حرکت دسته‌جمعی بازارهای سرمایه جهان روی خط نزولی

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)علاوه بر افزایش نرخ تورم و افزایش نرخ بهره، افزایش آمار مبتلایان به کرونا در کشور چین و اعمال محدودیت‌های سختگیرانه در این کشور هم چشم انداز رشد اقتصادی جهانی را تحت تأثیر قرار داد. در این ماه بسیاری تحلیلگران پیش‌بینی‌هایی در مورد احتمال وقوع بحران مالی در اقتصاد جهانی در یک یا دو سال آینده را مطرح کردند. در ادامه، تحولات بازار سرمایه در نقاط مختلف جهان بررسی می شود.

 

ایالات متحده آمریکا

 

بازار سرمایه در ایالات متحده آمریکا در اردیبهشت ماه تحت تأثیر تصمیمات فدرال رزرو برای مقابله با تورم قرار داشت و نگرانی سرمایه‌گذاران در مورد افزایش نرخ بهره در ایالات متحده آمریکا بازار سرمایه در این کشور را تحت تأثیر قرار داد. نگرانی در مورد اثرات اقتصادی اقدامات فدرال رزرو برای کنترل تورم همراه با افزایش شدید نرخ بازده اوراق قرضه در آمریکا سهام شرکت ها به خصوص شرکت های فعال در حوزه تکنولوژی را به شدت تحت تأثیر قرار داد.

 

علاوه بر تورم و افزایش نرخ بهره، افزایش محدودیت ها برای مقابله با کرونا در کشور چین هم نگرانی هایی را در مورد احتمال وقوع بحران مالی ایجاد کرد و بازارهای سرمایه در جهان را تحت تأثیر قرار داد. در مجموع در اردیبهشت ماه افزایش نرخ تورم، اقدامات فدرال رزرو برای مقابله با تورم و نگرانی‌های ایجاد شده در مورد ادامه رشد اقتصادی در جهان از جمله عوامل مهم تأثیرگذار بر بازار سرمایه در ایالات متحده آمریکا بودند.

 

شاخص ۵۰۰ S&P و شاخص مرکب نزدک در اردیبهشت ماه به ترتیب ۱۱.۲ و ۱۳.۷ درصد کاهش داشتند. شاخص S&P۵۰۰ از ۴ هزار و ۳۹۳ واحد در ابتدای این ماه به ۳ هزار و ۹۰۱ واحد در پایان اردیبهشت ماه رسید و شاخص مرکب نزدک هم در این بازه از ۱۳ هزار و ۷۲۰ واحد به ۱۱ هزار و ۸۳۵ واحد رسید.

 

منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا

 

در اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ بورس های منطقه تحت تأثیر نگرانی ها در مورد اقدامات فدرال رزرو برای مقابله با تورم و افزایش نرخ بهره قرار داشتند. در این ماه با افزایش نگرانی‌ها در مورد وقوع بحران مالی در اقتصاد جهانی شاخص‌های بورس در منطقه هم کاهش یافتند.

 

نفت از جمله مهمترین عوامل مؤثر بر بازارهای سرمایه در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا است. در اردیبهشت ماه با افزایش آمار مبتلایان به کرونا در کشور چین به عنوان بزرگترین مصرف کننده نفت در جهان، چشم انداز رشد تقاضا تحت تأثیر قرار گرفت و کاهش قیمت نفت شاخص های سهام در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را متأثر ساخت.

 

شاخص بورس دبی (DFM) در این ماه ۷.۳۶ درصد و شاخص بورس قطر ۹.۴ درصد کاهش داشتند. شاخص بورس دبی از ۳ هزار و ۶۶۲ واحد در ابتدای اردیبهشت ماه به ۳ هزار و ۳۹۳ واحد در پایان این ماه رسید و شاخص بورس قطر هم در این بازه از هزار و ۵۱ واحد به ۱۲ هزار و ۷۳۰ واحد رسید.

 

منطقه آسیای شرقی و جنوبی

 

ژاپن

 

در اردیبهشت ماه بازار سرمایه ژاپن هم مانند سایر بازارهای سرمایه در جهان تحت تأثیر نگرانی‌ها در مورد افزایش تورم قرار داشت. علاوه بر بالا بودن تورم، کاهش رشد صادرات در چین هم این بازار را متأثر ساخت. در این ماه افزایش محدودیت ها در چین برای مقابله با کرونا نگرانی‌هایی در مورد احتمال وقوع بحران در جهان ایجاد کرد. در مجموع در این ماه افزایش محدودیت‌های کرونایی در چین، اقدامات بانک‌های مرکزی برای مقابله با تورم و افزایش نرخ بهره تأثیرات منفی بر بازارهای سرمایه در جهان از جمله در ژاپن به همراه داشت.

