ایستانیوز:امروز بسیاری از ماشینآلات و دستگاهها در صنایع ما فرسودهاند و نیاز به تجدید ساختار در بخش تولید دیده میشود. به دلیل کمبود نقدینگی و ارائه نشدن تسهیلات لازم، این انتقال تکنولوژی بدون حضور سرمایهگذار خارجی در کشور ما انجام نمیشود.
جذب سرمایهگذار خارجی یکی از نیازهای اساسی ماست. امروز همه دولتها بر اهمیت سرمایهگذاری خارجی در جهت رشد و توسعه اقتصادی اتفاق نظر دارند. سرمایهگذاری خارجی از سه جنبه دارای اهمیت است و میتواند سودآوری داشته باشد. یکی اینکه این نوع سرمایهگذاری، ریسکپذیر است. سرمایهگذاران خارجی وارد مناطقی میشوند که سرمایهگذار داخلی به آنجاها نمیرود. مثلاً معمولاً سرمایه داخلی به روستاها و شهرهای کوچک و دور ورود نمیکند. اما سرمایهگذار خارجی با طرح و برنامهای نو به این مناطق وارد میشود و با نقدینگیای که دارد میتواند از این نظر مکمل سرمایهگذاری داخلی باشد و در مناطق مختلف اشتغالزایی کند.
دومین مورد در اهمیت سرمایهگذاری خارجی، موضوع انتقال تکنولوری روز است که بسیار برای ما اهمیت دارد. امروز بسیاری از ماشینآلات و دستگاهها در صنایع ما فرسودهاند و نیاز به تجدید ساختار در بخش تولید دیده میشود. به دلیل کمبود نقدینگی و ارائه نشدن تسهیلات لازم، این انتقال تکنولوژی بدون حضور سرمایهگذار خارجی در کشور ما انجام نمیشود. سرمایهگذار خارجی میتواند از طریق ورود تکنولوژی، ابداعات و نوآوریهای مختلفی را به کشور بیاورد و به صنعت و تولید ما کمک کند. این موضوع نیز یکی از نیازهای اساسی ماست.
سوم اینکه سرمایهگذار خارجی در موضوع بازاریابی میتواند موفق عمل کند. این نوع سرمایهگذاران هم در بازار داخلی با بنگاههای اقتصادی دیگر رقابت میکنند و بازار را به سمت پویایی پیش میبرند و هم در صحنه بینالمللی میتوانند باعث ورود ما به بازارهای اقتصادی در ورای مرزهای کشور شوند که در نهایت کالاهای ما به مشتریان و مصرفکنندگان مختلف در بیش از چند کشور برسد. با توجه به اهداف توسعهای کشور ما، اهمیت سرمایهگذار خارجی از این نظر بیبدیل است.
اما با وجود همه مزایایی که برشمردیم، در زمینه جذب سرمایهگذاری خارجی خوب عمل نکردهایم. اگر واقعاً بخواهیم این اتفاق رخ دهد، باید با دنیا تعامل سازنده داشته باشیم. با توجه به تحریمهای بینالمللی، سرمایهگذار مستقل نمیآید در کشوری سرمایهگذاری کند که با دنیا تعامل ندارد. زمانی میتوانیم او را جذب کنیم که ارتباطات سیاسی بینالمللی خود را بهبود داده باشیم، قوانین بینالمللی را رعایت کنمی و به خصوص مسائل مربوط به FATF را جدی بگیریم. در نتیجه اینها ممکن است تحریمهای بینالمللی برداشته شود و سرمایهگذاری خارجی جذب شود.
همزمان با جلو بردن روابط بینالمللی، در داخل هم دولت میتواند زیرساختها را فراهم کند، جلوی فساد را بگیرد، فضای مناسب کسب و کار را ایجاد کند و برای بخش خصوصی آزادی عمل فراهم کند. باید قانون اساسی اصلاح شود. بوروکراسیهای عریض و طویل اداری که وبال گردن مردم هستند، باید کاهش یابند و قدرتهای موازی حذف شوند. دولت باید کوچک شود و تصدیگری را رها کند و به سمت برقراری نظم و امنیت برود. دولت میدان عمل را به مردم بدهد و کارها را به بخش خصوصی واگذار کند. همه نهادهای عمومی باید کوچک شوند و البته خیلی از آنها حتی قابلیت حذف دارند. همه وزارتخانهها به خانهتکانی نیازمندند و باید بخشهای غیرضروری را حذف کنند. هزینههای غیرضروری باید از بدنه دولت خارج شود. اینها همه باید به شکل یک مجموعه انجام شود. این موارد اصلاحاتی جدی است که باید در سطح ملی و به شکل یک مجموعه به آن نگاه و تغییرات لازم را اجرا کرد، در غیر این صورت نمیتوان نه در جذب سرمایهگذار خارجی و نه در دیگر بخشهای اقتصادی به موفقیت خاصی دست یافت. نگاه جدیدی باید در کشور شکل بگیرد و تحولآفرینی کند.
مجموعهای از عوامل دست به دست هم داده است که سرمایهگذاران از ایران فراری شوند. این موارد از هم جدا نمیشود. مؤلفههای سیاسی و متغیرهای اقتصادی هردو در این وضعیت دخیلاند و نمیتوان آنها را از هم جدا کرد. هرکس میگوید میتوان این دو را تفکیک کرد، دراینباره آگاهی لازم را ندارد. هر تصمیمی که در عرصه سیاست گرفته میشود، به طور مستقیم اقتصاد را تحت تأثیر قرار میدهد. امروز حتی سرمایهگذاران داخلی هم یک به یک کشور را ترک میکنند و شرایط اقتصادی و سیاسی کشور را برای ایجاد یک کسب و کار یا ادامه تجارت مناسب نمیبینند. حالا چطور میخواهیم با این شرایط، سرمایهگذار خارجی را راضی به حضور در ایران کنیم.
البته همه اینها به این معنا نیست که ما برای سرمایهگذار خارجی هیچ مزایایی نداریم. کشور ما برای جذب سرمایهگذاری خارجی صرفههای زیادی دارد. شرایط آب و هوایی، منابع طبیعی، وجود نفت و گاز، موقعیت استراتژیک در منطقه، ساختار ژئوپلیتیک، افراد توانمند و هزاران مزیت دیگر داریم که از آنها درست استفاده نمیکنیم. مشکل ما کمبود مزایا برای جذب سرمایهگذار نیست. مشکل ما نداشتن تعامل سازنده با دنیاست. مشکل ما به کار نگرفتن افراد توانمند است. متصدیان پستهای حساس توانایی لازم را برای استفاده از این منابع و افراد ندارند. متاسفانه سیاستهایی که تا امروز اتخاذ شده در جهت بهبود وضعیت اقتصادی کشور نبوده و توسعه کشور را مد نظر قرار نداده است.
اگر وضعیت کشور به همین شکل پیش برود متاسفانه بعید میدانم سرمایهگذار خارجی به ایران بیاید. با این حال همهچیز دست خودمان است. اگر با دنیا تعامل سازنده داشته باشیم، مسائل اقتصادیمان نیز حل خواهد شد./ آینده نگر