* افزایش 453 درصدی نرخ ارز در برابر جهش 1987 درصدی بورس از مهر 96 تاکنون
به گزارش فارس، جدول زیر تغییرات نرخ ارز و شاخص بورس از مهر 96 تا تیر ماه 99 را نشان میدهد.
* منابع آماری: سازمان بورس و بانک مرکزی
دوره | شاخص کل | شاخص بازار اول | شاخص بازار دوم | ارزش معاملات ( به میلیارد تومان) | میانگین بهای ارز (به تومان) |
مهر 96 | 86،832 | 60،215 | 190،581 | 4،467 | 3،973 |
اسفند 96 | 96،290 | 68،124 | 206،487 | 9،488 | 4،643 |
اسفند 97 | 178،659 | 133،867 | 345،162 | 20،164 | 13،245 |
شهریور 98 | 302،104 | 219،857 | 613،021 | 36،828 | 11،391 |
مهر 98 | 308،315 | 242،987 | 622،912 | 34،349 | 11،410 |
آبان 98 | 304،997 | 220،787 | 624،226 | 24،614 | 11،513 |
آذر 98 | 353،997 | 253،362 | 737،550 | 43،215 | 12،755 |
دی 98 | 409،808 | 293،927 | 851،035 | 64،358 | 13،223 |
بهمن 98 | 478،756 | 339،165 | 1،013،079 | 82،669 | 13،642 |
اسفند 98 | 512،901 | 362،731 | 1،088،094 | 96،119 | 15،223 |
فروردین 99 | 690،037 | 486،301 | 1،472،110 | 101،815 | 15،830 |
اردیبهشت 99 | 986،759 | 727،319 | 1،972،837 | 249،386 | 16،193 |
خرداد 99 | 1،270،627 | 957،010 | 2،455،417 | 171،999 | 17،825 |
تا 22 تیر 99 | 1،812،834 | 1،386،404 | 3،416،323 | 273،885 | 22،000 |
در جدول زیر نیز میتوان درصد تغییرات هر یک از این بازارها را در بازههای زمانی مشخص شده مشاهده کرد. در ردیف آخر این جدول درصد رشد ارز از شروع التهاب ارزی سال 96 تا تیر 99 با افزایش شاخص بورس در همان دوره زمانی مقایسه شده و قابل مشاهده است.
* درصد رشد شاخصهای بورس و نرخ ارز در بازههای زمانی مختلف
دوره | شاخص کل بورس | شاخص بازار اول | شاخص بازار دوم | نرخ ارز |
6 ماهه دوم 96 | %10.9 | %13.1 | %8.3 | %16.8 |
سال 97 | %87 | %96.5 | %67.1 | %185 |
سال 98 | %187 | %170.9 | %215.2 | %14.9 |
3 ماه و 22 روز اول سال 99 | %253.4 | %282.2 | %213.9 | %44.5 |
از مهر 96 تا اسفند 97 | %105.7 | %122.3 | %81.1 | %233 |
از مهر 96 تا اسفند 98 | %490 | %502.3 | %470.9 | %283 |
از مهر 96 تا تیر 99 | %1987.7 | %2202.4 | %1692.5 | %453 |
به گزارش فارس، جدول و نمودار بالا نشان میدهد افزایش شاخص کل بورس هیچ تناسبی با افزایش بهای ارز ندارد. نرخ ارز از مهر ماه 96 (نقطه شروع التهاب ارزی و افزایش نرخ ارز) بهتدریج شروع به افزایش در بازار کرد و تا پایان سال 98 در مجموع 283 درصد رشد را ثبت کرد. اما شاخص کل بورس در همین دوره رشد 490 درصدی را تجربه کرده است.
این وضعیت در سه ماه و نیم سال 99 بدتر شده است. بهطوری که از مهر 96 تا 22 تیر 99 شاخص کل بورس 1987 درصد افزایش یافته اما بهای ارز 453 درصد رشد کرده است. بنابراین این میزان رشد شاخص بورس و افزایش ارزش سهام هیچ ارتباطی با تاثیر نرخ ارز و آثار تورمی آن بر درآمد و ارزش دارایی شرکتهای بورسی ندارد.
