هر گونه عرضه اولیه سهام شرکتهایی با ارزش گذاری اشتباه در کنار فقدان برخی استانداردهای حسابرسی برای حوزه تلکام و فناوری نوین میتواند لطمه جبران ناپذیری به بازار و اعتماد مردم به بورس وارد کند.
مدتی است شنیده میشود، تعدادی از طرح های کسب و کارهای نوپا و یا به اصطلاح استارتاپ هایی که با کمبود منابع مالی برخورد کردهاند، در تلاش هستند که برای تأمین مالی وارد بورس شوند. صاحبان آنها برای استارتاپ خود ارزشگذاری میلیارد دلاری قائل هستند، ولی در واقعیت تاکنون هیچ کس این ارزشگذاریها را تأیید نکرده و حتی بسیاری از فعالان اکوسیستم استارتاپی این ارزشگذاریها را غیر واقعی میدانند و معتقدند این ارقام بسیار بالاتر از ارزشهای واقعی اعلام میشود.
تعدادی از آنها میگویند، سرمایهگذاران خارجی قسمتی از سهامشان را خریداری کردهاند و این ارزش گذاریها با استناد به همان معاملات انجام شده است، اما در مقابل برخی دیگر این معاملات را صوری و صرفاً در جهت بالا بردن ارزش شرکتهای ذکر شده میدانند.
نکته اینجاست که سندی درتایید واقعی بودن این معاملات وجود ندارد و این موضوع تنها ادعای سهامداران فعلی این شرکتها است.
برخی آگاهان در این زمینه معتقدند، سرمایه گذار خارجی که این شرکتها مدعی وجود آنها هستند، وجود خارجی نداشته و صرفاً چند شرکت کاغذی در خارج از کشور در آدرسهایی که حتی وجود خارجی ندارد، یا اینکه مکانهای عمومی هستند، ثبت شده است.
آنها تاکید دارند که هیچ سرمایهگذاری خارجی وجود نداشته است، بلکه صرفاً یک جابجایی پول از خارج از کشور توسط صاحبان فعلی کسب و کارها انجام شده و انگیزه آن تأمین مالی البته به اسم سرمایهگذاری خارجی و با هدف بالا بردن صوری ارزش این شرکتها بوده است.
در این پروسه دولت نیز که تمایل زیادی به نشان دادن ورود سرمایههای خارجی به کشور پس از برجام داشته ، بدون بررسی منشاء پول، به راحتی مجوزهای لازم را صادر و حتی در گزارش 100 روزه عملکرد خود نیز به آن اشاره کرده است، مستند به این نکته که تا کنون نه مقامات دولتی از جمله وزیر ارتباطات و نه سهامداران این شرکتها، هیچ کدام منشاء پول را تائید نکردهاند، حال اینکه این پول از کجا و به چه شکلی وارد کشور شده تا کنون هیچ مستندی برای آن ارائه نشده است.
حتی مکاتبات برخی از افراد با سازمان سرمایه گذاری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران برای بررسی اینکه این مبالغ سرمایه گذاری یکجا و نقداً وارد کشور شده یا در قالبها و سرفصلهایی مانند خدمات مشاوره برای طرف ایرانی لحاظ شده و یا حتی به شکل سرمایه غیر نقدی بوده است، با عبارت «این اسناد طبقه بندی شده»، مواجه شده است.
افرادی که این ارزشگذاری ها را صوری و بدون کوچکترین پشتوانه مالی میدانند، معتقد هستند، در این مقطع زمانی که این شرکتها با همان ارزشگذاری صوری صورت گرفته، قصد ورود به بازار بورس و تأمین مالی از طریق وجوه عامه مردم را دارند، مسئولان ذیربط و نهادهای امنیتی باید با چشمان باز این پروسهها را مورد نظارت و ارزیابی قرار دهند و مانع هر گونه سوء استفاده از منابع مالی مردم زیر پرچم بورس یا فرابورس شوند.
به دور از واقعیت نیست با وجود داغ تر شدن حمایت از استارت آپ ها در بین مقامات دولتی اما باید این حمایتها هوشیارانه و در جهت حمایت از جوانانی انجام شود که با عملکرد خود منجر به رشد کشور میشوند و باید مراقب سوء استفاده افرادی بود که تحت عنوان کسب و کارهای نوین صرفاً مقاصد تجاری خود و شرکای خود را دنبال میکنند.
استارت آپ هایی که سهم بازار خود را نه با ایده و خلاقیت، بلکه صرفاً با هزینههای گزاف تبلیغات به دست آوردهاند، امروز برای ادامه حیات خویش، بیش از هر زمان دیگری نیاز به تأمین مالی دارند و بورس و فرابورس را تنها راه نجات خود میدانند، اما هر گونه عرضه اولیه سهام چنین شرکتهایی با ارزش گذاریهای اشتباه در کنار فقدان برخی استانداردهای حسابرسی برای حوزه تلکام و فناوریهای نوین میتواند لطمه جبران ناپذیری به بازار و اعتماد مردم به بورس وارد کند.