 

علاوه بر موارد ذکر شده نگرانی در مورد سلامت اقتصاد جهانی و ادامه رشد اقتصادی در جهان هم از عوامل مؤثر بر بازارهای سرمایه در این ماه بود. شاخص «نیکی» در اردیبهشت ماه نزدیک به ۳ درصد کاهش یافت و از ۲۷ هزار و ۵۵۳ واحد به ۲۶ هزار و ۷۳۹ واحد رسید.

 

چین

 

در اردیبهشت ماه اعلام داده های اقتصادی برای ماه آپریل در چین نشان داد که پیش‌بینی‌ها در مورد رشد اقتصاد چین محقق نشده است. محدودیت های کرونایی در کشور چین اقتصاد این کشور و اقتصاد جهانی را تحت تأثیر قرار داد. تولیدات صنعتی برای ماه آپریل ۲.۹ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشت و بیکاری در ۳۱ شهر بزرگ چین به ۶.۷ درصد رسید.

 

خرده فروشی برای ماه آپریل در این کشور ۱۱.۱ درصد نسبت به سال قبل کاهش داشت. علاوه بر محددیت‌های کرونایی، نگرانی در مورد احتمال وقوع بحران مالی در اقتصاد جهانی هم بازار سرمایه در چین را تحت تأثیر قرار داد. در این ماه دولت چین برای ایجاد محرک اقتصادی در این کشور نرخ وام های پنج ساله را کاهش داد که تأثیر مثبتی را بر بازارهای سرمایه این کشور به همراه داشت. علاوه بر کاهش نرخ بهره وام‌های پنج ساله در چین، تلاش‌های این کشور برای مقابله با کرونا نیز چشم انداز مثبتی در بازار سرمایه چین ایجاد کرد و در مجموع شاخص مرکب شانگهای در اردیبهشت ماه ۲.۱۶ درصد رشد داشت. این شاخص از ۳ هزار و ۷۹ واحد در ابتدای اردیبهشت ناه به ۳ هزار و ۱۴۶ واحد در پایان این ماه رسید.

 

روسیه

 

در اردیبهشت ماه ارزش روبل روسیه در مقابل یورو به بیشترین حد آن در پنج سال گذشته رسید. لزوم استفاده از روبل برای تجارت با روسیه دلیل این افزایش ارزش روبل عنوان می شود. شاخص بورس مسکو هم در این ماه ۴.۵ درصد افزایش داشت و از ۲ هزار و ۲۷۱ واحد در ابتدای اردیبهشت ماه به ۲ هزار و ۲ هزار و ۳۷۳ واحد در پایان این ماه رسید. در این ماه همچنان فروش سهام توسط خارجی ها در بازار سرمایه با محدودیت مواجه بود.

 

اروپا

 

افزایش نگرانی ها در مورد سلامت اقتصاد جهانی و احتمال وقوع بحران مالی بازارهای سرمایه در اتحادیه اروپا را نیز در تحت تأثیر قرار داد. افزایش آمار مبتلایان به کرونا در چین، افزایش نرخ بهره و اقدامات بانک های مرکزی برای مقابله با تورم و افزایش نرخ بهره از جمله عوامل مؤثر بر بازارهای سرمایه در اتحادیه اروپا طیاردیبهشت ماه ۱۴۰۱ عنوان شده است. شاخص «استاکس» در این ماه ۶.۸ درصد کاهش نشان داد و از ۳ هزار و ۹۲۸ واحد به ۳ هزار و ۶۵۷ واحد رسید.

 

صحرای آفریقا

 

بازار سرمایه در کشورهای قاره آفریقا وابسته به فعالیت های معدنی در این منطقه است. بسیاری از شرکت‌های استخراج کننده طلا، نفت و فلزات اساسی در بورس های کشورهای این منطقه پذیرش شده اند و با افت (رشد) قیمت کالاهای مذکور، درآمد آنها کاهش (افزایش) می یابد. بازار سرمایه در آفریقای جنوبی در اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ و در پی کاهش قیمت فلزات اساسی تحت تاثیر قرار گرفت و شاخص سهام آفریقای جنوبی ( ALSH) در حدود ۷.۸ درصد کاهش یافت. این شاخص از ۷۳ هزار و ۳۵۰ واحد در ابتدای اردیبهشت ماه به ۶۷ هزار و ۵۷۵ واحد در پایان این ماه رسید.

