ابزارمالی جدید در بازار سرمایه
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)،رئیس کل بانک مرکزی از انتشار اوراق گواهی سپرده عام خبر داد. احتمالا این اوراق ابزاری جدید برای بانک‌‌ها است تا بتوانند منابع بیشتری جذب کنند؛ چراکه نرخ سود سپرده‌های عادی بانک‌‌ها که از طرف بانک مرکزی تعیین‌ شده است، کفاف تامین منابع بانک‌‌ها را نمی‌‌دهد. به این ترتیب بانک‌‌ها می‌‌توانند به جذب منابع بیشتر امیدوار شوند؛ چراکه نرخ سود این اوراق گواهی سپرده از نرخ سود سپرده‌های بانکی بالاتر است.
 
علی صالح‌‌آبادی، رئیس کل بانک مرکزی از تصویب ضوابط انتشار اوراق گواهی سپرده عام توسط بانک‌‌ها در شورای عالی بورس خبر داد. صالح‌‌آبادی در نشست دوره‌‌ای که با مدیران عامل شبکه بانکی کشور داشت، این موضوع را بیان کرد که ضوابط مربوط به عرضه اولیه و معاملات ثانویه گواهی سپرده عام با هماهنگی بانک مرکزی به تصویب شورای عالی بورس رسیده است. به گفته صالح‌‌آبادی، این ابزار، امکان مناسبی برای تجهیز منابع در اختیار بانک‌‌ها می‌‌گذارد و امکان انتشار و معامله آن در بازار سرمایه وجود خواهد داشت. انتشار این خبر توسط رئیس بانک مرکزی می‌‌تواند نشانه ادامه روند کمبود منابع بانک‌‌ها باشد. در واقع به نظر می‌‌رسد که سیاستگذار پولی بانک مرکزی می‌‌خواهد با انتشار این اوراق گواهی سپرده، دست بانک‌‌ها برای تامین منابع را بازتر کند؛ چراکه سقف نرخ سودی که از طرف بانک مرکزی برای سپرده‌های بانکی اعلام شده نتوانسته جذابیتی برای سپرده‌‌گذاران ایجاد کند و به همین دلیل جذب منابع برای بانک‌‌ها دشوارتر شده است.
 
از طرفی به‌دلیل وجود تورم بالا در اقتصاد کشور، سپرده ‌‌گذاران ترجیح می‌‌دهند که در بازارهایی با نرخ بازدهی بالاتر سرمایه ‌‌گذاری کنند. ازآنجاکه این اوراق گواهی سپرده سود ثابت و تضمینی دارند، ریسک‌هایی که در سایر بازارها وجود دارد برای این اوراق مطرح نیست و از این نظر سپرده‌‌گذاری در این بازار برای افرادی که اهل ریسک نیستند، منطقی ‌‌تر به نظر می‌‌رسد؛ مخصوصا اینکه نرخ سود این اوراق از نرخ سود سپرده‌های عادی بانک‌‌ها بالاتر است. بنابراین می‌‌تواند جذابیت بیشتری برای سپرده‌‌گذاران ایجاد کند و ازطرفی بانک‌‌ها نیز می‌‌توانند منابع بیشتری جذب کنند.
 
اما این موضوع چه تاثیری بر بازار سرمایه خواهد داشت؟ گروهی از کارشناسان معتقدند این ابزار به زیان بورس خواهد شد زیرا افراد را به سرمایه گذاری در اوراق گواهی سپرده عام تشویق می کند و عملا به زیان بخش های صنعت و... در بورس خواهد شد. اما در مقابل گروهی دیگر معتقدند با انجام معاملات این اوراق در بازار سرمایه، ابزار‌های مالی بورس متنوع‌ تر و به راهکاری برای کاهش ریسک در بازار سرمایه تبدیل شود. گواهی سپرده عام از مدت‌ها پیش در شبکه بانکی از طریق افتتاح سپرده‌های مدت‌دار در حال انتشار است. گواهی سپرده عام اوراق بهاداری است که عمدتا بانک‌ها در ازای افتتاح سپرده‌های بانکی منتشر می‌کنند. بانک‌ها در ازای افتتاح یک حساب سپرده‌گذاری می‌توانند گواهی سپرده عام منتشر کنند. نکته مهم اما این است که گواهی سپرده عام یک اوراق بهادار قابل انتقال به دیگران است که قابلیت معامله در بازار ثانویه یا بازار سرمایه را نیز دارد. مدت و سود علی‌الحساب این سپرده‌ها متناسب با سایر سپرده‌ها تعیین می‌شود. این نوع گواهی را همچنین سازمان‌ها هم می‌توانند برای تأمین بخشی از هزینه‌های مالی‌شان، با مجوز بانک مرکزی، منتشر کنند. ناشر این اوراق همچنین متعهد می‌شود اصل و سود این اوراق را در سررسید مشخص پرداخت کند.از گواهی سپرده عام در بانک‌ها عمدتا به‌عنوان منبعی برای پرداخت تسهیلات و همین‌طور تامین کسری نقدینگی استفاده می‌شود. در حال حاضر انتشار این اوراق بخش مهمی از فعالیت بانک‌ها را به‌خود اختصاص داده است. حالا اما آن‌طور که رئیس‌کل بانک مرکزی خبر داده هم ضوابط انتشار این اوراق در شبکه بانکی تغییر کرده و هم قرار است معاملات ثانویه آن در بازار سرمایه آغاز شود.
 
علی صالح‌آبادی، رئیس‌کل بانک مرکزی اشاره‌ای به جزئیات ضوابط جدید انتشار این نوع اوراق نکرده اما تأکید کرده است: ضوابط مربوط به معاملات ثانویه گواهی سپرده عام نیز در شورای بورس تصویب شده و به‌ معنای آن است که از این پس این ابزار مالی امکان معامله در بورس را پیدا خواهد کرد.هنوز از جزئیات و نحوه معاملات این اوراق اطلاعی در دست نیست اما به‌نظر می‌رسد بانک مرکزی در تلاش است در گام نخست از این طریق به تامین منابع مالی در اختیار بانک‌ها کمک کند زیرا به‌گفته صالح‌آبادی این ابزار، امکان مناسبی برای تجهیز منابع در اختیار بانک‌ها می‌گذارد.رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین مشخص نکرده است که سررسید این اوراق و نرخ بهره پایه این اوراق در سررسید‌های مختلف چقدر است. با این حال برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی است که بانک مرکزی در تلاش است انتشار این اوراق در سررسید‌های بلندمدت امکان‌پذیر شود.