تولید گاز طبیعی در منطقه
اما این کشورها بهجز دارا بودن ذخایر نفت، حجم بالایی از ذخایر گاز طبیعی را نیز دارا هستند. سرمایهگذاریهای کلانی که در این زمینه انجام شده است زمینه را برای افزایش حجم تولید گاز طبیعی فراهم کرد ولی هنوز هم نقطه ممیزه این کشورها توان تولید نفت و صادرات این محصول استراتژیک است. انتظار میرود این کشورها در سال 2020 روزانه معارل 16.43 میلیون بشکه گاز طبیعی تولید کنند در حالی که متوسط تولید گاز طبیعی در کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا در بازه 2000 تا 2015 معادل 9.09 میلیون بشکه نفت بود. بیشترین میزان تولید گاز طبیعی به کشورهای ایران و قطر اختصاص دارد. در سال 2020 ایران روزانه معادل 5.03 میلیون بشکه گاز طبیعی تولید خواهد کرد که نسبت به متوسط تولید نفت در بازه 2000 تا 2015 رشد قابل ملاحظهای داشته است. در این بازه زمانی ایران روزانه معادل 2.39 میلیون بشکه گاز طبیعی را وارد بازار مصرف دنیا کرد. قطر در این زمان روزانه 2.10 میلیون بشکه گاز تولید میکرد و در سال 2020 توان تولید گاز این کشور به 4.60 میلیون بشکه میرسد.
عربستان سعودی که بزرگترین تولیدکننده نفت در منطقه است، در تولید گاز طبیعی سهم قابل ملاحظهای ندارد. آمار نشان میدهد این کشور در پانزده سال اول قرن جاری میلادی روزانه معادل 0.85 میلیون بشکه گاز طبیعی تولید کرده بود و در سال 2020 میلادی توان تولید روزانه این کشور به مرز 2.44 میلیون بشکه خواهد رسید. این کشور سرمایهگذاری کلانی برای افزایش توان تولید گاز انجام داده است ولی تاکنون نتوانسته در این زمینه موفقیت قابل ملاحظهای به دست آورد و در میان تولیدکنندگان بزرگ قرار بگیرد.
کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در سال 2019 معادل 9.30 میلیون بشکه گاز طبیعی تولید کردند در حالی که میزان تولید در فاصله سالهای 2000 تا 2015 معادل 5.16 میلیون بشکه در هر روز بود.
قیمت سربهسری نفت چقدر خواهد بود
صندوق بینالمللی پول در گزارش اخیر خود قیمت سربهسری نفت را به دو صورت متفاوت اعلام کرده است. در یک حالت قیمت سربهسری نفت معادل قیمتی در نظر گرفته شده است که تعادل تراز حساب جاری در کشور وجود داشته باشد و در حالت دیگر قیمت سربهسری معادل قیمتی است که تعادل تراز مالی وجود داشته باشد به این معنا که تراز مالی کشور به مرز صفر برسد و هیچ کسری یا مازادی در حسابهای مالی دیده نشود. در این وضعیت چرخه حرکت منابع مالی در کشور متعادل است.
در گزارشهای گذشته همواره قیمت سربهسری نفت به عنوان قیمتی در نظر گرفته میشد که کسری یا مازاد مالی در کشور وجود نداشته باشد و ما شاهد تراز و تعادل در حساب مالی باشیم.
طبق گزارش اخیر صندوق بینالمللی پول قیمت سربهسری نفت برای ایران در سال 2019 برابر با 155.6 دلار خواهد بود و این قیمتی است که باعث میشود تا ما شاهد صفر شدن تراز مالی در کشور باشیم و کسری مالی یا مازاد در حسابهای مالی وجود نداشته باشد. این در حالی است که قیمت سربهسری نفت در سال گذشته برابر با 82 دلار بود و در سال 2020 به مرز 194 دلار خواهد رسید. تحریمهای اقتصادی ایران و کاهش توان صادرات نفت ایران یک دلیل مهم برای ارتقای قیمت سربهسری نفت برای اقتصاد ایران است. آمار نشان میدهد در میان کشورهای عضو خاورمیانه و شمال افریقا ایران بیشترین قیمت سربهسری نفت را خواهد داشت و در وضعیت فعلی که قیمت تا مرز 194 دلار فاصله زیادی دارد، فشار زیادی به بخش مالی اقتصاد ایران وارد خواهد شد. بعد از ایران، کشور الجزایر بالاترین قیمت سربهسری نفت را دارد که برای سال 2020 برابر با 109 دلار است ولی در سال 2019 قیمت سربهسری نفت برای این کشور برابر با 129.8 دلار بود.
از طرف دیگر اگر قیمت سربهسری نفت را به عنوان قیمتی در نظر بگیریم که زمینهساز صفر شدن تراز حساب جاری در کشور شود، در این صورت این شاخص برای اقتصاد ایران در سال آتی برابر با 87.7 دلار خواهد بود و برای سال جاری در مرز 78.3 دلار قرار خواهد گرفت. در این نوع محاسبه الجزایر بالاترین قیمت سربهسری را خواهد داشت که برابر با 100.5 دلار برای سال 2020 خواهد بود.
قیمت سربهسری نفت برای کشورهای عربستان و امارات در سال 2020 و برای شرایطی که تراز حساب جاری این کشورها صفر شود به ترتیب برابر با 55.3 دلار و 32.4 دلار خواهد بود و در حالتی که تراز حساب مالی به صفر برسد و هیچ کسری یا مازادی در حسابهای مالی وجود نداشته باشد، این رقم برابر با 83.6 دلار برای عربستان و 70 دلار برای امارات خواهد بود.