محمد طبیبیان

ایستانیوز:شاید تا پیش از دهه ۹۰ مهم‌ترین مشکلات اقتصاد ایران به آن حد نرسیده بودند که اقتصاددانان از آنها به عنوان بحران یاد کنند. ادبیات ابرچالش‌ها برای این به وجود آمد که به سیاستگذار بگویند اگر فکری نشود، همین مشکلات کوچک اقتصادی رفته‌رفته بزرگ می‌شوند و حل‌وفصل آنها از چارچوب راه‌حل اقتصادی خارج می‌شود.

ایستانیوز:روزنامه‌نگاران میدانی وقتی به دنبال پیگیری فساد هستند اصطلاحی دارند به این شکل که «مسیر پول را پیگیری کن.» ساده‌ترین راه برای پاسخ به این پرسش که بانیان وضع موجود چه کسانی هستند این است که مسیر جریان پول و ثروت در جامعه را پیگیری و رصد کنیم. چه کسانی در ابتدای انقلاب آه نداشتند با ناله سودا کنند و اکنون سرمایه و دارایی آنان سر به صد‌ها و هزاران میلیارد تومان می‌زند و نه نوآور، نه کارآفرین و نه تاجر رقابتی بوده‌اند؟

ایستانیوز:این روز ها خبر قتل همسر دوم محمد على نجفى توسط وى و دستگیرى او بسیارى را متحیر کرده و از ابعاد مختلف حیرت انگیز و تاسف بار است. به گزارش اقتصادآنلاین، من نجفى را از دهه شصت و دانشگاه صنعتى اصفهان مى شناختم که بعدا وزیر شد و به تهران آمد. او فارغ التحصیل ریاضى از دانشگاه ام آى تى و یک نخبه هوش و استعداد بود. در مشاغل مختلف شامل وزیر آموزش و پرورش، وزیر علوم ریس سازمان برنامه همیشه از او به نیکى یاد مى شد به دلیل نقش موثرى که در عمل کرد محیط کار خود داشت و علاوه بر آن حسن سلوک، انسانیت و اخلاق نیکو. نه از دانشجویان او نه همکاران موردى را نمى شناسم که با خشم و کینه از او یاد کنند. وقتى در دور اول ریاست جمهورى آقاى خاتمى رییس سازمان برنامه بود برنامه سوم را تدارک دید و نظم نسبى بودجه اى که ایجاد کرد در زمانى که در آمد نفت هم ناچیز بود سبب شد در آن ایام تورم نسبتا پایین را به ارمغان آورد. به عنوان یک مورد خاطره اى را ذکر مى کنم. در آن زمان رییس هیات امناى موسسه برنامه ریزى هم بود که محل اشتغال من بود. در مهمانى افطارى که براى همکاران سازمان برنامه ترتیب داده بود دوستانى که حضور داشتند گفتند تا مادام که حتى پایین ترین رده هاى کارکنان به نحو وافى پذیرایى نشدند دم در وردى براى خوش آمد گویى ایستاد و لب به غذا نگشود. گرچه من از نزدیک روابط دوستى و معاشرت با ایشان نداشتم، در ملاقات ها و جلسه هاى مختلفى به مناسبت هاى دانشگاهى و حرفه اى تا قبل از دولت آقاى روحانى با وى تماس داشتم. همیشه خصایل انسانى و استعداد ذاتى و دست آورد تحصیلى و مدیریتى او را تحسین مى نمودم. زمانى که مطرح شد قرار است شهر دار شود برخى از دوستان سیاسى اوبه او پیام دادند که از این کار بگذر و این شغل را مپذیر به دلایلى که برایشان مبرهن بود. که البته موفق نشدند. در مدت شهردارى و پس از آن روندى در مورد زندگى او طى شد که در تعارض با همه گذشته او قرار مى گیرد و یک ثروت انسانى، اجتماعى و تجربى را به این روز تیره مى رساند. تاسف من بسیار است هم در مورد سرنوشت شخص نجفى و خانواده او شامل همسر دوم و هم در مورد یک مطلب کلى تر . مسلما نمى توان نسبت به زشتى عملى که انجام شده بى تفاوت بود و ایشان را از مسئولیت به هیچ روى برى دانست. اما مى توان به زبان تمثیل این پوسش را مطرح کرد، قرار بود در جامعه ما ساز و کارهایى تعبیه شود که مس را طلا کند. چه شد که ساز و کار هایى در کار هستند که معکوس عمل مى کنند و طلا را با تنزل ماهیت و ارزش روبرو مى سازد ؟ اگر همه حقایق در مورد این ماجرا مطرح شود شاید کلیدى براى شناسایى این فرا گرد یافت شود.

ایستانیوز:سال‌هاست که دولت‌ها طرح‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت مختلفی برای حل معضلات اقتصادی یا بهبود شرایط تدوین و اجرا کرده‌اند، اما با بروز یک تکانه بیرونی یا درونی تأثیرگذاری این سیاست‌ها با یک علامت سؤال مواجه می‌شود.

محمد طبیبیان اقتصاددان