ایستانیوز:بورس تهران در ۶ ماه نخست سال جاری یکی از طلایی ترین ادوار خود را تجربه کرد و بازده این بازار از ابتدای سال تا ۲۶ شهریور ماه، ۶۸ درصد بود، کارشناسان بازار سرمایه نیز معتقدند این روند ادامه دار است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)،محمد حسین جعفری کارشناس بورس و بازار سرمایه درباره وضعیت کنونی بورس را چگونه ارزیابی میکنید؟، اظهار داشت: خوشبختانه روند رو به رشد بازار سرمایه این روزها سرعت تندتری به خود گرفته؛ به طوری که در بسیاری از روزها شاهد رکورد شکنی از نظر حجم، ارزش معاملات و میزان افزایش در شاخص هستیم.
وی ادامه داد: برای مثال ارزش معاملات در بسیاری از روزها فقط در بورس اوراق بهادار تهران و بدون در نظر گرفتن ارزش معاملات در " فرابورس ایران" بیشتر از یک هزار میلیارد تومان است. از طرف دیگر افزایشهای روزانهی بیشتر از ۱۰۰۰ واحدی شاخص کل در یک ماه گذشته که گاها تا بیش از ۶ هزار واحد نیز میرسد، همه نشانههایی از رونق تاریخی در بازار سرمایه ایران هستند. با این وجود روشن است که روندهای صعودی و دورههای اصلاحی، ذات بازارهای مالی میباشند و در بسیاری از مواقع برای اینکه یک روند صعودی بتواند به طور درست و قدرتمند شکل بگیرد، نیاز به دورههای اصلاح و استراحت دارد.
این کارشناس بازار سرمایه خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه فقط در تابستان سال جاری بازدهی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران برابر با ۴۷ درصد بوده است، بسیاری از افراد از سطوح مختلف جامعه ترغیب شدهاند حداقل بخشی از داراییهای نقد خود را به این بازار اختصاص بدهند و این مورد را حتی در تالارهای کوچک استانی میتوان مشاهده کرد. در این رشد عمومی البته سهم صنایع و گروههای مختلف بورسی متفاوت بوده و به اصلاح لیدرهای بازار گروههای مشخصی بودهاند. در این بین شاخص صنعت فرآوردههای نفتی با رشد حدود ۸۵ درصدی در تابستان و شاخص صنعت محصولات فلزی با افزایش ۵۷ درصدی در مدت مشابه در صدر گروههای بورسی قرار گرفتهاند.
به گفته وی، توجه به عدد شاخص کل هم وزن در روزهای معاملاتی اخیر نیز به عنوان معیاری که به طور صحیح تری روند کلی بازار و سهم های کوچک را نشان میدهد نیز مبین این نکته است که بیشتر صنایع از این روند رو به رشد حمایت میکنند و اندک صنایع جامانده نیز در حال رساندن خود به این موج عظیم صعودی هستند.
علت اصلی این روند افزایشی را چیست؟
جعفری ادامه داد: دلایل متعددی را میتوان برای این رشد فزاینده نام برد، اما به عقیده ی بنده مهمترین پارامتری که باعث شد سهم ها رشدهای قابل توجهی داشته باشند افزایش شدید نرخ دلار در ۹ ماه گذشته است و اینکه دولت بالاخره پذیرفت تعیین دستوری نرخ ارز سیاست اشتباهی بوده است. در نتیجه بسیاری از شرکت های تولیدی که محصولات خود را به طور گسترده در بورس کالا عرضه می کردند مانند فولادی ها و پتروشیمی ها توانستند آهسته آهسته خود را از قید محدودیت های تعیین شده برای قیمت گذاری محصولاتشان برهانند و بتوانند محصولات خود را بر اساس نرخ های نزدیک به بازار ثانویه ی ارزی به فروش برسانند. از طرف دیگر مجوزهایی به شرکت های مختلف داده شد که قیمت محصولات نهایی خود را تا چندین درصد افزایش دهند.
وی ادامه داد:همه این موارد از دید سرمایه گذاران پنهان نبود و کاملا واضح است که این قبیل تصمیمات باعث افزایش EPS شرکت ها می شود، به طور مشخص دیدیم که شرکت ها شروع به گزارش های تعدیل مثبت در سودآوری خود کردند و این مورد با وضوح بیشتر در صورت های مالی شش ماهه مشهود خواهد بود.
به گفته وی، همه این موارد در کنار این نکته که در شرایط تورمی و کم ارزش شدن ریال تبدیل وجوه نقد به دارایی های سرمایه ای مانند سهام می تواند سرمایه گذاران را در برابر بی ارزش شدن ریال بیمه کند، دست به دست هم داد تا تقاضا برای سهام بسیاری از شرکت ها بالا برود.
