شرایط بین المللی هر روز در حال تغییر است. اتفاقی که به تازگی در کانادا افتاد نشان می دهد که هفت کشور صنعتی جهان به چه میزان دچار اختلاف با یکدیگر شده اند. باتوجه به شکافی که در بین این کشورها ایجاد شده، فکر می کنم تعاملات آموزشی و فرهنگی و تجاری ایران با کشورهای اروپایی به خوبی پیش برود که از جمله آن ها ارتباط موسسات فنی و حرفه ای ایران، آلمان و سویس است. اصولا اروپایی ها  به بکار گیری نیروهای تحصیل کرده و فنی ایران برای اشتغال کوتاه مدت و بلند مدت در کشورهایشان تمایل زیادی دارند و در این بحثی نیست. اروپایی ها می دانند تحصیل کردگان و دانشگاهیان ایران ظرفیت بیشتری از دیگر مهاجران از جمله مهاجران کشورهای سوریه و ترکیه دارند و تمایل اروپا به پذیرش مهاجران از ایران است تا کشورهایی از این دست.

 

درشرایط کنونی جبهه ای مصصم از اروپاییان در مقابل سیاست های رژیم ترامپ در دنیا شکل گرفته است و این جبهه مصمم تعاملات و توافق هایش با ایران در زمینه تجارت، علم و فناوری را دنبال می کند و ممکن است تداوم آن بیش از تحریم های گذشته باشد هرچند تحقق پیش بینی هایی از این دست بستگی به اتفاقات بعدی دارد که در فضای بین المللی رخ می دهد و باید دید عوامل و رویدادها چگونه دست به دست هم می دهد و چه پیامدهایی به بار می آورد.

 

در آینده تشدید تحریم ها مشکلات فراوانی را برای اقتصاد ایران و تعاملات بین المللی آن پیش خواهد آورد اما من نسبت به دوماه گذشته خوش بین تر هستم. این خوش بینی ناشی از اقدامات طرف ایرانی نیست یا اینکه اروپایی ها اقدامی کرده باشند. این خوش بینی از شکافی و اختلافی ناشی می شد که اکنون در غرب در مورد مسائل مختلف ایجاد شده است هرچند این شکاف برای ایران هم خوب است و هم بد. اگر غرب اختلاف پیش آمده را حل کند، یعنی در برابر ایران یکدست شده است هرچند در شرایط اختلاف هم به هرحال اروپا به دنبال برخورد مستقیم با رژیم ترامپ نیست. هیچ کشور ثروتمندی 50 درصد بازار را به خاطر یک درصد رها نمی کند. بازار ایران تنوع بازار آمریکا را ندارد. ایران باید از این منظر به شکل چندجانبه به مسائل پیش رو نگاه کرده و بازیگران بین المللی را رصد کند.