ایستانیوز:بازار سهام طی سه سال گذشته رنگ آرامش به خود ندیده است. همیشه شاهد نوسانات شدید در بازار سهام در سرتاسر دنیا بوده‌ایم. بخشی از این ماجرا به تغییرات اساسی و ناگهانی در نرخ بهره بانکی مربوط می‌شود که اکنون شاید کمی به ثبات رسیده باشد.
جان بوچان در سال 1932 رمانی نوشت با عنوان «شکاف در پرده» که بسیار معروف و شناخته‌شده است. در این قصه، دانشمندان آزمایشی انجام دادند. آن‌ها پنج نفر را انتخاب کردند و صفحه اول روزنامه یک سال آینده را به آن‌هان نشان دادند. اخبار آن یک صفحه از آینده، شبیه به شکافی در پرده زمان آینده بود. دو نفر از آن‌ها، آگهی فوت خود را می‌بینند و در نتیجه یک سال آینده، تمام تلاششان این است که از مرگ در سال بعد، فرار کنند و سرنوشت خود را تغییر دهند. یک نفر از آن‌ها درست وقتی که روز موعود فرا می‌رسد، متوجه می‌شود که بیهوده تلاش کرده و یک سال خود را به هدر داده است چرا که آگهی فوت مربوط به خودش نبوده، او اشتباه کرده است. این آگهی مربوط به فردی هم‌نامش بوده که در حقیقت شخص دیگری بوده است. این گزارش درباره بازار سهام قرار است وضعیتی مشابه به همین رمان داشته باشد. سرمایه‌گذاران در بازار سهام همیشه نگران سرنوشت دارایی‌ها و قیمت نهایی آن‌ها هستند. به این ترتیب آن‌ها هیچ‌وقت به این فکر نمی‌کنند که این دارایی تا به آن نقطه نهایی برسد، چه مسیر و سفری را طی می‌کند.
همان‌طور که سرنوشت شخصیت رمان بوچان حقیقتاً نامشخص بود، در بازارهای مالی هم شاهد نوعی روند غیر قابل پیش‌بینی هستیم. آن‌چه از آینده می‌بینیم ممکن است صرفاً شکاف کوچکی از آینده باشد و الزاماً نمی‌تواند تصویر درست و دقیق و روشنی از وضعیت بازار سهام به ما بدهد. بازار سهام آمریکا دقیقاً چنین خاصیتی دارد که نمی‌توانید از روی نشانه‌های امروز الزاماً تشخیص دهید که در آیند باید انتظار چه چیزهایی را بکشید. حتی آن‌چه که در دو ماه پایانیِ 2023 دیده‌اید الزاماً تصویر درست و روشن و مشخصی از بازار سهام در پایان سال 2023 نمی‌دهد. دانستن مقصد هم نمی‌تواند به ما کمک کند بدانیم الزاماً در پایان به همان‌جا می‌رسیم یا خیر. همان‌طور که این اتفاق در رمان بوچان هم رخ داد و شاهد بودیم که چیزی قابل تشخیص نبود.
*سرسره‌بازی در بازار سهام
اگر نگاهی به نمودارهای بازار سهام در سه سال اخیر بیندازیم، چیزی شبیه به یک سرسره پرپیچ‌وتاب می‌بینیم که در آن قرار است فقط سرگیجه بگیریم. هر بار با شتاب پایین می‌آییم و دوباره به سرعتی باورنکردنی، بالا می‌رویم. همه‌چیز به سرعت پیش می‌رود. یکی از دلایل این افت‌وخیز شدید در بازار سهام، تغییرات در نرخ بهره بانکی بود.
واقعیت این است که هیچ‌چیز به اندازه نرخ بهره بانکی نمی‌تواند سرنوشت بازار را تغییر دهد و آن را دچار نوسان کند. از قضا، بازار سهام آمریکا و بسیاری از اقتصادهای پیشرفته دنیا، دچار این مسئله شدند چرا که بانک‌های مرکزی برای مقابله با تورم، چاره‌ای جز افزایش نرخ بهره نداشتند. به این ترتیب سرسره‌بازی در بازار سهام آمریکا هم آغاز شد. تجربه‌های اقتصادی که در سه سال اخیر ایجاد شده، برای همه سرمایه‌گذاران جهان سرگیجه‌آور بوده است. در ابتدا برای رشد اقتصادی، نرخ تورم بالا رفت و نرخ بهره به شدت کاهش پیدا کرد. حالا برای اینکه فشار از دوش مردم برداشته شود و نرخ تورم پایین بیاید، نرخ بهره افزایش پیدا کرده و به همین دلیل همه منتظر بحران اقتصادی و حتی نوعی رکود هستند.
در حال حاضر می‌توان گفت که رشد اقتصادی هنوز آن‌طور که سرمایه‌گذاران تصور می‌کردند از بین نرفته و همچنان می‌توانند به اقتصاد امید داشته باشند. حتی به نظر می‌رسد که برنامه‌های افزایش نرخ بهره هم متوقف شده‌اند و اکنون می‌توان در انتظار ثبات اقتصادی در بازار سهام بود. به این ترتیب سرمایه‌گذاران شاید بتوانند بالاخره پس از سه سال بحرانی و پرچالش، طعم اندکی ثبات را بچشند. با این حال به خاطر بیاورید که در رمان بوچان، هیچ‌کس نمی‌توانست از روزنه کوچکی که امروز می‌بیند، اطمینان خاطر صد درصدی از آینده حاصل کند. در واقع، شاید اکنون بازار به نظر آرام بیاید اما الزاماً اینطور نیست و بازار در آرامش نخواهد بود. بازارها همیشه می‌توانند در معرض آشوب و بحران قرار بگیرند و نوسانات جدی هم همیشه آن‌ها را تهدید خواهد کرد، حتی اگر روزها و هفته‌ها در آرامش باشند.
منبع: اکونومیست/ آینده‌نگر
