به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازار های مالی(ایستانیوز) ،مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در رویکردی تازه انتشار سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران را در دستور کار قرار داده است. در این قالب رویدادهای کلیدی از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.

 

در بخشی از این گزارش و در ذیل تحولات منطقه‌ای نوشته شده است دولت پاکستان با رونمایی از سیاست جدید تجاری این کشور مبنی بر دستیابی به یک بازار پویای داخلی از یک‌سو و اقتصادی رقابتی در حوزه صادراتی از سوی دیگر تا سال ۲۰۲۵، در کانون توجهات منطقه قرار گرفته است. اجرایی شدن موافقت‌نامه تجارت آزاد هند با امارات متحده عربی و به‌طورکلی افزایش روابط تجاری هند با امارات و عربستان، در مقابل تنزل موقعیت ایران در میان شرکای تجاری هند، ازجمله پیامدهای مخرب اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بوده که به همین‌جا هم ختم نمی‌شود. طبق این گزارش، افزایش روابط تجاری میان امارات و اسرائیل و روند رو به گسترش سرمایه‌گذاری چین در عراق در مقابل امتناع این کشور از ورود به بازار ایران ازجمله همین موارد است.

 

*بازار هند از دست رفت؟

 

مذاکرات هند و امارات برای امضای موافقتنامه تجارت آزاد از اوایل سال 2021 آغاز شد. دولت هند در هفته های اخیر خبر از پایان مذاکرات و اجرای توافق در ماه های آتی داد. نخست وزیر هند در ژانویه 2022 راهی امارات می شود. در این سفر احتمالاً اجرایی شدن این توافق اعلام خواهد شد. در قالب این موافقتنامه حضور و فعالیت نیروی کار هند در امارات تسهیل می شود. سه میلیون و چهارصد هزار نفر از شهروندان هند، بزرگترین بخش نیروی کار هندی در خارج از این کشور در امارات فعالیت دارند. افزون بر این در قالب این توافقنامه امارات موانع بر سر راه صادرات محصولات غذایی هند به این کشور را کاهش می دهد.

 

از طرف دیگر هند سرمایه گذاری امارات در این کشور و دسترسی بخشی از زنجیره محصولات نفتی و پتروشیمی به بازار هند را تسهیل می کند. هند مدعی است تدابیری در این موافقتنامه اندیشیده شده تا این امتیازات شامل سایر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و به ویژه چین نشود.

 

حجم تجارت امارات و هند در سال گذشته 43 میلیارد دلار بوده است. امارات مهمترین شریک تجاری هند در خاورمیانه محسوب می شود. در تصویر کلان امارات سومین شریک تجاری هند پس از آمریکا و چین است و دومین بازار صادراتی بزرگ هند محسوب می شود. هند درگذشته موافقتنامه تجارت آزاد با شورای همکاری خلیج فارس را در دستور کار داشت اما پس از مدتی مذاکرات در این مورد متوقف شد و این کشور بر مذاکرات دوجانبه متمرکز شد. از طرف دیگر هند در سال 2020 از حضور در بزرگترین موافقتنامه تجارت آزاد یعنی موافقتنامه مشارکت جامع مشارکت اقتصادی منطقه ای انصراف داد. تسلط چین بر این موافقتنامه مهمترین دلیل کنار کشیدن هندی ها بود. اما در سال 2021 هند بر شکل دهی به موافقتنامه تجارت آزاد با کشورهایی که از روابط سیاسی نزدیکی با آنها برخوردار است متمرکز شد. اکنون هند مذاکرات موافقتنامه تجارت آزاد با اتحادیه اروپا، بریتانیا، اسرائیل و استرالیا را در دستور کار دارد. در خاورمیانه نیز امارات عربی متحده به عنوان کشوری نزدیک به ایالات متحده، از منظر چشم انداز کلان امنیتی در کنار هند قرار می گیرد. امارت و عربستان در حالی به سومین و چهارمین شریک تجاری هند بدل شده اند که موقعیت ایران در پیامد تحریم ها از دومین شریک تجاری این کشور به کشوری که در میان ده شریک نخست هند هم قرار ندارد، تنزل یافته است.