از شست‌وشوی دست‌ها هم نیست، مسئله‌ای که در آفریقا و خاورمیانه وجود دارد. دولت‌ها ممکن است از مردم بخواهند در خانه بمانند و سر کار نروند اما اگر خانواده‌ها چیزی برای خوردن نداشته باشند، چاره‌ای ندارند و باید از خانه بیرون بروند و کار کنند. اگر هم دولت‌ها بخواهند جلوی این افراد را بگیرند، امکان دارد دست به شورش بزنند و برای دولت‌ها بحران‌آفرینی کنند. 

 

به این ترتیب می‌توان گفت ویروس کرونا به زودی در کشورهای فقیر جهان، همه‌گیر خواهد شد. نظام بهداشت و درمان این کشورها هم وضعیتی ندارد که بتواند با این ویروس در این حجم گسترده مقابله کند. بسیاری از افراد نمی‌توانند با بیماری‌های عفونی شناخته‌شده‌ای که در حال حاضر وجود دارند هم مقابله کنند چه برسد به یک ویروس ناشناخته که بسیار مسری است و به سرعت همه را آلوده می‌کند. سرانه هزینه سلامت در پاکستان، دو صدمِ آمریکا است. یعنی مردم توانایی مراجعه به پزشک ندارند و در نتیجه جان خود را از دست می‌دهند. در اوگاندا تعداد وزارت‏خانه‌های دولتی از تعداد بیمارستان‌هایی با تخت و مراقبت‌های ویژه، بیشتر است. مروری بر تاریخ هم نشان می‌دهد هر بار بیماری‌های واگیردار شیوع پیدا کرده‌اند، کشورهای فقیر بیشتر از کشورهای ثروتمند آسیب دیده‌اند. اکثر افرادی که به دلیل ویروس ایدز جان خود را از دست می‌دهند، آفریقایی هستند. آنفلوانزای اسپانیای حدود ۶درصد از کل جمعیت هند را از بین برد. 

 

بسیاری از کشورهای در حال توسعه دستور تعطیلی داده‌اند. هند هم برای ۲۱ روز، خروج از خانه را قدغن کرده‌است. آفریقای جنوبی از ارتش برای جلوگیری از خروج مردم از خانه، کمک گرفته‌است. آن‌ها شاید بتوانند روند این بیماری را کند کنند اما بعید است بتوانند آن را متوقف کنند.

 

*وقت سخاوتمندی است

 

بسیاری از مناطق جهان همچنان کرونا را انکار می‌کنند. بازارهای خیابانی در میانمار همچنان پر از جمعیت است. ژائیر بولسونارو، رئیس‌جمهوری پوپولیست برزیل هم به راحتی این ویروس را نادیده گرفته‌است. برخی از رهبران هیچ ایده‌ای ندارند که چه اتفاقی افتاده‌است. رئیس‌جمهوری تانزانیا گفته کلیساها همچنان باید باز باشند و به فعالیت خود ادامه دهند. دلیل او این بوده که ویروس کرونا «شیطانی» است. در نتیجه مردم باید به کلیسا بروند و برای مقابله با آن دعا کنند. 

 

اما دلایلی هم برای امیدواری وجود دارد. کشورهای فقیر اکثرا هنوز جوان هستند. متوسط سن جمعیت در آفریقا، زیر ۲۰سال است. ظاهرا افراد جوان آسیب کمتری از این ویروس می‌بینند و بعید است اگر به این ویروس مبتلا شوند، جان خود را از دست بدهند. افراد فقیر اکثرا روستایی هستند. دو سوم جمعیت کشورهایی که درآمد مردم آن‌ها سالانه کمتر از ۱۰۰۰دلار است، در حاشیه شهرها و در روستاها زندگی می‌کنند. این در حالی است که در کشورهای ثروتمند، کمتر از یک‌پنجم مردم در روستاها زندگی می‌کنند. کشاورزان می‌توانند به زندگی خود ادامه دهند بدون اینکه آسیب جدی از ویروس کرونا ببینند. آب‌وهوا هم می‌تواند کمک‌کننده باشد. ظاهرا هوای گرم می‌تواند تا حدودی مانع از شیوع این ویروس شود. برخی از کشورها می‌توانند از این ماجرا نفع ببرند. اما به هر حال کشورهای فقیر به صورت جدی در معرض خطر قرار دارند. در این شرایط، کشورهای ثروتمند باید به کمک کشورهای فقیر بیایند. حالا وقت سخاوتمندی رسیده‌است. نهادهای بین‌المللی هم گفته‌اند در این زمینه کمک می‌کنند. برای مثال صندوق بین‌المللی پول اعلام کرده به کشورهای فقیر کمک می‌کند. به هر حال اگر ویروس کرونا اقتصادهای در حال توسعه را از پای در بیاورد، آتش آن دامان کشورهای ثروتمند را هم خواهد گرفت. به همین دلیل بهتر است که کشورهای ثروتمند به کشورهای فقیر کمک کنند تا این بحران را سپری کنند. 

 

*آینده نگر/ منبع اصلی اکونومیست