در خبرها آمده است که در سفر وزیر نفت کشور به عمان درباره احیای خط لوله صادرات گاز به عمان و توسعه مشترک میدان هنگام توافق شد. بر اساس توافق دیگر میان ایران و عمان، قرار است میدان هنگام توسط دو کشور توسعه پیدا کند. میدان هنگام تنها میدان مشترک ایران و عمان است و سبک‌ترین نفت ایران از این میدان تولید می‌شود. میدان هنگام، هم لایه گازی دارد و هم لایه نفتی که بخشی از لایه نفتی آن توسعه پیدا کرده و اکنون گفته می شود ایران و عمان برای توسعه فازهای بعدی آن، توافق کرده‌اند.

 

اما واقعیت این است که شرایط ایران نسبت به گذشته تغییری نکرده است. بنابراین به اعتقاد من، این توافق و صحبت هایی که درباره آن مطرح می شود، در حد شعار باقی خواهند ماند.

 

 با وضعیتی که هنوز برجام امضا نشده و خبری از هم پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف نیست، امیدی به عملیاتی شدن چنین طرح هایی وجود ندارد. هر زمان برجام و اف‌ای‌تی‌اف امضا شد، پروژه های بین المللی را می توان از سر گرفت.

 

در کنار این موارد باید توجه کرد که ایران طی سال های تحریم از تکنولوژی و مراودات دنیا عقب مانده است. حوزه بازرگانی خارجی در دنیا طی 5 تا 10 سال گذشته با تحولات زیادی همراه بوده و فقط در یک مورد سیستم بانکی ایران به شدت عقب مانده است. سال های بازرگانان ایرانی نتوانسته اند یک ال‌سی ساده باز کنند.

 

ما همچنان در جذب سرمایه گذاری خارجی مشکل داریم و انتقال پول و تکنولوژی هم مسایل خاص خود را دارد. بنابراین الان زود است که بخواهیم درباره عملیاتی شدن این طرح احیای خط لوله صادرات گاز به عمان صحبت کنیم. البته اینکه رویش کار کارشناسی صورت بگیرد، خوب است و می تواند در آینده به کار آید. به هرحال عمان همسایه استراتژیک ایران است و از طریق آن در آینده می توان به افریقا و حتی اروپا گاز صادر کرد. البته در گذشته بیشتر صحبت از صادرات گاز از طریق عمان به افریقا بود و حالا با توجه به مسایلی که جنگ روسیه و اوکراین پیش آورده، صادرات گاز به اروپا هم مطرح شده است.

 

در این شرایط همچنان نحوه صادرات گاز مساله است. صادرات گاز از طریق خطوط لوله دیگر منسوخ شده است، چرا که هزینه ساخت و نگهداری ‌آن بالاست. تکنولوژی های جدیدی برای این نوع صادرات وجود دارد، به همین دلیل هم باید به دنبال آنها باشیم تا اگر در آینده نزدیک روسیه از بازار اروپا حذف شد، بتوانیم صادرات گاز را راحت تر انجام دهیم. البته ما تکنولوژی دیگری هم در حال حاضر نداریم و تنها راه انتقال همان خطوط لوله است. اگر چشم انداز این است که برجام امضا می شود، باید در بحث گاز از تکنولوژی های جدید استفاده و وارد کنیم. به این ترتیب فروش، خالص سازی و جدا سازی گازهای مختلف صورت می گیرد و از خام فروشی جلوگیری خواهد شد.