سال 1398 در حالی به پایان رسید که اغلب کارشناسان اقتصادی بر این عقیده بودند که اقتصاد ایران در این سال با مشکلات جدی رو به رو شده و زمینگیر خواهد شد. این انگاره هم از سوی اقتصاددانان خارج از کشور و هم از ناحیه اقتصاددانان داخلی که بر اساس برخی واقعیت‌ها و مولفه‌های خرد و کلان نظر می‌دادند، مطرح می‌شد. اما به رغم این پیش‌بینی‌ها چه آنها که مغرضانه بود و چه آنها که واقع‌بینانه بیان می‌شد، شاهد بودیم که رشد منفی اقتصاد ایران در بخش‌های مختلف و براساس اعلام دولت، به حدود صفر و کمی بالاتر از صفر رسید و بازارهای مالی ایران از جمله بازار سهام، سود قابل توجهی را به سهامداران خود ارزانی کرد. مهمتر از دو اتفاق نخست، صادرات کشور نیز حدود 20 درصد افزایش یافت.

 

به‌رغم همه تحریم‌های ظالمانه که با هدف به صفر رساندن صادرات نفت و مشتقات نفتی ایران اعمال شد و البته در شرایطی که این تحریم‌ها طی یک اجماع جهانی اقتصاد کشور را هدف قرار داد، ایران توانست صادرات خود را 20 درصد افزایش دهد و ارز حاصل از صادرات نیز نیازهای ارزی کشور از جمله برای واردات کالاهایی مورد نیاز بخش تولید را تامین کند. اگر دشمنان به دنبال زمین‌گیر کردن اقتصاد کشور بودند، ما توانستیم به هدفی که سال‌ها به دنبال آن بودیم، یعنی جایگزین کردن اقتصاد غیرنفتی به جای اقتصاد نفتی نیز دست یابیم؛ البته این بدان معنا نیست که به همه اهداف خود نایل آمده‌ایم؛ اما با توجه به شرایطی که برکشور حاکم بود، افتخاری توسط صادرکنندگان ایرانی خلق شد و آنها در یک رویکرد جهادی توانستند حداقل 70 درصد ارز حاصل از صادرات را به کشور بازگردانند و رییس‌جمهوری و بانک مرکزی نیز از آنان تقدیر کردند. بنابراین در سال 1398 با تلاش‌هایی که صورت گرفت، اقتصاد ایران، نه تنها زمینگیر نشد که رشد صادراتی را نیز تجربه کرد.

 

سال 1398 در حالی به پایان خود نزدیک می‌شد که کشور ما نیز مانند آنچه جهان را گرفتار کرد، با یک میهمان ناخوانده مواجه شد. اما شرایط ایران با سایر کشورهایی که گرفتار ویروس کرونا شدند، متفاوت بوده و تحریم‌های ظالمانه چه از نظر تامین کالا و چه در زمینه تامین منابع مالی، کشور را با محدودیت مواجه کرده است. سازوکار مالی اروپا هنوز راه‌اندازی نشده و به‌رغم آنکه گفته می‌شد، اقلام بشردوستانه و دارو در دایره تحریم‌ها قرار ندارد، مبادلات در این بخش‌ها نیز با موانع جدی رو به روست؛ تا جایی که اگر حتی آمریکایی‌ها اجازه مبادله دارو و تجهیزات پزشکی را صادر کنند، کانال مالی برای پرداخت وجه آن وجود ندارد.

 

هجوم ویروس کرونا در ماه پایانی سال ۹۸ و ایام نوروز، منجر به انسداد برخی مرزها شده و صادرات کالا نیز تحت تاثیر قرار گرفته است. از سوی دیگر واحدهای تولیدی و صنایع کوچک و متوسط و البته صنوف مختلف نیز در حال رویارویی با تبعات این بیماری هستند. اما این امیدواری وجود دارد که اقتصاد ایران با سیاستگذاری صحیح و حمایت دولت، این شرایط را پشت سر بگذارد. امیدوارم در شروع سال 1399 با تلاش وزارت بهداشت و کادر بهداشت و درمان کشور که در این مدت از جان خود مایه گذاشته‌اند تا ما سالم بمانیم، شیوع ویروس کرونا به رشد منفی برسد و سپس کشور در شرایط عادی قرار گیرد.

 

اگر کشور بتواند در ماه‌های نخست سال 1399 بر این معضل فایق بیاید، به طور قطع، روند صادرات، رشد مثبت را تجربه کرده و افزایش نرخ ارز نیز به این رشد کمک خواهد کرد. البته ممکن است، مشکلاتی وجود داشته باشد که این مشکلات با تعامل و راهکارهای اتاق‌های بازرگانی، کنفدراسیون صادرات و نهادهای بخش خصوصی با دستگاه‌های اجرایی قابل حل خواهد بود. در این صورت، قطعا رشد صادرات در سال 1399 نسبت به سال 98 بیشتر بوده و ارز حاصل از صادرات نیازهای بیشتری از کشور را در سال 99 تامین خواهد کرد.

 

 در این روزها که خانواده‌ها در حال دست و پنجه نرم کردن با این بیماری و تبعات شیوع آن هستند، برای بیماران آرزوی شفا و برای درگذشتگان آرزوی مغفرت می‌کنم و سال 1399 را به جامعه تولیدکنندگان و صادرکنندگان تبریک می‌گویم و امیدوارم در بهار پیش رو در همه زمینه‌ها و به ویژه در بحث سلامت با شرایط بهتر از امروز رو به رو شویم.