ایستانیوز:خریداران سکه به دلیل قانون اخذ مالیات از سکه به دیوان عدالت اداری شکایت برده‌اند. در مقابل، وزیر اقتصاد آن را مالیات بر درآمد دانسته و کارشناسان نیز این روش را در چارچوب قانونی قلمداد کرده‌اند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز) به نقل از آرمان، در این باره با وحید شقاقی‌شهری- اقتصاددان- گفت‌وگو شده است که می‌خوانید.
تحلیل شما از این شیوه مالیات‌ستانی از خریداران سکه چیست؟
مالیات بر سکه در حقیقت نوعی مالیات بر درآمد است. ما باید این بحث را دو جانبه مطرح کنیم. عده‌ای در سال گذشته تعداد زیادی سکه خریداری کردند. البته من نمی‌دانم که آیا واقعا در زمان خرید اعلام شده بود از مالیات معاف هستند یا خیر؟ این بحث مهمی است؛ اکنون سازمان امور مالیاتی روی این موضوع متمرکز شده است. موقع دریافت سکه طبیعتا مالیاتی از این خریداران کسر نشده است. اما اینکه در آینده هم مالیاتی کسر نخواهد شد را خود من هم هنوز در این مساله ابهام دارم.
برخی خریداران سکه اعتراض کرده‌اند و این مالیات را قانونی نمی‌دانند. ارزیابی شما چگونه است؟
بحث این است که گروهی رفته‌اند مقادیر زیادی سکه خریداری کرده‌اند. معامله سکه هم مانند همه کالاهای دیگر محاسبه می‌شود. مانند آن است که فردی خریدوفروش سیمان یا آهن انجام دهد. بنابراین مانند هر کالای دیگر باید برای آن اظهارنامه تنظیم کرد زیرا فرد از آن درآمدی به دست آورده است. بخشی از این درآمد، مشمول مالیات بر درآمد می‌شود. در آن اظهارنامه صاحبان سکه اعلام می‌کنند که سکه‌های خود را فروخته‌اند یا خیر؟ اگر فروخته باشند به میزانی که مشخص می‌شود، باید مالیات بر درآمد پرداخت کنند زیرا از آن درآمد کسب کرده‌اند که اندک هم نبوده است. این سکه‌ها را در آن زمان حدودا یک میلیون و 500هزار تومان خریده‌اند و با توجه به افزایش چشمگیر قیمت سکه، آنها را بین سه میلیون و 500هزار تا چهار میلیون و 500هزار تومان فروخته و از این راه، درآمدی بین دو تا سه میلیون کسب کرده‌اند. اکنون مانند معامله هر کالای دیگری، موظف است مالیات خرید و فروش آن 100 سکه فروخته شده را پرداخت کند. مانند آنکه شما سال گذشته سیمان خریده‌اید و فروخته‌اید. هر گونه خریدوفروش مشمول درآمد است و درآمد هم مشمول مالیات!
آیا همه خریداران سکه در صورت فروش آنها، مشمول مالیات بر درآمد خواهند شد؟
از صاحبان کمتر از 200 سکه هم مالیات مقطوع ستانده می‌شود. مثلا تا سقفی از تعداد، 100 هزار تومان یا 200 هزار تومان مالیات ستانده می‌شود که بسیار ناچیز است. کمتر از 20 عدد سکه هم که از مالیات معاف هستند. این میزان سکه، خرید و فروش جزئی قلمداد می‌شود؛ مانند آن است که شما برای مصرف شخصی خود کالایی مانند سیمان را خریداری کرده باشید. اما این اظهارنامه‌های مالیاتی معمولا شامل بیش از 200 سکه است. زیرا افرادی که این میزان سکه خریداری کرده‌اند درآمد کلانی به دست آورده‌اند. محاسبه کنید که فاصله هزینه‌کرد یک میلیون و 500هزار تومانی این افراد برای هر سکه کجا و سود دو نیم تا سه و نیم میلیونی کجا. اکنون باید بر اساس قانون، مالیات این درآمد را پرداخت کنند.
