به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)،روز گذشته دولت برای لایحه حذف ارز ترجیحی 4200 تومانی کالاهای اساسی و برنامه جبرانی معیشت اقشار با اعتبار27 هزار میلیارد تومانی را به مجلس ارائه داد و این به معنی مسیر جدید در پرداخت بخش مهمی از یارانه کالاهای اساسی خواهد بود که در این میان موافقان و مخالفان بسیاری دارد. گروهی از اقتصاددانان و کارشناسان آن را باعث اجرای عدالت اجتماعی- اقتصادی و کاهش شکاف طبقانی می دانند و عده ای دیگر معتقدند حذف ارز 4200 تومانی به تورم کالاها در کشور دامن می زند.  سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور دیروز 19 آبان 1400 در نامه ‌ای به قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی، لایحه تامین مطمئن کالاهای اساسی، نهاده‌های دامی، دارو و تجهیزات پزشکی و سیاست‌های جبرانی برای معیشت اقشار آسیب‌پذیر را که به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور در جلسه 5 آبان 1400 هیات وزیران با قید دو فوریت به تصویب رسیده است، را برای انجام تشریفات قانونی ارائه کرد.

 

دولت می‌خواهد مسیر پرداخت یارانه‌های پنهان و آشکار را به ‌گفته خودش به نفع مردم تغییر دهد، براساس لایحه دولت سقف بودجه ارزی یارانه‌ کالاهای اساسی و دارو از 8میلیارد دلار به 12.6میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. هرچند هنوز جزئیات این لایحه نهایی نشده ولی احتمال دارد از این لایحه ظرف 2هفته آینده رونمایی شود.

 

اگر مجلس به لایحه پیشنهادی رأی مثبت بدهد، دولت اجازه خواهد داشت درصورت تغییر نرخ ارز نهاده‌های دامی و کالاهای اساسی، از محل درآمدهای حاصل از تغییر نرخ کالاهایی که با ارز ترجیحی تامین می‌شود، تا سقف 270هزار میلیارد ریال به‌حساب سازمان هدفمندی یارانه‌ها واریز کند که این مبلغ تا آخر سال صرف پرداخت یارانه به افراد مشمول قانون الزام دولت به پرداخت یارانه کالاهای اساسی مصوب سال99 خواهد شد. البته دولت در این لایحه از مجلس اجازه خواسته درصورتی که منابع یادشده کافی نباشد، مابه‌التفاوت آن تا سقف 270هزار میلیارد ریال را از محل جابه‌جایی در ردیف‌های جدول تبصره14 قانون بودجه امسال تامین و پرداخت کند.

 

هرچند در لایحه پیشنهادی دولت جزئیاتی از نحوه هزینه کردن این میزان اعتبار اعلام نشده اما به ‌نظر می‌رسد بخشی از این مبلغ صرف واردات کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی و دارو خواهد شد و بخشی هم به ‌صورت مستقیم در قالب کارت خرید اعتباری بین اقشار نیازمند به‌صورت مستقیم توزیع خواهد شد.

 

محاسبات سازمان برنامه و بودجه، مرکز پژوهش های مجلس و همچنین واقعیت های اقتصادی در بازار و قیمت کالاهای اساسی نشان می‌دهد که باوجود هزاران میلیارد تومان یارانه ارزی (4200 تومانی) برای تامین کالاهای اساسی و جلوگیری از رشد قیمت این کالاها اما مصرف کنندگان شاهد رشد بی منطق کالاهای اساسی و تورم بالای این کالاها بوده اند و عملا تخصیص ارز 4200 تومانی به جز رانت و فساد برای عده ای خاص هیچ حاصلی برای مردم عادی نداشته است.

 

 با وجود پرداخت یارانه‌های پنهان و آشکار شکاف طبقاتی و درآمدی در ایران بیشتر شده است. مطالعات نشان داده اثربخشی یارانه‌های پنهان، ازجمله یارانه ارز 4200بر سفره مردم، به‌شدت کاهش یافته و فشار آن بر بودجه دولت بالا رفته است، به همین دلیل یکی از گزینه‌های روی میز دولت و مجلس این است که از یک‌سو نرخ ارز ترجیحی را افزایش دهند و از سوی دیگر به‌صورت تدریجی و گام‌به‌گام در مقطع زمانی متفاوت و نه یکباره، نظام پرداخت یارانه‌ها را به سمت حمایت مستقیم و نقدی تغییر کند. هفته پیش، جمعی از اقتصاددانان ( که البته بیشتر مسئولان دولتی دوره های قبل بودند ) جلسه ای با سید ابراهیم رئیسی درباره حذف دلار 4200تومانی داشتند. احمد توکلی بعد از این جلسه گفت که قرار است ماهی 110هزار تومان به هر یک از اقشار آسیب‌ پذیر بعد از حذف ارز 4200تومانی یارانه پرداخت شود، درحالی ‌که ممکن است به‌ خاطر تورم ایجادشده این رقم هم به درد آن ها نخورد.