*نسبت منطقی رشد نرخ ارز و رشد شاخص بورس در سالهای 89 تا 92
به گزارش فارس، این میزان رشد شاخص بورس در هیچ دورهای از تاریخ فعالیت بورس سابقه نداشته است. حتی در دوره افزایش نرخ ارز در سالهای 90 و 91 هم چنین رشدی را شاهد نبودهایم. ارقام نرخ ارز در جدول زیر که از گزارشهای بانک مرکزی به دست آمده است، نشان میدهد در آن دوره زمانی یک همبستگی نسبی بین رشد بهای ارز و شاخص بورس وجود داشته است.
دوره | شاخص کل بورس | نرخ دلار ماه پایانی سال |
سال 89 | 23،295 | 1،044 تومان |
سال 90 | 25،905 | 1،850 تومان |
سال 91 | 37،667 | 3،573 تومان |
سال 92 | 79،015 | 3،026 تومان |
سال 93 | 65،532 | 3،393 تومان |
درصد تغییر از 89 تا 91 | 61.7 درصد | 242 درصد |
درصد تغییر از 89 تا 92 | 239 درصد | 189.8 درصد |
درصد تغییر از 89 تا 93 | 181.3 درصد | 225 درصد |
همانطور که قابل مشاهده است، در پایان سال 92 شاخص کل بورس نسبت به پایان سال 89 رشد 239 درصدی داشته و بهای ارز هم 189.8 درصد در دوره مشابه رشد کرده است.این نسبت در پایان سال 93 تغییر میکند و رشد نرخ ارز در پایان سال 93 نسبت به پایان سال 89 معادل 225 درصد رشد داشته و بورس در همان دوره 181.3 درصد افزایش یافته است.
البته یکی از دلایل اصلی کاهش شاخص بورس در سال 93 رشد شدید نرخ سود سپرده بانکی و مسابقه غیرعقلانی برخی بانکها در جذب سپرده بوده است. در صورتی که سال 93 را در نظر نگیریم و صرفا سال 89 و 92 مورد بررسی قرار گیرد، مشخص میشود که رشد شاخص بورس فاصله نزدیکی با رشد بهای ارز داشته است.
* 5 پیشنهاد کارشناسان اقتصادی و مالی برای رفع چالش رشد انفجاری بورس
مدتی پیش 25 کارشناس اقتصادی و مالی در نامهای به رئیس جمهور ضمن نقد جدی وضعیت موجود بازار سرمایه چند راهکار پیشنهاد کردند. این راهکارها شامل عرضه بدون تعلل داراییهای بورسی دولت، افزایش نرخ سود بازار بین بانکی و سپردههای بانکی توسط بانک مرکزی، شتابدهی به عرضههای اولیه شرکتها و افزایش درصد شناوری، توقف هر نوع پیامدهی سیاستگذاری در معنای بیمهگریِ کلان بورس و کنترل مؤثر در نظارت بانکی برای جلوگیری از تزریق اعتبارات جدید بانکی به بازار بورس و جلوگیری از رشد بیش از حد نقدینگی است.
به گزارش فارس، با توجه به استدلال اقتصاددانان و آمار و ارقام نرخ ارز و شاخص بورس به نظر میرسد متولیان سیاستگذاران اقتصادی باید هرچه زودتر سیاستهایی در جهت کنترل رشد شاخص بورس تدوین و اجرایی کنند و هر چقدر رشد لجامگسیخته شاخص بورس ادامه یابد و افراد بیشتری با هدف کسب سود بیشتر وارد این بازار شوند، امکان اصلاح آن سختتر خواهد بود و تبعات بیشتری را برای اقتصاد کشور در پی خواهد داشت.
*گزارش از: مرتضی ماکنالی