ایستانیوز:در پی چالش‌های متعدد بازار ارز ایران و نیاز به ساماندهی بهتر در این حوزه، بانک مرکزی اقدام به راه‌اندازی سامانه «بازار توافقی ارز» کرده است. این سامانه به‌منظور کاهش ریسک معاملات ارزی و ایجاد شفافیت در تبادلات طراحی شده است و امید می‌رود تا مشکلات موجود در بازار ارز را به‌طور مؤثری کاهش دهد.
سیاست‌های جدید بانک مرکزی
هفته گذشته، رئیس‌کل بانک مرکزی سیاست‌های جدیدی را برای مدیریت نرخ ارز اعلام کرد. به‌گفته علی شهیدی، مدیر ارز بازرگانی و عملیات ارزی مرکز مبادله ایران، این سیاست‌ها شامل انتقال عملیات ارزی به مرکز مبادله و نظارت دقیق بانک مرکزی بر تمامی مراحل معاملات است. به این ترتیب، ریسک معاملات ارزی برای صادرکنندگان و واردکنندگان به حداقل می‌رسد.
شهیدی توضیح داد که با این اقدامات، کارگزاران موظف به تأیید وجود ارز و ریال هستند تا هیچ معامله‌ای برای ارز غیرموجود انجام نشود. این فرایند به‌طور کلی می‌تواند به افزایش اعتماد در بازار ارز کمک کند و منجر به کاهش اختلافات و مشکلات مالی گردد.
نحوه کارکرد سامانه «بازار توافقی ارز»
سامانه «بازار توافقی ارز» به‌گونه‌ای طراحی شده است که صادرکنندگان و واردکنندگان بتوانند به‌راحتی در آن ثبت سفارش کنند. در این سامانه، صادرکننده باید ابتدا مراحل پیش از معامله را انجام دهد، که شامل تأیید صادرات و وجود ارز است. در این مرحله، کارگزار صادرکننده موظف به تأیید وجود ارز و ریال است تا از وقوع معاملات غیرواقعی جلوگیری شود.
شهیدی در این زمینه توضیح داد که برای استفاده از این سامانه، هر دو طرف معامله باید مجوز عرضه و تقاضای ارز را کسب کنند. پس از این مراحل، صادرکننده می‌تواند قیمت ارز را در تالار توافقی مشخص کند که این قیمت باید با توجه به شرایط بازار تعیین شود.
مزایای سامانه و تأثیر آن بر بازار
یکی از مزایای بارز سامانه «بازار توافقی ارز»، شفافیت کامل در معاملات ارزی است. این سامانه به‌طور مؤثری فضای معامله ارز را روشن‌تر می‌کند و با حذف ریسک طرفین در زمان تسویه، امنیت بیشتری به معاملات می‌بخشد.
با راه‌اندازی این سامانه، برای نخستین بار امکان کشف نرخ ارز به‌صورت واقعی فراهم شده است. در گذشته، مشکلاتی نظیر فروش ارز بدون وجود واقعی آن و نبود ریال برای پرداخت، یکی از بزرگترین چالش‌ها بود. اما اکنون، ارز و ریال به حساب کارگزار منتقل می‌شود که این موضوع ریسک معاملات را به صفر می‌رساند.
تغییر نقش بانک‌ها
یکی دیگر از تحولات مهم در این سامانه، تغییر نقش بانک‌ها است. پیش از این، بانک‌ها خود معامله‌گر و مالک ارز بودند، اما با راه‌اندازی این سامانه، نقش آنها به کارگزار تغییر یافته و دیگر مالک ارز نمی‌شوند. این امر می‌تواند به تسریع در روند مبادلات و کاهش زمان انتقال ارز کمک کند.
چند نرخی بودن ارز و تأثیر آن بر بازار
مدیر ارز بازرگانی مرکز مبادله ایران در پایان به موضوع چند نرخی بودن ارز اشاره کرد و بیان داشت که بستر سامانه هم برای چند نرخی و هم برای تک‌نرخی بودن آماده است. این موضوع به سیاست‌های بانک مرکزی و دولت بستگی دارد. به گفته شهیدی، نرخ ارز در تالار توافقی به صادرکنندگان و واردکنندگان وابسته است و بانک مرکزی نمی‌تواند نرخ دستوری بر آن تحمیل کند.
راه‌اندازی سامانه «بازار توافقی ارز» می‌تواند به‌عنوان یک اقدام مثبت در راستای کاهش ریسک معاملات ارزی و ایجاد شفافیت در بازار ارز به شمار رود. با توجه به نظارت‌های دقیق بانک مرکزی و تأییدات لازم از سوی کارگزاران، امید می‌رود که این سامانه به بهبود شرایط اقتصادی و تجاری کشور کمک کند. با اجرای این سامانه، ممکن است در آینده‌ای نزدیک شاهد تغییرات مثبت و ماندگاری در وضعیت بازار ارز باشیم که به نفع تمامی ذی‌نفعان، از جمله صادرکنندگان، واردکنندگان و سرمایه‌گذاران باشد.
