عدم شفافیت، دشمن سرمایه گذاری

انتشار اخباری مربوط به حضور سرمایه گذاران خارجی در یکی از شرکت های استارت آپی کشور، موضع گیری منفی بعضی را همراه داشته است. هرچند نگرانی مخالفان درباره حضور سرمایه گذاران خارجی به دلیل مسائل امنیتی و اطلاعاتی به ویژه در مورد کسب وکارهایی چون اسنپ را می توان درک کرد، اما نباید فراموش کرد که جذب سرمایه خارجی به منظور ایجاد فرصت های شغلی بیشتر، برای اقتصاد ایران ضروری است. در بدنه بخش خصوصی، هیچ کس با ورود سرمایه خارجی به کسب و کارهای ایرانی مخالف نیست و از سوی دیگر، به حفظ سرمایه های خارجی کنونی در کشور هم تاکید می کنیم.

 

گذشته از تبلیغات منفی رسانه های خارجی که اصلاح آن الزاما دست ما نیست، می توان با تغییر عوامل اثرگذار بر جذب سرمایه خارجی، به کمک اقتصاد کشور آمد. مهم ترین عامل برای جذب سرمایه خارجی بیشتر، کاهش ریسک و بهبود شفافیت در ایران است. این شفافیت، هم در صورت های مالی و هم در بندهای قانونی ضروری است. سرمایه گذار خارجی که قصد همکاری با شرکت های ایرانی را دارد، نمی تواند به آمار شفافی درباره ظرفیت های بازار دست پیدا کند. ما در چرخش اطلاعات ضعیف عمل می کنیم و آمارها در ایران شفاف نیست. حتی این عدم شفافیت گریبان شرکت های داخلی را هم گرفته است. مثال ساده آن، اعلام فهرستی از اقلام ممنوعه وارداتی است. هرچند خبر افزایش تعداد کالاهایی که واردات آن ممنوع است از سوی سازمان توسعه تجارت اعلام شده اما این سازمان، فهرست این اقلام را در اختیار واردکنندگان قرار نمی دهد. در این شرایط چطور از فعال اقتصادی انتظار داریم کار کند درحالیکه ممکن است کالایی که وارد کرده یا قصد صادرات آن را  دارد، به طور ناگهانی و بدون اطلاع رسانی در فهرست ممنوعه ها قرار بگیرد.

 

فسادی که فعالیت شرکت های بخش خصوصی ایرانی را در کشور سخت کرده، از آسیب های جذب سرمایه خارجی هم به شمار می رود. تصویب لایحه شفافیت، می تواند زمینه کاهش سطح فساد در سازمان های دولتی و بخش خصوصی را فراهم کند، فسادی که متاسفانه نهادینه شده است. دو دفتره بودن شرکت های داخلی مثالی بارزی از این مسئله است. بیش از 80 درصد از شرکت های ایرانی دو دفتر برای وضعیت مالی خود دارند و در واقع دو وضعیت متفاوت از چرخه مالی خود تهیه می کنند. یک وضعیت واقعی و وسضعیت دیگر صرفا برای عرضه به سازمان هایی مثل مالیات است. این روند، مدت هاست که در ایران رواج دارد و تا زمانی که اصلاح نشود، نمی توان حضور گسترده سرمایه گذاران خارجی را انتظار داشت. امیدواریم با برداشتن گام هایی هرچند کوچک، زمینه جذب سرمایه خارجی  فراهم کنیم. از جمله اقداماتی که اخیرا انجام شده و می تواند جذب سرمایه خارجی را  بهبود ببخشد، ایجاد کارگروهی در سازمان توسعه تجارت برای پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی است. عضویت در این نهاد بین المللی و هماهنگی بیشتر با اقتصاد جهانی، به توسعه همکاری های بین المللی  کمک خواهد کرد.