طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی از همان زمانی که مطرح شد با انتقادهای زیادی روبه‌رو شد. در نهایت امروز از دستور این هفته مجلس خارج شد. اما برای بررسی طرح‌های این‌چنین باید گفت که به طور مثال مگر می‌شود برق را قطع کرد و مردم بدون برق زندگی کنند؟ دیدید که چند هفته برق قطع بود و ]ه اتفاقاتی در کشور رخ داد. حتی قیمت سیمان هم افزایش پیدا کرد.

 

در حال حاضر فضای مجازی و اینترنت جز جدایی‌ناپذیر کار و زندگی مردم است. به‌خصوص دانشگاه و نسل جدید، همه زندگی‌شان اینترنت است. امروز به یک دانشجوی کارشناسی، نه ارشد و دکترا بگویید اینترنت وجود ندارد، تحصیلش مختل می‌شود. امروزه اینترنت در رده آب، برق، تلفن و گاز است. همان‌طور که نمی‌شود یک‌لحظه زندگی بدون آب و برق و گاز و تلفن را تصور کرد، زندگی بدون اینترنت هم غیرممکن شده است.

 

اما این به این معنی نیست که لاقید باشد و نظارتی صورت نگیرد. به‌هرحال اگر امروز در بازار چاقو فروشان هم نظارت صورت نگیرد، آنجا ممکن است بزهکاری اتفاق افتد. اگر هر کس مجاز باشد که یک قمه حمل کند، حتماً تهدید امنیتی اتفاق می‌افتد و بدیهی است که نیاز به نظارت داشته باشد؛ لذا اینترنت هم مانند هر ابزار دیگری هم می‌تواند ایجادکننده یا خلق‌کننده فرصت باشد و هم‌زمان تهدید به‌حساب آید. به‌عنوان‌مثال ساده بد افزارها و هکرها، چه زیان‌هایی ایجاد می‌کنند؟ آنها مانند کسی هستند که چاقو می‌خرد و مردم تهدید می‌کند. همان‌طور که مردم راضی به کنترل و برخورد با قمه‌کش هستند، در مورد هکرها و بزه کاران دنیای مجازی هم مردم قبول دارند که باید برخورد صورت بگیرد.

 

از طرفی هر جامعه‌ای برای خودش ارزش‌های اخلاقی دارد. ایران با اینکه در علوم مختلف، توسعه پیدا کرده است، اما اخبار، اخبار قهوه‌خانه‌ای است. در قدیم چطور مردم در قهوه‌خانه دوره هم می‌نشستند و اخبار محله را ردوبدل می‌کردند و بقیه هم بدون بررسی صحت‌وسقم آن خبر، آن را پخش می‌کردند، حالا همان‌ها به فضای مجازی رفته‌اند، اما این بار به وسعت ایران. یک کانال با 300 عضو، یک ادعا را مطرح می‌کند بلافاصله کل شبکه‌ها پخش می‌کنند. در نتیجه این‌ها است که بزرگ‌ترین سرمایه کشور، یعنی سرمایه اجتماعی را از بین می‌برد. سرمایه اجتماعی‌ای که مهم‌ترین عنصر آن هم اعتماد است. شما اعتماد را از مردم بگیرید، مثل این است که بگوید در تهران پلیس نیست. احساس عدم اطمینان به امنیت در بهترین خانه، ماشین و شرایط، باعث می‌شود که زندگی آرامی را طی نکنید.

 

همان‌طور که گفتم طرح صیانت از کاربران فضای مجازی را باید در دو بخش مدنظر قرار دارد. اول اینکه زندگی بدون اینترنت و فضای مجازی معنا و مفهوم ندارد. دوم اینکه هر ابزاری هم تهدید است و هم فرصت. اما باید با ابزار قانونی بر آن نظارت کرد.

 

حال اینکه دقیقاً طرح صیانت از کاربران فضای مجازی با چه بندهایی و چه نکاتی را مطرح می‌کند، باید مورد بررسی دقیق اهل‌فن قرار بگیرد و آنها اعلام کنند دقیقاً کدام بندها خوب و کدام بندها نامطلوب است.