چرا در امر صادرات شکست خورده‌ایم؟
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)، رئیس کل گمرک با بیان اینکه روند صعودی صادرات غیرنفتی ایران ادامه دارد، گفت: آمار تجارت خارجی کشور در هشت ماهه سال‌جاری حاکی از تبادل ۹۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تن کالا به ارزش ۴۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار است.
 
 مهدی میراشرفی، در این باره اظهار داشت: میزان واردات کالا در هشت ماه سال جاری ۲۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تن بودکه از این رقم ۱۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تن آن را کالا‌های اساسی تشکیل می‌دهد.
 
وی افزود: ارزش کل واردات کالا در این مدت ۲۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ وزن یک درصد و ارزش ۱۸ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
 
رییس کل گمرک ایران خاطرنشان کرد: همچنین بیش از ۷۵ میلیون تن کالا به ارزش ۲۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار بالغ بر سه برابر میزان واردات، صادرات انجام شده که از نظر وزنی ۱۴ درصد و ارزش ۱۹ درصد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است.
 
میراشرفی گفت: همان‌طور که در ماه‌های قبل نیز اعلام کردیم، خوشبختانه روند کاهندگی صادرات ایران در هر ماه به شرایط عادی نزدیک می‌شود و امیدواریم که تا پایان سال شرایط بهتری در صادرات داشته باشیم.
 
وی در مورد کشور‌های عمده مقاصد صادراتی ایران نیز تصریح کرد: عراق با پنج میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار در رتبه اول، چین با همین میزان در مقام دوم، امارات متحده عربی با ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار سوم، ترکیه با یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار چهارم و افغانستان با یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار در جایگاه بعدی قرار دارند.
 
میراشرفی تأکید کرد: نکته حائز اهمیت آبان ماه، قرار گرفتن محصول پسته در مقام چهارم کالا‌های صادراتی ایران است و با توجه به اینکه میانگین ارزش کالا‌های صادراتی ایران هر کیلو حدود ۳۰ سنت است، پسته هر کیلو ۶ دلار و بالاتر صادر شده و این نشان می‌دهد که در اقلام عمده صادراتی، محصولات کشاورزی و در رأس آن پسته سهم خوبی دارند.
 
وی با اشاره به ترکیب کالا‌های وارداتی نیز اظهار داشت: کشور‌های مبدأ واردات شامل چین با ۶ میلیارد دلار، امارات با پنج میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار، ترکیه با ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار، هند با یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار و آلمان با یک میلیارد و یکصد میلیون دلار بوده‌اند.
 
یحیی آل اسحاق رئیس اسبق اتاق بازرگانی تهران در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه کرونا باعث شده که میزان تجارت خارجی کشور‌های مختلف تا ۳۰ درصد با افت همراه شود، گفت: برای کشورمان نیز این میزان به طور متوسط ۱۹ درصد بوده که البته این آمار در ماه‌های مهر و آبان ماه با بهبود همراه بوده، این در حالی است که باید با برنامه ریزی‌هایی که انجام می‌شود، وضعیت صادرات را بهبود بخشید، زیرا که اقتصاد کشورمان نیاز دارد، تا میزان صادرات غیر نفتی افزایش یابد.
 
وی با اشاره به اینکه تولید کشور به هیچ عنوان صادرات محور نیست، افزود: سالهاست که گفته می‌شود، این شیوه مدیریت و برنامه ریزی به هیج عنوان جوابگوی اهداف صادراتی کشور نیست، همواره تولید برای داخل انجام می‌شود و نه خارج، شما به عنوان مثال صنعت خودرو را نگاه کنید، به هیج عنوان قابلیت صادراتی را ندارد، نه از لحاظ تنوع محصول، نه قیمت و کیفیت، حتی در کشور‌های منطقه ما چندین سال پیش صادرات خودرو داشتیم، اما الان همین نیز قطع شده است، سایر محصولات صنعتی نیز به همین منوال است و صادراتی نیست.
 
