تحلیل شاخص‌های بازار کار در بهار۹۷

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)، در گزارش مرکز پژوهش های مجلس عنوان شده که سیل ورود نیروی کار به بازار کار که از فصل سوم سال 1393 شروع شده بود، در فصل بهار 1397 نیز با شدت کمتر تداوم یافته و جمعیت فعال نسبت به فصل مشابه سال قبل 711 هزار نفر افزایش داشته است. طی سه سال منتهی به بهار 1396 به طور متوسط هر سال یک میلیون نفر به جمعیت فعال اضافه شده است که تقریباً نیمی از آن مردان و نیم دیگر زنان بوده اند، اما در بهار 1397 نسبت به بهار سال گذشته 711 هزار نفر به جمعیت فعال اضافه شده است که در این بین 510 هزار نفر آن مردان و 190 هزار نفر آن زنان بوده اند.

 

در بخش دیگری از این گزارش آمده که افزایش جمعیت فعال زنان از 683 هزار نفر در بهار 1395 نسبت به بهار 1394 به حدود 190 هزار نفر در بهار 1397 نسبت به بهار 1396 رسیده و این درحالی است که طبق آمار مرکز آمار ایران جمعیت در سن کار زنان افزایش داشته است.

 

در این گزارش با اشاره به نرخ مشارکت هم ذکر شده که نرخ مشارکت در بهار 1397 بالغ بر 41.1 درصد بوده که نسبت به بهار 1396 که 40.6  بوده 5/0 درصد افزایش داشته و نرخ مشارکت مردان و زنان به ترتیب طی این دوره 8/0 و 4/0 درصد افزایش داشته و به ترتیب به 65.3 و 16.8 درصد رسیده است. بررسی این ارقام نشان می دهد با وجود افزایش نرخ مشارکت نیروی کار، این نرخ به خصوص در زنان همچنان پایین تر از میانگین های جهانی است.

 

در گزارش مذکور در مورد جمعیت غیرفعال هم ذکر شده که طی سه سال منتهی به بهار 1397 جمعیت غیرفعال به طور متوسط 340 هزار نفر کاهش داشته که از این رقم سهم مردان 120 هزار نفر و سهم زنان 250 هزار نفر بوده است. اما جمعیت غیرفعال در بهار 1397 نسبت به بهار 1396به میزان 160 هزار نفر اضافه شده است. 299 هزار نفر به جمعیت غیرفعال زنان اضافه شده و جمعیت غیرفعال مردان نزدیک به 130 هزار نفر کاهش داشته است. به عبارت دیگر، بیشتر زنان در سن کار به جمعیت غیرفعال اضافه شده اند و به تدریج تحولات خاص بازار کار در سال های 1393 تا 1396 در حال توقف است، به طوری که مشاهده می شود در فصل اول سال 1397 این تحولات در حال کمرنگ شدن هستند و از میزان آنها کاسته شده است.

 

در ادامه گزارش مرکز پژوهش های مجلس در خصوص تغییر در جمعیت شاغلان عنوان شده که از بهار 1393 تا بهار 1396 به طور متوسط سالیانه 730 هزار نفر به جمعیت شاغل اضافه شده است که 370 هزار نفر آن مرد و 360 هزار نفر آن زن بوده اند. اما در بهار 1397 نسبت به بهار 1396 بیش از 750 هزار نفر به جمعیت شاغلان اضافه شده است که در این میان 510 هزار نفر آن مردان و 240 هزار نفر آن زنان بوده اند. به عبارت دیگر علیرغم ثبات نسبی افزایش اشتغال در سه سال اخیر، روند افزایش تعداد شاغلان مرد و زن معکوس بوده است. در واقع اشتغال زنان در سه سال منتهی به بهار 1397 نسبت به فصل مشابه سال قبل روندی کاهشی و اشتغال مردان روندی افزایشی داشته است.

 

در این گزارش در خصوص ترکیب بخشی اشتغال هم آمده که از رقم نزدیک به 750 هزار نفر اشتغال زایی اتفاق افتاده در بهار 1397 نسبت به بهار 1396 حدود 130 هزار نفر در بخش کشاورزی، 170 هزار نفر در بخش صنعت و 450 هزار نفر در بخش خدمات مشغول به کار شده اند.

 

در بخش دیگری از این گزارش به موضوع بیکاری پرداخته شده و در مورد تغییر در جمعیت بیکار ذکر شده که از بهار 1393 تا بهار 1396 به طور متوسط سالیانه 270 هزار نفر به جمعیت بیکار اضافه شده است که در این میان 260 هزار نفر آن مرد و 100 هزار نفر آن زنان بوده اند. اما در بهار 1397 نسبت به بهار 1396 جمعیت بیکار 40 هزار نفر کاهش داشته که علت عمده آن مربوط به کاهش جمعیت بیکار زنان به حدود 48 هزار نفر بوده است، اما جمعیت بیکار مردان حدود سه هزار نفر افزایش را نشان می دهد. همچنین جمعیت بیکار شهری نزدیک به 60 هزار نفر کاهش و جمعیت بیکار روستایی 18 هزار نفر افزایش داشته است.علاوه بر این جمعیت بیکار جوان 15-24 ساله، 34 هزار و 367 نفر کاهش داشته و بیکاری فارغ التحصیلان عالی نیز 48 هزار و 770 نفر کاهش داشته است.

 

در مورد نرخ بیکاری هم عنوان شده که به طور متوسط طی فصول بهار سال های 1393 تا 1396 نرخ بیکاری 11.9 درصد بوده که در بهار 1397 به 12.1 درصد رسیده است. به عبارت دیگر نرخ بیکاری در این فصل( حتی در زنان و مردان نیز) بالاتر از رقم متوسط آن طی سه سال گذشته بوده است. نرخ بیکاری در بهار 1397 نسبت به فصل مشابه در سال قبل 5/0 درصد کاهش داشته است. همچنین نرخ بیکاری در مردان و زنان در بهار1397 نسبت به بهار 1396 به ترتیب 0.5 و 0.3 درصد کاهش را نشان می دهد و در بین جوانان 15-24 ساله و فارغ التحصیلان عالی نیز به دلیل کاهش تعداد بیکاران و افزایش جمعیت فعال، نرخ بیکاری کاهش نشان می دهد. نرخ بیکاری شهری در بهار 1397 نسبت به بهار 1396به میزان 0.8 درصد کاهش داشته است اما نرخ بیکاری روستایی 0.1 درصد افزایش را نشان می دهد.

 

در بخش پایانی گزارش مرکز پژوهش های مجلس به بررسی نرخ بیکاری در استان های مختلف کشور پرداخته است. این گزارش نشان می دهد که در بهار 1397 نسبت به بهار 1396 استان های سیستان و بلوچستان، لرستان، آذربایجان غربی، چهارمحال بختیاری، هرمزگان، یزد و تهران در نرخ بیکاری افزایش محسوسی داشته اند و استان های اردبیل، گلستان، خراسان جنوبی، البرز و اصفهان بیشترین کاهش را در نرخ بیکاری داشته اند. همچنین استانهای گیلان( 46.8 درصد)، خراسان شمالی (46 درصد) و اردبیل( 45.7 درصد) بیشترین نرخ مشارکت را در بین استان های کشور دارند.