 

قیمت جهانی طلا

قیمت اونس طلا در اردیبهش تماه ۱۴۰۱ در نتیجه افزایش بازده اوراق قرضه ده ساله در امریکا و تقویت شاخص دلار کاهش یافت. قیمت اونس طلا در بازارهای جهانی در این ماه در حدود ۶ درصد کاهش یافت و از یک هزار و۹۴۴ دلار به یک هزار و ۸۳۴ دلار در پایان اردیبهشت ماه رسید.

در این ماه ادامه سیاست‌های فدرال رزرو برای مقابله با تورم باعث تقویت هر چه بیشتر دلار و کاهش تقاضا برای طلا به عنوان یک دارایی پوششی در مقابل ریسک تورم شد و قیمت این فلز در بازارهای جهانی به کمتر ۱۹۰۰ دلار در هر اونس رسید. در هفته چهارم اردیبهشت ماه داده های خرده فروشی در آمریکا رشد قوی را برای ماه آپریل نشان داد که احتمال شدت گرفتن سیاست‌های فدرال رزرو برای مقابله با تورم را تقویت کرد و باعث کاهش هر چه بیشتر قیمت طلا در بازارهای جهانی شد.

قیمت جهانی نفت

در هفته اول اردیبهشت ماه قیمت نفت روند نزولی که در فروردین ماه داشت را ادامه داد. افزایش نرخ بهره، محدودیت های اعمال شده در کشور چین برای مقابله با کرونا و نگرانی‌های ایجاد شده در مورد چشم انداز رشد اقتصادی در جهان از جمله عوامل مؤثر بر قیمت نفت در این بازه بود. قیمت نفت در این هفته به حدود ۱۰۰ دلار رسید و قیمت نفت برنت، WTI و اُپک در ۵ اردیبهشت ( ۲۵ آپریل) به ترتیب برابر ۹۹.۲۷ و ۹۹.۶ و ۱۰۱.۹۳ دلار بود.

قیمت نفت در ادامه اردیبهشت ماه د رواکنش به احتمال تحریم روسیه توسط اتحادیه اروپا افزایش یافت. سرمایه‌گذاران در این ماه نسبت به کاهش عرضه نفت و چشم‌انداز رشد اقتصادی در جهان نگران بودند.در این ماه اُپک پلاس با افزایش محدودی در تولید ماهانه موافقت کرد و تحریم روسیه و چشم‌انداز منفی در مورد رشد تقاضای نفت را از جمله دلایل این کارتل برای عدم افزایش قابل توجه تولید عنوان کرد. کاهش عرضه نفت روسیه در نتیجه تحریم‌ها باعث ایجاد اخلال در عرضه نفت شده است و محدودیت ها در کشور چین برای مقابله با کرونا چشم انداز رشد تقاضای نفت را تحت تأثیر قرار داده است.

ایالات متحده آمریکا هم که برای مقابله با افزایش قیمت نفت در فروردین ماه اعلام کرده بود اقدام به آزادسازی ذخایر استراتژیک خود به میزان ۶۰ میلیون بشکه خواهد کرد به دنبال خرید نفت برای افزایش ذخایر استراتژیک خود است که تقریباً اقدامات این کشور برای مقابله با افزایش قیمت نفت را بی اثر می کند. در پایان اردیبهشت ماه قیمت نفت برنت، WTI، و اپک به ترتیب به ۱۱۲.۰۴ و ۱۱۲.۱۲ و ۱۱۲.۰۴ دلار رسید که نسبت به ابتدای این ماه به ترتیب ۶.۶۵ و ۹.۴ و ۳.۷۶ درصد رشد داشت.

قیمت جهانی گاز طبیعی

اروپا

قیمت گاز طبیعی در اردیبهشت ماه در واکنش به تحریم روسیه توسط اتحادیه اروپا افزایش یافت. قیمت گاز طبیعی، زغال سنگ و الکتریسیته در اتحادیه اروپا در واکنش به تصمیم کشورهای عضو برای قطع تدریجی واردات نفت از روسیه در سال جاری میلادی افزایش یافت. علاوه بر تحریم روسیه، کاهش تولید انرژی های تجدیدپذیر نیز فشار تقاضا برای گاز طبیعی را افزایش داد و باعث افزایش قیمت گاز طبیعی در این ماه شد. قیمت هر میلیون واحد حرارتی بریتانیا و گاز طبیعی در اتحادیه اروپا در اردیبهشت ماه در حدود ۳۲ دلار بود.

