گزارش 98

عبور از دشواری‌ها

بیمه در ایران به عنوان کشوری که جزو پرریسک‌ترین کشورها از نظر تعدد و تنوع حوادث است، چندان رشد نیافته است. شرکت‌های بیمه ابزارهای جدیدی را تعریف کرده‌اند اما فرهنگ عمومی بیشترین تأثیر را در افزایش ضریب نفوذ بیمه دارد. از سوی دیگر در شرایطی که تأمین نیازهای اولیه برای طبقه متوسط و پایین‌تر از آن با دشواری همراه است و نرخ تورم افزایش قابل توجهی را تجربه کرده است، هزینه کردن برای خدمات بیمه‌ای با دشواری بیشتری همراه است. با این وجود در سال 98 شرکت‌های بیمه موفق به افزایش سطح پوشش شده‌اند. مسئله ارتباطات بین‌المللی در شرایط تحریم نیز برای شرکت‌های بیمه دردسرساز شده است چه این‌که محروم ماندن از تکیه به بیمه‌های اتکایی بین‌المللی معتبر و انتقال ریسک به داخل کشور یک تهدید جدی در کشور بلاخیز ایران به شمار می‌آید.

صنعت بیمه ایران با این وجود در مسیر رشد قرار دارد و حق بیمه تولیدی بر اساس برآوردها در سال جاری رشدی بالای 28 درصد را تجربه خواهد کرد. بر اساس هدف‌گذاری قانون برنامه ششم توسعه، ضریب نفوذ بیمه در کشور باید به 7 درصد برسد، اما با کاهش رشد اقتصادی و نرخ تورم بالا در کنار بی‌ثباتی در فضای کلان اقتصاد کشور، دست‌یابی به ضریب نفوذ هدف‌گذاری‌شده سخت و بلندپروازانه است. ضریب نفوذ بیمه به عنوان نسبت کل حق بیمه تولیدی به تولید ناخالص داخلی بر حسب قیمت جاری نشان می‌دهد که این شاخص از 1.93 درصد در سال 1393 با یک روند صعودی به 2.38 درصد رسیده و به ویژه این‌که با تغییر سهم شرکت‌های خصوصی نسبت به تنها شرکت بیمه دولتی ایران نشانه‌هایی از بهبود کیفیت خدمات بیمه، متنوع شدن سهم رشته‌های بیمه و عمیق شدن بازار بیمه ایران به چشم می‌خورد، به نحوی که سهم شرکت‌های بیمه خصوصی در پایان سال گذشته به 65.5 درصد و سهم شرکت بیمه ایران به 34.5 درصد رسیده است. اما چالش اصلی پیش روی صنعت بیمه همچنان پایین بودن سهم رشته بیمه زندگی نسبت به سایر رشته‌هاست به گونه‌ای که 2 رشته دارای ضریب خسارت بالا یعنی بیمه شخص ثالث و بیمه تکمیل درمان، همچنان استحکام و استمرار سودآوری را در یک افق بلندمدت در سایه تردید قرار می‌دهد. بر اساس آخرین برآوردهای منعکس‌شده در سالنامه آماری صنعت بیمه سهم رشته شخص ثالث از کل حق بیمه تولیدشده در سال 1397 اندکی بیش از 32.3 درصد، بیمه زندگی 14.5 درصد و سایر رشته‌ها با سهم بالای بیمه تکمیل درمان 53.2 درصد برآورد شده است.

برآوردهای مقدماتی هم نشان می‌دهد که حق بیمه تولیدی در نیمه نخست امسال نسبت به نیمه نخست سال گذشته رشدی بالای 28 درصد داشته که یکی از دلایل افزایش این میزان حق بیمه تولیدشده، ناشی از افزایش حق بیمه دریافتی بابت بیمه‌های شخص ثالث متناسب با نرخ دیه بوده است.

پیش‌بینی 99

خطرهای دوری از جهان

برآوردها نشان می‌دهد که صنعت بیمه ایران در سال آینده همچنان با افزایش رقابت بین شرکت‌ها و چاشنی ریسک‌گریزی در پذیرش ریسک‌های بزرگ مواجه خواهد شد و سیاست‌گذار صنعت بیمه هم تلاش خواهد کرد در غیاب بیمه‌گران اتکایی معتبر جهانی، ریسک‌های بزرگ را به گونه‌ای توزیع و مدیریت کند که مانع آسیب‌پذیری شرکت‌های بیمه شود و در این میان مصمم است تا از یک سو هم سرمایه پایه شرکت‌های بیمه را تقویت کند، هم روند سرمایه‌گذاری آنها از محل ذخایر فنی و سایر منابع را بهبود ببخشد و با فرهنگ‌سازی گسترده و مستمر حداقل از افت ضریب نفوذ بیمه جلوگیری کند. در این میان البته با چالش‌های جدی از جمله نرخ تورم بالا و آسیب‌پذیری رشته بیمه زندگی به عنوان پایه مطمئن سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه‌گر و کندشدن نرخ رشد اقتصادی مواجه خواهد بود./ آینده نگر