ایستانیوز:براساس گزارش مرکز پژوهای اتاق ایران، تولید خودرو ایران تحت تسلط مدلهای فرانسوی، چینی، کرهای و داخلی از رده خارجشده یا خارج از استاندارد جهانی قرار دارد. از کل یکمیلیون و ۴۴۳ هزار خودرو تولیدشده در سال ۱۳۹۶ (پیش از تحریمها)، سهم خودروهای فرانسوی ۶۱۱ هزار دستگاه (با سهم ۴۲ درصد از کل)، خودروهای داخلی ۳۳۷ هزار دستگاه (۲۳ درصد)، خودروهای کرهای (عمدتاً پراید) ۲۵۹ هزار دستگاه (۱۸ درصد) و خودروهای چینی ۲۲۴ هزار (۱۶ درصد) است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)،مرکز پژوهشهای اتاق ایران در بولتن بررسی مسائل روز اقتصادی به بررسی وضعیت تولید و صادرات خودرو در ایران و جهان پرداخته است.
بر اساس گزارش اولیه آمده در این بولتن، تولید جهانی انواع خودرو ۹۶ میلیون دستگاه در سال ۲۰۱۸ میلادی با میانگین رشد سالانه ۳ درصد در دو دهه اخیر بود. تولید جهانی خودروهای سواری کاملاً متمرکز است، ۵ کشور تولیدکننده اول (چین، ژاپن، آلمان، هند و کرهجنوبی) ۶۳ درصد و ۱۰ کشور اول ۷۹ درصد تولید جهانی را بر عهدهدارند. در دو دهه اخیر رشد تولید خودرو در کشورهای توسعهیافته خودروساز منفی یا پایین و در کشورهای درحالتوسعه خودروساز مثبت یا بالا است. پنج برند (خودروساز) قدرتمند جهانی خودرو برحسب تولید، به ترتیب تویوتا، فولکسواگن، هیوندایی، جنرال موتورز و فورد هستند که با تولید سالانه ۴۲ میلیون خودرو ۴۳ درصد بازار جهانی را در اختیاردارند. برندهای معروف ژاپنی، اروپای غربی، آمریکایی و کرهای ۸۰ درصد از تولید خودرو جهان را به خود اختصاص میدهند، اما نزدیک به نیمی از افزایش خودرو در دو دهه اخیر مربوط به تولید سایر برندها میشود. ویژگیهای مهم و اصلی صنعت خودروسازی جهانی نوآوری و فنآوری محور بودن، تشکیل زنجیرههای تولید جهانی و سلطه برندهای جهانی است.
در حوزه صادرات، زنجیره عرضه جهانی خودروسازی به صورتی عمق و تکاملیافته است که فقط اقتصادهای معدودی از تراز تجاری ارزی مثبت بالا در گروه خودرو برخوردار بوده و فقط ۹ کشور دارای تراز تجاری بیش از ۱۰ میلیارد دلار هستند. به عبارتی صادرات خودرو منشاء تأمین ارز خارجی مهم تعداد کمی از اقتصادهاست. تراز تجاری گروه خودرو کشورهای خودروساز آلمان ۱۳۶، ژاپن ۱۳۶، مکزیک ۷۴، کره جنوبی ۴۷، چک ۲۲ و تایلند ۲۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۸ میلادی بود. اقتصادهای توسعهیافته بیش از ۷۰ درصد صادرات جهانی خودرو و قطعات و اجزاء را به عهدهدارند، اما در سالهای اخیر رشد صادرات آنها منفی شده است و تعدادی از کشورهای درحالتوسعه به موتور محرکه رشد تجارت خودروسازی مبدل شدهاند. هرچند که تعداد محدودی از کشورهای جهان تولیدکننده و صادرکننده خودرو هستند، اما کشورهایی که درگیر تولید و صادرات قطعات و اجزاء خودرو هستند بهمراتب بیشتر است. سهم حدود ۴۰ درصدی قطعات و اجزاء از تجارت گروه خودرو اهمیت آن در زنجیره عرضه جهانی خودرو نشان میدهد.