ایالات متحده آمریکا

قیمت گاز طبیعی در ایالات متحده آمریکا (هنری هاب) هم در اردیبهشت ماه افزایش یافت. افزایش قیمت گاز طبیعی در اروپا و افزایش تقاضای اروپا برای واردات گاز طبیعی مایع از ایالات متحده آمریکا باعث افزایش قیمت گاز طبیعی در آمریکا شد. قیمت هر میلیون واحد حرارتی گاز طبیعی در ایالات متحده آمریکا به بیش از ۸ دلار در این ماه رسید و قیمت گاز طبیعی در «هنری هاب» به بالاترین حد خود در ۱۳ سال گذشته رسید.

بنابر گزارش CNBC با گرم شدن هوا در تابستان این احتمال وجود دارد که قیمت گاز طبیعی در آمریکا باز هم افزایش یابد. در اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ قیمت گاز طبیعی در ایالات متحده آمریکا حدود ۱۶ درصد افزایش یافت و از ۶.۹۶ دلار در هر میلیون واحد حرارتی بریتانیا به ۸.۱ دلار در پایان این ماه رسید.

تحولات بازار جهانی ارز

شاخص دلار که عملکرد دلار را در مقابل سبدی از ارزهای دیگر (شامل یورو، ین ژاپن، پوند انگلیس، دلار کانادا، فرانک سویس و کرون سوئد) نشان می دهد در اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ باز هم افزایش یافت و به بالاترین حد خود در دو دهه گذشته رسید. دلار از معدود ارزهایی بود که در سال گذشته با وجود درگیری بین روسیه و اوکراین و نگرانی در مورد اثرات اقتصادی افزایش نرخ بهره رشد داشت.

کاهش ارزش ین ژاپن و یورو در اردیبهشت ماه به تقویت شاخص دلار کمک کرد. از جمله دلایل رشد شاخص دلار در این ماه می توان به این موارد اشاره کرد: کاهش ارزش ین ژاپن در برابر دلار به پایینترین حد آن در بیست سال گذشته در نتیجه تصمیم بانک مرکزی این کشور برای پایین نگه داشتن نرخ بهره و خرید اوراق قرضه؛ کاهش ارزش یورو در مقابل دلار به پایین‌ترین حد آن در پنج سال گذشته به دلیل نگرانی در مورد کاهش رشد اقتصادی در قاره اروپا؛ افزایش نرخ بهره در ایالات متحده آمریکا به منظور مقابله با تورم.

شاخص دلار در ۲۲ اردیبهشت ماه تا ۱۰۴.۸۵ واحد افزایش یافت و در پایان این ماه به ۱۰۳.۱۵ واحد رسید که نسبت به ابتدای اردیبهشت ماه حدود ۲.۵ درصد رشد داشت. در این ماه و به دنبال پیش بینی های انجام شده در مورد احتمال وقوع بحران مالی در آمریکا بازارهای سرمایه در وال استریت سقوط کردند و تقاضا برای دلار افزایش یافت که باعث تقویت هر چه بیشتر شاخص دلار شد.

جفت ارز یورو-دلار که ارزش یک یورو را در مقابل دلار نشان می دهد در اردیبهشت ماه به پایین‌ترین حد خود در پنج سال گذشته رسید. به گزارش رویترز در اردیبهشت ماه درگیری بین روسیه و اوکراین و افزایش آمار مبتلایان به کرونا در چین و اعمال محدودیت های سختگیرانه در این کشور برای مقابله با کرونا مشکلات زنجیره تأمین در بخش تولید را در اروپا هر چه بیشتر افزایش داد. علاوه بر مشکلات در بخش تولید، افزایش تورم و چشم انداز منفی در مورد رشد اقتصادی در اروپا بخش تقاضا در این قاره را نیز تحت فشار قرار داد و باعث کاهش ارزش یورو در مقابل دلار شد. ارزش یورو در مقابل دلار در اردیبهشت ماه حدود ۲.۵ درصد کاهش یافت و از ۱.۰۸۳۶ دلار به ۱.۰۵۶۲ دلار در پایان اینماه رسید.