با توجه به قانونی بودن این شیوه، ریشه اعتراض صاحبان سکه و شکایت آنان به دیوان عدالت اداری چیست؟
اکنون دو نوع اعتراض در این مقوله وجود دارد؛ نخست آنکه می‌گویند، ما از بانک مرکزی سکه خریداری کردیم اما گروهی رفته‌اند از صرافی‌ها سکه خریده‌اند؛ در نتیجه باید آنها را هم مشمول مالیات کنید. سازمان امور مالیاتی هم اعلام کرده است که این روند در جریان است. در واقع صرافی‌ها تا سقف خاصی، سکه می‌فروشند که گزارش آن هم بر اساس کد ملی فرد در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می‌گیرد و مانند همین شیوه که در بانک مرکزی صورت می‌گیرد برای آنها هم اظهارنامه پر می‌کنند. در نتیجه این اعتراض خنثی شده است زیرا سازمان امور مالیاتی از صرافی‌ها خواسته است میزان فروش سکه در سال گذشته را بر اساس کد ملی افراد اعلام کنند. مساله دوم معترضان این است که می‌گویند باید در همان زمان خرید سکه، اعلام می‌شد که این معامله مشمول مالیات می‌شود. باید توجه داشت که در قانون مالیات، هر خرید و فروشی که فرد بر اساس آن، درآمد بدست آورد، مشمول مالیات است. اینکه می‌گویند باید از ابتدا اعلام می‌شد آیا اگر اعلام هم شده بود خرید نمی‌کردند؟ اینها افراد محدودی هستند که چنین سرمایه ای برای خرید این میزان سکه در اختیار داشتند و به دلیل سود این بازار در سال گذشته، به هر قیمتی وارد آن می‌شدند.
با توجه به سود کلان این بازار، آیا واقعا پرداخت مالیات، ناعادلانه است؟
حساب کنید که این خریداران سکه روی هر قطعه، سه میلیون تومان سود کرده‌اند؛ حتی اگر قرار باشد روی هر سکه 500هزار تومان یا حتی یک میلیون تومان مالیات بدهند نیز، همچنان دو میلیون تومان روی هر سکه سود خالص داشته‌اند. همان گونه که می‌دانید بیشترین سودآوری با قابلیت نقدشوندگی بالا در سال گذشته مختص بازارهای ارز و طلا بوده است. بله سایر حوزه‌ها هم سودآور بودند اما در قیاس، بیشترین سودآوری به این دو بازار محدود بود. زیرا فرد خرید و فروش راحت‌تری نسبت به معامله ملک انجام می‌دهد. کسانی هم که بیش از 200 سکه خریده‌اند درآمد سرشاری نصیبشان شده است. اگر کسی آهن هم در حجم وسیع خریده بود، اکنون باید اظهارنامه می‌داد. در حوزه سکه هم همین قانون اجرا می‌شود که شامل خرید از بانک مرکزی و صرافی‌هاست.
برخی از معترضان، سکه را سرمایه دانسته و این مالیات را مالیات بر عایدی سرمایه می‌دانند که هنوز تصویب نشده است در حالی که طبق اظهارات وزیر اقتصاد این مالیات بر عملکرد یا درآمد است. تحلیل شما چیست؟
برای من جای ابهام است که این خریداران معتقدند مالیات‌ستانی از سکه غیرقانونی است. حتی بر این فرض که می‌گویند باید از ابتدا به ما اعلام می‌شد که مشمول مالیات می‌شویم، باید بر این نکته تاکید کرد که نیازی به گفتن نبوده است؛ زیرا قانون تصریح می‌کند که هر کالایی که در حجم وسیع خرید و فروش شود، مشمول مالیات است. قانون می‌گوید وقتی کسی بیش از 200 سکه خرید و فروش می‌کند، یعنی به این امر اشتغال دارد و از راه آن درآمد کسب می‌کند. زیرا هیچ فردی برای مصرف روزانه یا برای هدیه این میزان سکه نمی‌خرد. ممکن است کسی برای حفظ قدرت خرید یا مصرف خود، 10 یا 15 سکه خریده باشد که معاف از مالیات است. اما وقتی عدد بالاست یعنی شغل فرد معاملات سکه است؛ پس باید مالیات بر درآمد بدهد. سود بالایی هم نصیب او شده است که باید قانونا به دولت مالیات بدهد. مانند این است که کسی 200 خودرو بخرد؛ مشخص است که شغل او معاملات خودرو است و تاجر است. هر تاجری هم باید مالیات بر درآمد پرداخت کند. خریداران کلان باید مالیات پرداخت کنند.
آیا مالیات‌ستانی از سکه، آنقدر دقیق و پیگیرانه است که معاملات سکه را به صورت تک‌فروشی به بازار سیاه سوق ندهد؟
خیر؛ خریداران سکه در تعداد کم از مالیات معاف هستند یا آنکه مالیات آنها بسیار اندک است که حتی می‌تواند در حد همان نوسان روزانه قیمت سکه باشد. این خطر فقط ممکن است از سوی دارندگان عددهای بالا ایجاد شود که آن هم با اظهارنامه‌های مالیاتی قابل کنترل است. زیرا فرد اظهار می‌کند که چند عدد را فروخته و چند عدد را در اختیار دارد و بدین ترتیب مالیات فروخته شده‌ها را پرداخت می‌کند. و از سوی بانک مرکزی و صرافی هم از طریق کد ملی کاملا قابل پیگیری است.
