رکود در پیش‌بینی رکود
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)،در سال ۱۹۶۶ پل ساموئلسون برنده جایزه نوبل اقتصاد به شوخی گفت بازار سهام آمریکا توانسته ۹ تا از ۵ رکود اقتصادی این کشور را پیش‌بینی کند. این مشکل واقعا جدی است. اقتصاددان‌ها حاضرند هر سختی را به جان بخرند اما پیش‌بینی‌هایشان در مورد رکود درست از آب دربیاید؛‌ چیزی که هنوز برای اکثر آنها محقق نشده است.
 
این روزها بحث درباره رکود دوباره دارد بلای جان بازارهای مالی و راهروهای بانک‌های مرکزی می‌شود و خاطره پیش‌بینی‌ناپذیر بودنِ رکود هم برای اقتصاددان‌ها تلخ‌تر از گذشته است. تاریخ نشان داده آنها که برای پیش‌بینی اقتصاد و نقاط عطف در اقتصاد حقوق می‌گیرند حتی خودشان هم از کارنامه پیش‌بینی‌هایشان راضی نیستند. معمولا رکودهایی که آنها پیش‌بینی می‌کنند رخ نمی‌دهد اما بعدا در زمان‌هایی که چیزی پیش‌بینی نشده،‌ رکود رخ می‌دهد. یکی از بدترین نمونه‌هایش هم ناکامی اقتصاددان‌ها در پیش‌بینی رکود سال ۲۰۰۷ بود.
 
اندرو بریجن اقتصاددان ارشد موسسه مشاوره فتم در لندن در ماه فوریه نتایج تحقیقی را منتشر کرد که نشان می‌داد از میان ۴۶۹ مورد رکود اقتصادی که از سال ۱۹۸۸ در نقاط مختلف جهان رخ داده، صندوق بین‌المللی پول تنها چهار مورد را در بهار سال پیش از وقوع آنها پیش‌بینی کرده است. در بهار سالی که این رکودها رخ داده، صندوق بین‌المللی پول ۱۱۱ مورد آنها را پیش‌بینی کرده که کمتر از یک‌چهارم موارد رخ‌داده رکود است.
 
بریجن نوشته آن دسته از اقتصاددان‌های صندوق بین‌المللی پول که وظیفه نظارت بر اوضاع اقتصادی کشورهایی مثل گینه استوایی،‌ گینه جدید پاپوا و نائورو را به عهده داشتند در پیش‌بینی‌های رکود موفق ظاهر شدند. اما بقیه نه. به گفته او، صندوق بین‌المللی پول هرگز نتوانسته رکود را در یک اقتصاد توسعه‌یافته پیش‌بینی کند. (مگر آنکه تنها چند ماه به وقوع آن باقی مانده باشد).
 
اقتصاددان‌های صندوق بین‌المللی پول در دفاع از خود می‌گویند آنها در این ناکامی تنها نبوده‌اند. یک تحقیق دیگر نشان می‌دهد اقتصاددان‌های بخش خصوصی هم وضع خیلی بهتری در پیش‌بینی‌هایشان نداشته‌اند. از میان ۱۵۳ مورد رکود در ۶۳ کشور در فاصله سال‌های ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۴ تنها پنج مورد در آوریل سال پیش از وقوعشان توسط اقتصاددان‌های بخش خصوصی پیش‌بینی شدند.
 
معضل ناکامی در پیش‌بینی رکود اقتصادی حالا در شرایطی مورد توجه قرار گرفته که اقتصاد جهان آسیب‌پذیر شده است. رشد اقتصادی در چین آهسته شده و اوضاع اقتصاد اروپا شکننده به نظر می‌رسد. ایتالیا مدتی است که وارد رکود شده و آلمان و فرانسه هم در خطر قرار دارند. انجمن ملی اقتصاد کسب و کار در آمریکا اخیرا یک نظرسنجی بین اعضایش ترتیب داد و نتیجه این بود: ۴۲ درصد از اعضا اعلام کردند انتظار دارند که سال آینده اقتصاد آمریکا دچار رکود شود. 10 درصد از اعضا گفتند امسال این رکود رخ می‌دهد و ۲۵ درصد هم پیش‌بینی کردند که رکود در سال ۲۰۲۱ رخ دهد.
 
اما چه چیزی پشت این عملکرد ناکافی در زمینه پیش‌بینی رکود نشسته است؟ علت اصلی این است که این پیش‌بینی خیلی دشوار است. اطلاعات درباره اقتصاد خیلی ناکامل و با تاخیر به دست اقتصاددان‌ها می‌رسد و تحولات اقتصادی در اکثر مواقع به صورت ناگهانی رقم می‌خورند. علت آنها گاهی شوک‌های مالی مثل هراس‌های شکل‌گیرنده در بازار بورس است که خود آنها هم غیرقابل پیش‌بینی هستند.
 
نکته دیگر هم به این برمی‌گردد که اقتصاددان‌ها ترجیح می‌دهند پیش‌بینی‌هایشان در جمع باشد، یعنی به صورت گروهی موضع بگیرند نه اینکه به صورت فردی اعلام کنند که رکود در راه است. در همین راستا حتی وقتی نشانه‌هایی متناقض با موضع گروهی هم دیده می‌شود، معمولا پیش‌بینی‌ها را بر مبنای آنها عوض نمی‌کنند. مجموعه این عوامل باعث شده که تعداد موارد ناکامی در پیش‌بینی رکود بسیار بیشتر از تعداد مواردی باشد که رکود پیش‌بینی شده اما رخ نداده است.
 
در همین میان، عده‌ای از اقتصاددان‌ها موضعشان این بوده که به صورت پشت هم وقوع رکود را پیش‌بینی کنند و موضعی مبهم داشته باشند؛ به طوری که وقتی یک رکود رخ داد بتوانند از مواضع قبلی‌شان استفاده کنند. در این رویکرد، استفاده از بازه زمانی مثل ۱۸ تا ۲۴ ماه آینده می‌تواند اهرم موثری باشد.
 
اما در حال حاضر اوضاع پیش‌بینی‌ها در مورد آینده خیلی هم بد نیست. اقتصاددان‌های حرفه‌ای یک دهه است که دارند از ناکامی در پیش‌بینی رکود قبلی درس می‌گیرند و آن را بررسی می‌کنند. آنها حالا بیشتر وقتشان را صرف توجه به ابزارهایی می‌کنند که برای مقابله با رشد آهسته اقتصاد و بی‌ثباتی آن می‌توانند موثر واقع شوند. فعلا پیش‌بینی اقتصاددان‌های جی‌پی مورگان چیس این است که احتمال چهل درصدی برای وقوع رکود در سال آینده میلادی وجود دارد. به نظر می‌رسد که همین سطح از پیش‌بینی در کنار ابزارهای کنترلی بتواند به اندازه کافی برای مقابله با موارد عظیم پیش‌بینی‌ناپذیر در اقتصاد آمریکا کفایت کند. /آینده نگر/منبع: بلومبرگ