ارزش یوآن در برابر دلار نیز در اردیبهشت ماه به پایینترین حد خود در ۱۸ ماه گذشته رسید. سه ماهه اول سال میلادی ۲۰۲۲ جریان خروج سرمایه از چین به دنبال درگیری بین روسیه و اوکراین افزایش یافت. تقویت شاخص دلار در این ماه و محدودیت های اعمال شده در چین برای مقابله با کرونا که چشم انداز رشد اقتصادی در این کشور را تحت تأثیر قرار داد از جمله دلایل کاهش ارزش یوآن در برابر دلار در این ماه عنوان شد.

داده های اقتصادی در ماه آپریل نشان داد که خرید خرده فروشی و فعالیت های تولیدی در کشور چین کاهش شدیدی را داشته که سبب کاهش ارزش یوآن در هفته پایانی اردیبهشت ماه شد. ارزش دلار در مقابل یوآن چین در اردیبهشت ماه ۳.۷۶ درصد رشد داشت و هر دلار در این ماه از ۶.۴۵ بوآن به ۶.۶۹ یوآن رسید.

تحولات بازار رمز ارزها

بیت کوین در اردیبهشت ماه به کمتر از ۲۹ هزار دلار رسید و حدود ۲۷ درصد کاهش داشت. قیمت بیت کوین که در ابتدای اردیبهشت ماه نزدیک به ۴۰ هزار دلار بود در پایان این ماه به ۲۹.۴۳۹ دلار رسید.

قیمت این ارز دیجیتال در پی فروش گسترده سهام در ایالات متحده آمریکا کاهش یافت. به گزارش «آنالاتیک اینساید» بسیاری کارشناسان نوسانات در قیمت بیت کوین را با توجه به فراز و فرودهای قیمتی این ارز دیجیتال طبیعی می‌دانند و آن را زمینه‌سازی برای جهش قیمت در سال ۲۰۲۴ تعبیر می‌کنند.

فلزات اساسی

سنگ آهن

قیمت سنگ آهن در اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ در حدود ۱۳ درصد کاهش داشت و از ۱۵۴.۲۷ دلار در ابتدای این ماه به ۱۳۳.۶۶ دلار در هر متریک تن خشک در پایان اردیبهشت ماه رسید. افزایش آمار مبتلایان به کرونا در کشور چین و اعمال محدودیت های سختگیرانه در این کشور برای مقابله با کرونا چشم انداز رشد تقاضا برای سنگ آهن را تحت تأثیر قرار داد و باعث کاهش قیمت این محصول شد.

علاوه بر نگرانی ها در مورد کاهش تقاضا در چین، افزایش نرخ بهره در آمریکا و تقویت شاخص دلار در این ماه هم بر قیمت کالاهایی مانند سنگ آهن که با دلار قیمت گذاری می شوند اثرگذار بود و باعث کاهش قیمت این کالاها در بازار جهانی شد.

آلومینیوم

قیمت آلومینیوم در اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ حدود ۱۳ درصد کاهش یافت و از ۳ هزار و ۲۹۸ دلار در هر تن در ابتدای این ماه به ۲ هزار و ۸۶۱ دلار در هر تن در پایان این ماه رسید. با وجود قیمت بالای انرژی، اعمال محدودیت های کرونایی در شهرهایی از کشور چین که تولیدکننده آلومینیوم هستند و کاهش سطح ذخایر آلومینیوم در جهان قیمت آلومینیوم در این ماه کاهش یافت. تقویت شاخص دلار قیمت این فلز را نیز در بازارهای جهانی تحت تأثیر قرار داد و علاوه بر آن کاهش تقاضا در چین را هم میتوان از جمله دلایل کاهش قیمت این فلز در اردیبهشت ماه عنوان کرد.

مس

قیمت مس هم همچون سایر فلزات اساسی در اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ کاهش یافت. قیمت مس در این ماه حدود ۷درصد کاهش یافت و از ۱۰ هزار و ۲۱۵ دلار در ابتدای اردیبهشت ماه به ۹ هزار و ۴۶۰ دلار در هر تن در پایان این ماه رسید.

با افزایش نرخ بهره در آمریکا و تقویت شاخص دلار در اردیبهشت ماه تقاضای این فلز از سوی خریداران خارجی کاهش یافت و قیمت مس در بازارهای جهانی تحت تأثیر قرار گرفت. نگرانی ها در مورد کاهش رشد اقتصادی در جهان و احتمال وقوع بحران مالی نیز چشم انداز رشد تقاضا برای مس را تحت تأثیر قرار داد و باعث کاهش هر چه بیشتر قیمت این فلز در بازار جهانی شد.

گرته‌برداری شده از: پژوهش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران