ایستانیوز:اگر ارزش دلار نسبت به ارزهای دیگر بالا رود، بسیاری از کشورها می‌توانند کالای خود را راحت‌تر به بازار بزرگ آمریکا صادر کنند. دست کم روی کاغذ که این‌طور به نظر می‌رسد، اما واقعیت کاملا چیزی دیگر را نشان می‌دهد.
این توصیف‌ها را درباره دلار بخوانید: «تمیزترین لباس، بین لباس‌های چرک»، «یک‌چشم در جمع کورها» و «چهره‌ای که از بقیه کمتر زشت است.» این‌طور که به نظر می‌رسد هیچ‌کس دلار را دوست ندارد، بلکه از جایگزین‌هایش بدشان می‌آید و این رویکرد رو به رشد است. شاخص DXY به اوج 20ساله خود رسیده‌است و همان‌طور که از نمودار می‌بینیم بعد از دلار، پوند، یورو و ین بدترین وضعیت را دارند.
هربار که دلار به سوی بالا جهش اندکی می‌کند یک پرسش بزرگ به ذهن می‌آید: عامل اصلی آن چیست؟ این رشد اخیر تا حد زیادی ناشی از تفاوت در سیاست‌های پولی است. فدرال رزرو از ابتدای سال تصمیمی جدی‌تر برای برخورد با مسئله تورم گرفت و به همین دلیل نرخ بهره را بالا برد و همین مسئله دلار را به ارزی ارزشمند تبدیل کرد.
جدای از این نباید فراموش کنیم که دلار سرپناهی برای دوران پردردسر است. بالا رفتن قیمت نفت و گاز، خبری بد برای واردکنندگانی چون اروپا است و خبری خوش برای صادرکنندگانی چون آمریکا. به همین دلیل تنها ارزهایی در این سال با دلار رقابت می‌کنند که از کشورهای صادرکننده انرژی برمی‌خیزند. به طور کل دلار یک ارز رایج جهانی است، چون آمریکا توانسته‌است منبعی قابل اطمینان از رشد اقتصادی ارائه کند. این مسئله در حال حاضر بیش از هر زمانی صحت دارد. اروپا هر لحظه به مرز رکود نزدیک‌تر می‌شود. شاخص خرید مدیران به ما می‌گوید که اقتصاد حوزه یورو در ماه اوت کوچک‌تر شده‌است.
از سوی دیگر آسیا هم وارد فازی از ضعف اقتصادی شده‌است. چین از چندین زاویه وضعیت بدی دارد. تولیدات صنعتی در کره جنوبی، تایوان و ژاپن در ماه ژوئیه افت کرده‌است. صادرات کاهش پیدا کرده‌است. هزینه بالای انرژی هم که مزید بر همه این مشکلات شده‌است. ارز این کشورها مقابل دلار دچار تزلزل شده‌است. در ژاپن، کشوری که در آن بانک مرکزی سال‌هاست که اسیر نرخ بهره بسیار پایین شده‌است، مقامات اعلام کرده‌اند که برای جلوگیری از افت ین مداخله خواهند کرد. چین هم به دنبال اقداماتی جدید برای حمایت از یوان است.
*آینده چطور است؟
پس آیا دلار در حال حاضر یک مشکل حساب می‌شود؟ روی کاغذ، قدرت دلار یک راه درمان برای رشد اقتصادی نامتوازن است، زیرا به صادرکنندگان اروپایی و آسیایی این امکان را می‌دهد که در بازار قوی آمریکا، از تولیدکنندگان داخلی این کشور جلو بزنند. در عمل اما، دلار قوی، وضعیت را بدتر می‌کند، زیرا اعتبار مالی موجود در دنیا را محدود می‌کند. دلیل اصلی این مسئله این است که کشورها و شرکت‌هایی که خارج از مرزهای آمریکا حضور دارند، در قالب دلار استقراض می‌کنند. بنابراین، وقتی دلار گران‌تر شود، پرداخت بدهی‌ها از محل درآمدهایی در قالب ارز محلی، دشوارتر می‌شود.
برای بسیاری از اقتصادهای نوظهور، بالا رفتن هزینه قرض گرفتن دلار، بیش از فرصت‌های صادراتی پدید آمده است. قدرت دلار حتی برای کشورهای ثروتمند هم یک موهبت حساب نمی‌شود. صادرکنندگان اروپایی تحت فشار اختلال در بخش انرژی قرار دارند و نمی‌توانند از مزیت رقابتی ایجاد شده از سوی نرخ ارز مطلوب، بهره کافی را ببرند.
آیا دلار ضعیف خواهد شد؟ این مسئله نیازمند 3 پیش‌شرط است. اول از همه، شکاف رشد اقتصاد جهانی باید کاهش پیدا کند. شرط دوم کاهش سریع قیمت‌ها و فشار دستمزد در آمریکا است. سومین شرط هم به نوعی به دو مورد اول مربوط می‌شود: برای ضعیف شدن دلار، باید شاهد اخبارهای مثبت در انرژی جهانی باشیم و مادام که این اتفاق نیفتد، اروپا نمی‌تواند فاصله خود با آمریکا را کم کند.
به احتمال زیاد هیچ‌یک از این شرایط به این زودی‌های محقق نشود. تا زمانی که چنین نشود، دلار قدرتمند باقی خواهد ماند، زیرا پوند، یوان، ین، یورو و باقی ارزها ضعیف هستند. بنابراین در وضعیت کنونی جهان، دلار قوی خواهد ماند و این خبر خوبی نیست.
ترجمه: نسیم بنایی، آینده نگر/ اکونومیست