آل اسحاق اظهار داشت: ما هنوز شیوه‌هایی که در دهه‌های گذشته برای صادرات استفاده می‌کردیم را الان نیز همان‌ها را در دستور کار قرار داریم، در صورتی که از تغییرات شیوه‌های بازاریابی شما بگیرید تا نحوه مذاکرات و... ما نتوانسته ایم، به خوبی عمل کنیم، نتیجه این می‌شود که مدت‌هاست که شریک جدید تجاری که بتواند به عنوان مقصد صادراتی ما باشد، را پیدا نکرده ایم، کافی است که شما نگاهی به لیست کشور‌هایی که بیشترین صادرات ایران به آنجا انجام شده، بیندازید، تا متوجه شوید، که همگی این کشور‌ها ثابت هستند و مورد جدیدی به آن‌ها اضافه نشده است.
 
وزیر اسبق بازرگانی با تاکید بر اینکه دیپلماسی سیاسی باید در خدمات تجارت خارجی باشد، بیان داشت: متاسفانه در کشورما همه امور سیاست زده است و نمی‌توان بین دیپلماسی اقتصادی و سیاست خارجی توازن برقرار کرد، در حال حاضر بسیاری از کشور‌های مبنای مراودات سیاسی خود را بر اساسی سود و منفعت اقتصادی می‌گذارند، ولی این موضوع در کشور ما برعکس است و اقتصاد تابعی از سیاست است و تا زمانی که این موضوع جاری باشد، ما نمی‌توانیم توقعی داشته باشیم، که صادرات کشور شکوفا شود، این دو موضوع مانند دو بال در کنار یکدیگر باید عمل کنند، تا اقتصاد یک کشور پیشرفت کند، اما در کشور ما همیشه سیاست چیرگی بر اقتصاد و مسائل مرتبط با آن داشته است.
 
خودکفایی صرف فایده ندارد
این فعال بخش خصوصی اضافه کرد: این امر تا آن جا مهم و حیاتی است که برخی‌ها در گذشته پیشنهاد داده اند که وزارت خارجه و بازرگانی در هم ادغام شوند، تا بتواند مسائل صادرات را در یک جا راهبری کرد، برای همین موضوع نیز است که در ساختار وزارت خارجه معاونت دیپلماسی اقتصادی نیز ایجاد شده، اما متاسفانه این معاونت چندان فعال نیست، چرا که این معاونت باید با وزارت خانه‌های اقتصادی و همچنین اتاق بازرگانی هماهنگ باشد، رایزنی‌های اقتصادی بتواند به سهولت و سرعت انجام شود، اما در عمل چنین موضوعی محقق نشده است.
 
آل اسحاق همچنین با اشاره به اینکه یکی دیگر از مسائل که در حوزه تجارت خارجی باید بسبار به آن اهمیت داد، هماهنگی در صادرات و واردات است، گفت: همیشه این تصور وجود داشته که اگر میزان واردات کم شود و در زمینه تولیدات به خودکفایی برسیم، این موضوع بسیار امر مثبت و خوبی است، اما به اعتقاد بنده این مسئله صحیح نیست، بلکه واردات باید هماهنگ با تولیدِ صادرات محور باشد، در غیر این صورت، موفقیت حاصل نمی‌شود، باید به این نکته توجه کرد که مسئله اصلی خلق ارزش افزوده و کسب درآمد از طریق صادرات است.
 
وی افزود: اینکه ما تنها به خودکفایی دست پیدا کنیم، اما آن خودکفایی به صادرات منتهی نشود، مفید فایده نخواهد بود، ما باید بدانیم که مزیت‌های اقتصادی با توجه به شرایط کشور چیست، بعد بر روی آن‌ها برنامه ریزی کنیم و واردات را نیز متناسب با آن طرحی کنیم، تا در نهایت خروجی این کار یک صادرات موفق و ادامه دار باشد، در غیر این صورت نمی‌توان به یک تجارت خارجی موفق و با ارزش افزوده بالا دست یافت.