ایستانیوز:بیشترین نرخ فقر در استان سیستان و بلوچستان و کمترین نرخ فقر در استان چهارمحال و بختیاری است. با وجودی که استان سیستان و بلوچستان بالاترین نرخ فقر را داراست، اما بیشترین تعداد فقیر در شهرستان تهران قرار دارند. همچنین استان کهگیلویه و بویراحمد دارای کمترین تعداد فقیر است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)، تعیین خط فقر در کشور همیشه با سوال و حاشیه همراه بوده است و چندسالی می شود که تعیین خط فقر به صورت رسمی صورت نگرفته است. حالا مرکز پژوهش های مجلس در مطالعه ای به کمک روش «هزینه نیازهای اساسی تکراری» خط فقر در سال 1395 در کشور را محاسبه کرده است.
ارقام به دست آمده در این مطالعه، نشاندهنده خط فقر مطلق است و بنابراین در تمامی قسمت های این مطالعه منظور از فقر، فقر مطلق است. این گزارش می نویسد: فقر مطلق را می توان ناتوانی در کسب حداقل استاندارد زندگی تعریف کرد. فقر مطلق عدم دسترسی به حداقل های معیشت در جامعه را بررسی کرده و تحت تأثیر توزیع درآمد در جامعه نیست. فقر مطلق به موضوع تأمین حداقل نیازهای اساسی می پردازد. بنابراین در برخی از کشورهای پیشرفته حتی ممکن است فقیر مطلق وجود نداشته باشد. اما در کشورهایی که دچار فقر مطلق هستند، یعنی بخشی از جامعه هنوز امکان دستیابی به حداقل های زندگی را ندارند، بررسی فقر نسبی در مقایسه با فقر مطلق چندان اهمیتی ندارد.
خط فقر مطلق برای سال 1395 در این مطالعه بر اساس روش هزینه حداقل نیازهای اساسی تکراری محاسبه شده است. در این روش یک سبد خوراکی به عنوان مرجع انتخاب می شود که در این مطالعه سبد خوراکی تأمین کننده 2100 کیلوکالری انتخاب شده است. سپس هزینه دستیابی به این سبد برای فقرا بر اساس داده های موجود، استخراج می شود. با مشخص شدن هزینه تأمین این سبد، خط فقر خوراکی به دست می آید. سپس با استفاده از معکوس ضریب انگل در حول و حوش خط فقر (سهم هزینه خوراکی از کل هزینه خانوار) خط فقر کل تخمین زده می شود. منطق استفاده از ضریب انگل آن است که فرض می شود شخصی که هزینه خوارکش در محدوده خط فقر است، سایر هزینه هایش نیزمتناسب با آن است.
در این پژوهش، پس از دهک بندی خانوارهای کشوری بر اساس هزینه سرانه، از اطلاعات بردارهای قیمت خوراکی و مسکن دو دهک اول برای خوشه بندی مناطق شهری و روستایی استفاده شد. سپس به کمک شاخص ساخته شده (بر اساس قیمت مسکن و اقلام خوراکی در استان های کشور)، هزینه های سرانه را حقیقی کرده و دو دهک اول کشوری (جدید) به عنوان حدس اولیه (بر اساس نتایج پژوهش های اخیر در کشور) به عنوان فقرای اولیه در نظر گرفته شدند. در ادامه، هزینه معادل با دریافت 2100کیلوکالری به صورت روزانه برای هر خوشه تعیین و به کمک ضریب انگل خانوارهای حوالی آن، خط فقر نهایی در هر خوشه مشخص شدند.
نتایج حاصل از تعیین خط فقر نشان می دهد که نرخ سرشمار فقر در مناطق شهری و روستایی به ترتیب برابر با 14.9 و 11.6 درصد است. در مناطق شهری، بیشترین مقدار خط فقر مربوط به خوشه شهرستان تهران با خط فقر سرانه معادل ماهیانه حدود 770 هزار تومان (نرخ فقر حدود 12 درصد) است. خوشه مربوط به دیگر شهرهای پرجمعیت کشور نیز دارای خط فقر سرانه معادل ماهیانه حدود 500 هزار تومان (نرخ فقر حدود 14.5 درصد) است. در مناطق روستایی، کمترین مقدار خط فقر در استان های سیستان و بلوچستان، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد با خط فقر سرانه معادل ماهیانه حدود 200 هزار تومان (نرخ فقر حدود 13.5) و بیشتری مقدار خط فقر در استان های تهران و البرز با خط فقر سرانه معادل ماهیانه حدود 430 هزار تومان (نرخ فقر حدود 14.5 درصد) است. این گزارش همچنین در توضیح این اعداد می نویسد: در خصوص ارقام ذکرشده باید توجه داشت که این ارقام سرانه بوده یعنی به ازای هر نفر است و دیگر آنکه برای تبدیل به خط فقر برای خانوار چند نفره، باید از بعد معادل استفاده شود، زیرا هزینه ها معادل سازی شده است. در خصوص نحوه معادل سازی در متن گزارش توضیح داده شده است. به طوری که بر اساس استاندارد مورد استفاده، نفر اول در هر خانوار برابر یک، نفر دوم بزرگسال برابر 0.7،و بچه ها هر یک کدام 0.5 در نظر گرفته می شوند. ازاین رو برای آنکه خط فقر مطلق ماهیانه برای یک خانوار چهار نفره در هر خوشه را محاسبه کنیم، باید ارقام سرانه را در 2.7 ضرب کنیم.
*هراستانی چند نفر فقیر دارد؟
طبق گزارش مرکز پژوهش ها با محاسبه ضریب انگل در هر خوشه و از ضرب معكوس ضریب انگل در خط فقر خوراکی، خط فقر کل به دست می آید.
بيشترین خط فقر سرانه معادل در شهرستان تهران به عنوان بالاترین و در خوشه دوم به عنوان پایين ترین، حدود 400 هزار تومان اختلاف وجود دارد. بيشترین نرخ فقر مربوط به خوشه دوم و کمترین نرخ فقر مربوط به خوشه چهارم است.
بيشترین خط فقر سرانه معادل در خوشه اول شامل روستاهای تهران و البرز به عنوان بالاترین و در خوشه پنجم به عنوان پایين ترین، حدود 230 هزار تومان اختلاف وجود دارد. بيشترین نرخ فقر مربوط به خوشه اول و کمترین نرخ فقر مربوط به خوشه سوم است.
طبق جدول بالا بيشترین نرخ فقر در استان سيستان و بلوچستان و کمترین نرخ فقر در استان چهارمحال و بختياری است. با وجودی که استان سيستان و بلوچستان بالاترین نرخ فقر را داراست، اما بيشترین تعداد فقير در شهرستان تهران قرار دارند. همچنين استان کهگيلویه و بویراحمد دارای کمترین تعداد فقير است.