در ادامه این گزارش به بررسی تولید خودرو در ایران پرداختهشده است. اولین آمارهای تولید (و/یا مونتاژ) خودرو در ایران به سال 1۳۴۷ با میزان تولید 1۷ هزار دستگاه خودرو سواری (شامل 1۲ هزار دستگاه پیکان) برمیگردد و تولید خودرو به 11۹ هزار دستگاه در سال 1۳۵۶ بالغ شد. تولید خودرو پس از انقلاب، در اثر وقوع جنگ با عراق بهسرعت کاهش پیدا کرد و به 11 هزار دستگاه خودرو سواری در سال 1۳۶۸ رسید. در طی دهههای هفتاد و هشتاد شمسی تولید خودرو سواری در ایران شتاب گرفت و با رشد میانگین 1۸ درصد از ۴۹ هزار دستگاه در سال 1۳۷۰ به یکمیلیون و ۴1۲ هزار دستگاه در سال 1۳۹۰ صعود کرد. اعمال تحریمهای نفتی و بانکی موجب شد که تولید خودرو سواری به کمتر از نصف به میزان ۷۸۸ و ۶۲۵ هزار دستگاه به ترتیب در سالهای 1۳۹1 و 1۳۹۲ سقوط پیدا کند. پس از رفع تحریمها تولید خودرو سواری به 1.26 و 1.44 میلیون دستگاه به ترتیب در سالهای 1۳۹۵ و 1۳۹۶ افزایش یافت که با خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریمهای این کشور تولید خودرو سواری به ۸۸۴ هزار دستگاه در سال 1۳۹۷ کاهش پیدا کرد.
بر این اساس، در دوره ۹۶-۱۳۵۶ تولید خودرو سواری از ۱۱۹ به ۱۴۱۰ هزار دستگاه افزایش پیدا کرد. دو خودروساز بزرگ ایرانخودرو و سایپا حدود ۹۰ درصد تولید انواع خودرو کشور را بر عهدهدارند. سهم تولید خودروهای سواری از کل تولید خودرو جهان ۷۴ درصد و ایران ۹۴ درصد است که نشان میدهد سهم خودروهای تجاری و عمومی از تولید خودرو ایران پایین است.
براساس گزارش مرکز پژوهای اتاق ایران، تولید خودرو ایران تحت تسلط مدلهای فرانسوی، چینی، کرهای و داخلی از رده خارجشده یا خارج از استاندارد جهانی قرار دارد. از کل یکمیلیون و ۴۴۳ هزار خودرو تولیدشده در سال 1۳۹۶ (پیش از تحریمها)، سهم خودروهای فرانسوی ۶11 هزار دستگاه (با سهم ۴۲ درصد از کل)، خودروهای داخلی ۳۳۷ هزار دستگاه (۲۳ درصد)، خودروهای کرهای (عمدتاً پراید) ۲۵۹ هزار دستگاه (1۸ درصد) و خودروهای چینی ۲۲۴ هزار (1۶ درصد) است. در این سال، تولید برحسب برندهای خودرو به ترتیب شامل پژو با ۴۵۵ هزار دستگاه (و سهم ۳۲ درصد از کل)، پراید با ۲۲۳ هزار دستگاه (1۵ درصد)، تیبا با 1۸۷ هزار دستگاه (1۳ درصد) و سمند با 1۰۷ هزار دستگاه (۴.۷ درصد) است. بیش از ۲۰ مدل خودرو چینی در ایران مونتاژ (یا تحت عنوان قطعات منفصله) وارد میشود. در سال ۲۰1۷ میلادی ایران سومین پایگاه جهانی تولید خودرو با برند پژو در جهان به میزان ۴۴۴ هزار دستگاه پس از فرانسه (کشور مادر پژو) و اسپانیا با به ترتیب 11۳۸ و ۶۴1 هزار دستگاه بود.