رکوردزنی نرخ بهره

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)، روند نرخ سود بین بانکی در هفته سوم شهریور ماه صعودی شده و به بالاترین سطح خود در بازه یک ماهه رسیده است. نرخی که دربازار بین بانکی استخراج می شود و در آمارهای هفتگی بانک مرکزی مورد دید عموم قرار می گیرد. 

برخی از تحلیلگران این نرخ را یکی از کلیدی ترین شاخص های اقتصاد معرفی می کنند. نرخی که مورد رصد فعالان بازار سرمایه و بازار پول قرار می گیرد. 

در همین راستا پس از آنکه شاخص بورس نزولی شد معامله گران در این بازار علت افت را در رشد نرخ بهره بین بانکی می دیدند. در حالی که البته برخی کارشناسان نرخ بهره را صرفا دارای ماهیت دماسنجی می دانستند. به این معنا که رشد نرخ بهره بین بانکی خود می تواند علامتی از افت بورس باشد نه دلیل آن.

با این حال اعتراض بورسی ها به بانک مرکزی موجب شد تا این نهاد، نرخ بهره را کاهشی چشمگیر داده و در ادامه به موازات آن نرخ سود در بازار باز را هم تقلیل دهد اما این کاهش دوام چندانی نداشت و دوباره در شهریور ماه صعودی شده است. تحلیلگران مهمترین عامل در این رشد را کسری بالای بانک ها در بازار بین بانکی قلمداد می کنند.

بانک مرکزی به منظور کنترل نقدینگی بانک ها به طور متوسط در دو بازار اقدام به مشارکت می کند. بازار باز و بازار بین بانکی. در بازار باز این نهاد اوراق را از بانک ها خریداری کرده و متناسب با قیمت آن در بازار تزریق انجام می دهد در این بازار نرخ سود و تاریخ سررسید معاملات از اهمیت بالایی برخوردار است. نرخ سودی که در هفته های قبل تا مرز 21.21 درصد رسیده و در هفته قبل در 21 درصد آرام گرفت.

یکی از مهم ترین شاخص هایی که در این بازار رصد می شود نرخ پذیرش اوراق بانک ها است. به این معنا که زمانی که بانک ها در این بازار وراقی را به بانک مرکزی عرضه می کنند این نهاد متناسب با صلاحدید خود از بانک ها خریداری می کند. این نرخ تقریبا در سال گذشته در سطح 100 درصد قرار داشته است. اما آنچه در این شاخص مهم تراست بررسی سطح نیاز نهادهای مالی است.

در همین راستا آمارهای بهمن ماه سال گذشته نشان می دهد نیاز بانک ها از نیمه بهمن ماه سال گذشته تاکنون همواره بالاتر از مرز 80 هزار میلیارد تومان بوده و در اردیبهشت ماه امسال تا سطح 98 همت نیز بالا رفت.

در آمارهای مقاطع هفتگی اخیر در این معاملات نیز مشاهده می شود همچنان سطح نیاز بانک ها در مرز 80 هزار میلیارد تومان قرار دارد.

شنیده های اکو ایران نیز در این رابطه نشان می دهد همسو با داده های آماری بانک مرکزی در بازار باز مجموعا بانک ها دارای کسری مزمن 80 همتی هستند که 40 همت آن از ناحیه دو بانک و یک موسسه اعتباری بوده و 40 همت دیگر در سایر نهادهای مالی.

این موضوع البته با توجه به اتفاقات رخ داده مانند دریافتی ها و پرداختی های دولت می تواند نوسان داشته باشد اما آن طور که معلوم است این سطح در ماه های اخیر کاهش چندانی را ثبت نکرده است.

کسری بالا در بانک ها به انضمام کاهش عرضه منابع در بازار شبانه هفته قبل نیز مشهود است. اتفاقی که به باور برخی نرخ بهره را تکان داده است.

نرخ سود بین بانکی در هفته منتهی به 16 شهریور ماه برابر با 20.8 درصد ثبت شده و از هفته قبل خود تقریبا 0.06 واحد درصد بیشتر شده است. این نرخ در بده بستان بانک ها با یکدیگر در معاملات بازار شبانه یا بازار بین بانکی استخراج شده و به صورت هفتگی کشف می شود. دامنه تغییری که بانک مرکزی برای این شاخص تعیین کرده از 14 تا 22 درصد بوده به گونه ای که بانک های دارای کسری نتوانستند از سایر نهادهای مالی استقراض نقدینگی کنند می توانند به سراغ اعتبارات قاعده مند بانک مرکزی با نرخ سود 22 درصد بروند.

این اعتبارات در هفته اخیر برابر با 35 هزار و 200 میلیارد تومان بوده که یک رکورد مهم در بازه 5 ماه و نیمه سپری شده از سال جاری بوده است. برخی کارشناسان این بازار اعتقاد دارند زمانی که بسط پول بانک مرکزی در این بازار شدت پیدا می کند معنایش کاهش عرضه در بانکهای دارای مازاد در مقابل رشد تقاضای نهادهای مالی است. یعنی از یک طریق کسری بانک ها بالارفته و از طرف دیگر عرضه منابع در سطح به مراتب پایین تری قرار داشته که موجب شده تا نرخ سود بالا برود.

بنابراین این عده معتقدند اگر قرار است سیاست بانک مرکزی کنترل نرخ بهره بین بانکی و کاهش آن در راستای نجات بورس باشد باید در ابتدا کسری بانک ها بهبود پیدا کند البته از طریقی که منجر به رشد تورم در جامعه نشود.