نفت چند دلاری به درد کشورهای حوزه خلیج فارس می خورد؟

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)، لایحه بودجه 98، نفت را 54 دلار در هر بشکه در نظر گرفته است. همچنین در این لایحه پیش بینی شده است که تقریبا روزی 1.5 میلیون بشکه نفت فروخته شود. گفته می شود وابستگی بودجه به نفت از 33.3 درصد در قانون بودجه سال ۱۳۹۷ به 40.8 درصد در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ افزایش خواهد داشت. اما دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس بودجه سال آینده خود را چگونه دیده اند. خبرنامه تحولات انرژی معاونت پژوهش های زیربنایی و امور تولیدی بودجه عربستان، عراق و عمان را بررسی کرده است.

 

طبق این گزارش، بودجه 350 میلیارد دلاری 2019 عربستان که با رشد ۸ درصدی نسبت به سال 201۸ در نظر گرفته شده درحالی تبیین شده که قیمت جهانی نفت با افول قابل ملاحظه ای همراه شده است. در سه ماهه چهارم سال 201۸ این روند کاهش شتاب بیشتری یافته و در همین اثنا توافق اعضای اوپک و غیراوپک برای کاهش تولید به منظور ایجاد توازن بازار جهانی نفت صورت گرفته است.

 

تحلیلگران اقتصادی بانک سرمایه ای الرجحی عربستان معتقدند، این میزان بودجه به معنای قیمت ۸4 دلاری هر بشکه نفت در سال 2019 است درحالی که 27 دلار به ازای هر بشکه بالاتر از نفت برنتی است که طی هفته پایانی ماه دسامبر 201۸ در بازار جهانی نفت معامله شده است.

 

به رغم تضعیف بازار جهانی نفت، وزارت امور مالی عربستان معتقد است که درآمدهای دولت عربستان 9 درصد افزایش خواهد یافت و در سال مالی آینده به 975 میلیارد دلار خواهد رسید. درآمدهای صادراتی نفت عربستان بیش از 70 درصد از کل درآمدهای حاصل از صادرات این کشور را شامل می شود. براساس برآوردهای بانک سرمایه الرجحی، عربستان باید نفت خود را 70 دلار به ازای هر بشکه بفروشد تا به درآمد پیشبینی شده در بودجه آتی دست یابد. میانگین قیمت نفت برنت در فصل چهارم سال جاری 71 دلار به ازای هر بشکه بوده که در هفته های اخیر به دلیل کاهش تقاضا و عرضه مازاد قیمت نفت برنت کاهش یافته است.

 

برخی از مفسران اقتصادی معتقدند حتی اگر قیمت های نفت به طور چشمگیری مجدداً تقویت شود با این وجود، پادشاهی عربستان با بدهی رو به افزایش مواجه خواهد شد یا وابستگی بیشتری به ذخایر ارزی خود خواهد داشت. از سال 2014 که قیمت های نفت شکسته شد، بودجه این کشور در حالت هشدار قرار گرفت اما حاال وزارت امور مالی این کشور ادعا دارد که تا سال 2023 کسری های مالی به صفر خواهد رسید.

 

در عراق اوضاع به گونه ای دیگر است. بودجه 111.9 میلیارد دلاری سال 2019 عراق براساس فروض صادرات 3.8 میلیون بشکه نفت در روز و با قیمت 56 دلار به ازای هر بشکه تنظیم شده است.

 

بررسی لایحه بودجه سال 2019 عراق نشان می دهد که هزینه ها 23 درصد نسبت به بودجه سال 201۸ افزایش یافته است. انتظار می رود درآمدهای نفتی ۸9 درصد از درآمدهای مالی دولت را دربرداشته باشد. گرچه دولت عراق سعی دارد به کمک اعتبارات بین المللی درآمدهای غیرنفتی خود را افزایش دهد. در سال 2019، درآمدهای غیرنفتی 1۸ درصد کاهش یافته و به 2.24 میلیارد دلار رسیده است.

 

درحالی که قیمت نفت در بودجه سال 2019 عراق در حدود 10 دلار به ازای هر بشکه نسبت به سال 201۸ افزایش یافته و با اینکه انتظار از سطح صادرات نفتی مثبت ارزیابی شده اما به همان نسبت کسری بودجه تقریباً دو برابر شده است. اگر قیمت نفت صادراتی به ۸0 دلار نزدیک شود در این صورت مازاد عرضه مشابه سال 201۸ خواهد بود. بخش عمده عرضه نفت عراق از طریق کریدور جنوبی صورت می گیرد که باتوجه به محدودیت های زیرساختی موجود با ظرفیت کامل به عملیات صادرات می پردازد.

 

عمان دیگر کشور حوزه خلیج فارس است که در این تحقیق به بودجه سال آینده آن پرداخته شده است. مفسران اقتصادی معتقدند که اگر قیمت جهانی نفت در سال 2019 به 70 دلار به ازای هر بشکه بازگردد، کسری درآمدهای غیرهیدروکربوری عمان را با آسیب مواجه خواهد کرد. کسری بودجه عمومی عمان در 9 ماه نخست سال 201۸ به 3.48 میلیارد دلار کاهش یافت این میزان در مدت مشابه سال گذشته حدود 6.39 میلیارد دلار بوده است. بنابراین این کاهش 46 درصدی نشانگر نقش بسیار پررنگ قیمت های بین المللی نفت در بدنه اقتصاد این کشور است.

 

براساس برآورد میس، در صورتی که هزینه های عمان تا پایان سال 201۸، تحت کنترل و به صورت مهار شده پیش رود، کسری های این کشور در این سال حدود 6-5.5 میلیارد دلار خواهد شد که در مقایسه با سال 2017 این میزان معادل 9.76 میلیارد دلار بوده است.

 

درآمدهای حاصل از صادرات گاز این کشور در 9ماه نخست سال 201۸معادل 26 درصد به واسطه بالا بودن قیمت ها افزایش یافت و میزان صادرات در مدت اشاره شده 10 میلیون تن در سال بوده است. دورنمای بلندمدت صادرات گاز این کشور مثبت ارزیابی می شود گرچه تقاضای داخلی افزایش یافته اما برنامه عمان بر این است که 500 هزار تن در سال به ظرفیت تولید کنونی (10.4 میلیون تن در سال) تا پایان سال 2019 بیفزاید و تا پایان سال 2021 یک میلیون تن در سال نیز به ظرفیت تولید افزوده شود.

 

با کاهش پیشبینی شده قیمت نفت در ماه ژانویه 2019 ،به صورت فصلی این کشور با کاهش درآمدهای نفتی مواجه خواهد شد. مطابق توافق مربوط به کاهش تولید نفت اوپک و غیراوپک، میزان تولید نفت این کشور از 995 هزار بشکه در روز به 970 هزار بشکه در روز تقلیل یافت که این میزان در سال 2019 بر درآمدهای نفتی عمان اثرگذار خواهد بود. متوسط قیمت نفت در فروض بودجه سال 2019 عمان 50 دلار به ازای هر بشکه است که نسبت به سال 201۸ حدود 16 درصد کاهش یافته است. این بدان معنی است که این کشور برای تراز بودجه خود در سال 2019 به نفت بشکهای ۸0 دلار نیازمند است.