خودروسازان در لبه پرتگاه ورشکستگی
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایبستانیوز)،به‌ دنبال افزایش زیان انباشته صنعت خودرو‌سازی‌ در سال های گذشته مرکز پژوهش‌های مجلس با انتشار گزارشی پیامد‌های مالی و اقتصادی این رویداد را تحلیل و اعلام کرد: این زیان‌های سنگین نه‌فقط برای صنعت خودرو‌سازی‌ بلکه برای کل اقتصاد کشور مشکلات بزرگی ایجاد خواهد کرد. عملکرد مالی شرکت‌های خودرو‌سازی‌ نشان می ‌دهد شرکت‌های خودرو‌سازی‌ با وجود آنکه سال گذشته در یک بازار انحصاری بیش از 860هزار دستگاه خودرو فروخته‌اند با این حال 33هزارو334میلیارد تومان زیان کرده‌ اند. این میزان زیان منجر شده است جمع کل زیان انباشته شرکت‌های خودرو‌سازی‌ به بیش از 100 میلیارد تومان برسد که در تاریخ اقتصاد ایران برای یک صنعت بی ‌سابقه است. در بخشی از این گزارش آمده است:« عملیات خودروسازی توسط این دو خودروساز نشان از زیان دهی به نسبت شدید آن است. مجموع زیان انباشته این دو شرکت که در اثر عملیات زیان ده سالیانه ایجاد شده، براساس آخرین صورت های مالی حسابرسی شده (منتهی به 1400.6.31) برابر با حدود 55 هزار میلیارد تومان است. همچنین مطابق با صورت های مالی تلفیقی، این عدد برای مجموع گروه ایران خودرو و سایپا بیش از 100 هزار میلیارد تومان بوده است. به طور مشخص زیان انباشته مربوط به گروه ایران خودرو و گروه خودروسازی سایپا براساس صورت های مالی حسابرسی شده منتهی به 1400.6.31 به ترتیب برابر با 52.4 هزار میلیارد تومان و حدود 48 هزار میلیارد تومان بوده است و زیان انباشته شرکت اصلی خودروسازی ایران خودرو و سایپا براساس صورت های مالی دوره مزبور به ترتیب برابر با 34.6 هزار میلیارد تومان و 19.9 هزار میلیارد تومان بوده است.»
 
مرکز پژوهش‌های مجلس به تازگی با انتشار گزارشی به بررسی آثار منفی زیان انباشته شرکت‌های خودرو‌سازی‌ پرداخته و اعلام کرده است زیان صنعت خودرو‌سازی‌ هم برای صنعت خودرو‌سازی‌ و هم برای کل اقتصاد آثار زیانباری دارد. طبق این گزارش اثرافزایش زیان شرکت‌های خودرو‌سازی‌ برکل اقتصاد از 3جنبه کاهش تولید، کاهش کیفیت محصولات و افزایش ریسک اعتباری در نظام مالی قابل بررسی است. به ‌طور میانگین تولید هر واحد خودرو برای هردو خودروساز به‌معنای شناسایی زیان است و این یعنی اینکه بخشی از هزینه ساخت هر خودرو از جیب سهامداران تأمین می ‌شود. این موضوع به‌معنای آن است که خودروساز انگیزه کاهش تولید خودرو را دارد وکاهش تولید خودرو نیز چالش‌های کلان متعددی ایجاد می‌کند. عدم‌ پاسخ به تقاضای مصرفی خودرو، افزایش تقاضای واردات خودرو(افزایش تقاضای ارز)، تعطیلی و رکود در میان قطعه سازان به‌دلیل کاهش تقاضا برای قطعه، تعدیل نیروی انسانی خودروسازان و قطعات سازان ازجمله آسیب‌های کاهش تولید خودرو است. دومین اثر زیان بار افزایش زیان صنعت خودرو‌سازی‌ بر اقتصاد کاهش کیفیت خودرو‌ها است. یکی از راه‌های کاهش هزینه‌های ساخت خودرو، کاهش کیفیت مواد مستقیمی است که در تولید به‌کار می‌رود و این موضوع منجر به کاهش کیفیت تولید می‌شود.کاهش کیفیت خودرو نیز علاوه بر کاهش رضایت مشتریان خطرات جانی و مالی زیادی ایجاد می‌کند و حتی موجب می‌شود محصولات تولید شده قدرت رقابت در بازار‌های منطقه‌ای نداشته باشند و صادرات خودرو هم متوقف شود. اثرسومی که افزایش زیان شرکت‌های خودرو‌سازی‌ بر اقتصاد کلان دارد افزایش ریسک اعتباری درنظام مالی است. سودآور نبودن شرکت‌های خودرو‌سازی‌ و کاهش رتبه اعتباری آنها باعث شده این شرکت‌ها عمدتا برای تامین منابع مالی‌شان ازتسهیلات بانکی و اوراق بدهی استفاده کنند اما سودآور نبودن این شرکت‌ها منجر می‌شود این شرکت‌ها برای تصفیه و بازپرداخت این منابع مالی به سمت انتشار اوراق جدید و دریافت تسهیلات جدید روی بیاورند و این همان چیزی است که از آن با نام بازی پونزی در اقتصاد نام برده می‌شود.
 
این رویه سبب می‌شود تا همواره هزینه‌های مالی بنگاه در حال افزایش باشد.تداوم این روند خطرات زیادی دارد چرا که اگر فعالیت شرکت‌های خودرو‌سازی‌ بهبود پیدا نکند این شرکت‌ها در خطر ورشکستگی قرار می‌ گیرند و ریسک عدم ‌ایفای تعهدات آنها می‌تواند سایر نهادهای مالی و بنگاه‌ها را با مخاطرات مالی و اقتصادی مواجه کند. هم‌اکنون افزایش هزینه‌های مالی در صنعت خودرو‌سازی‌ موجب شده است بدهی خودروسازان به قطعه سازان افزایش یابد و تامین مواداولیه با دشواری انجام شود. این موضوع همچنین موجب شده است که تامین مالی مواد اساسی خودروسازان به قرارداد‌های مدت‌دار تبدیل شود. چنانچه زمان بازپرداخت بدهی‌ها دیرهنگام انجام شود، مشکلاتی را برای قطعه سازان و تأمین‌کنندگان مواداولیه ایجاد خواهد کرد. این ریسک اعتباری یعنی ریسک بازپرداخت نشدن بدهی‌ها و تعهدات به‌صورت سلسله وار در نظام تولید و از صنعتی به صنعتی دیگر و میان بنگاه‌ها منتقل می‌شود. وجود زیان انباشته درترازنامه شرکت‌های خودرو‌سازی‌ و ادامه فعالیت آنها با زیان‌ های سنگین بیانگر آن است که سرمایه شرکت‌های خودرو‌سازی‌ به سرعت در حال خورده شدن است و این شرکت‌ها را به ورطه ورشکستگی خواهد کشاند.