همان طور که میدانید یکی از چالشهای اساسی اقتصاد ایران از دهه ۵۰ تا کنون میزان حجم بالای نقدینگی در گردش است. آیا این حجم نقدینگی میتواند وارد بورس شود؟
وی گفت: توجه به حجم نقدینگی کشور و نرخ رشد آن بسیار حایز اهمیت است. در بیان ساده حجم نقدینگی از ۲ جز اسکناس مسکوک در دست مردم و شبه پول تشکیل شده است. طبق آمارهای بانک مرکزی قسمت اعظم این حجم از نقدینگی (حدود ۸۵ درصد) را قسمت شبه پول تشکیل میدهد. طبق آمار منتشره شده توسط بانک مرکزی در خرداد ماه سال جاری، میزان کل مانده سپردههای مردم نزد بانکها و موسسات مالی برابر است با ۱۷۱۹ هزار میلیارد تومان که نسبت به میزان مدت مشابه سال گذشته بیش از ۲۸.۶ درصد رشد داشته است و اگر میزان اسکناس و مسکوک را هم به آن اضافه کنیم میتوانیم تقریبی از میزان نقدینگی در دست مردم به دست آوریم.
وی خاطر نشان کرد: بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باورند چنانچه این حجم از نقدینگی به کانال درستی هدایت نشود، اثرات تورمی خطرناکی دامن گیر اقتصاد کشور خواهد شد. بازار سرمایه میتواند به عنوان مهم ترین منبع برای جذب مقدار بسیار زیادی از این حجم از نقدینگی عمل کند. به طور مشخص اگر در این دوره زمانی عرضهی اولیه جذاب وجود داشته باشد، میتواند مقدار فراوانی از این نقدینگی را جذب کند. برای مثال در تیرماه امسال ۵ درصد از سهام پتروشیمی پارس در بازار عرضه شد که بالغ بر ۷۲۰ میلیارد تومان ارزش داشت و تقریبا بخش اعظم آن توسط سهامداران حقیقی و از پولهای خارج از بورس تامین شد. با توجه به سودهای جذاب این عرضهها، بسیاری از افراد منتظر این گونه از عرضهها هستند. به همین دلیل است که این روزها بسیاری از افراد نسبت به تأخیر در عرضهی سهام پتروشیمی نوری شکایت میکنند.
به گفته وی، بسیاری از پروژه های بزرگ اقتصادی در تامین مالی خود با مشکل رو به رو بوده و با شروع دوره جدید تحریمها بخش زیادی از سرمایه گذاریهای خارجی نیز از دستور کار خارج شدند. بنابراین به نظر میرسد توسعه درست بازار اوراق بدهی میتواند به عنوان راه حلی برای این قسمت تلقی شود. هرچند این مورد نیازمند زیرساخت های خاص خود است.
دولت و سازمان بورس چه میزان میتوانند در راه جذب سرمایه کمک کنند؟
وی اظهار داشت:به اعتقاد من دولت و بازوی اجرایی آن در این قسمت یعنی سازمان بورس اوراق بهادار می توانند نقش بسزایی در هدایت حجم بزرگی از نقدینگی به سمت ارکان مختلف بازار سرمایه مانند بورس اوراق بهادار، بازار اوراق بدهی، بورس انرژی و... داشته باشد.
به گفته جعفری، دولت باید همکاریهای لازم برای اصلاح دقیق قوانین بالادستی و قدیمی مانند قانون تجارت را مهیا کند. همان قوانینی که فرآیندهایی مانند افزایش سرمایه و پرداخت سود نقدی را می توانند تا حدود یک سال به عقب بیاندازند. همچنین الزام نهادهای مالی بازار پول به انجام وظیفه ی اصلی آن ها و منع آن ها از کارهایی مانند بنگاه داری که با وظایف اصلیشان تداخل دارد، می تواند در دستور کار دولت قرار بگیرد.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: سازمان بورس اوراق بهادار باید در گام نخست تمام تلاش خود را بکار ببندد تا نگرش های منفی نسبت به بازار سرمایه را از بین ببرد، نگرش هایی که در بسیاری از مواقع به ضعف ارکان اجرایی و نظارتی بازار سرمایه باز می گردد، برای مثال هنوز هم بسیاری از افراد خاطره ی تلخ "کنتور سازی ایران" را از یاد نبرده اند. این کار جز با ایجاد شفافیت آن هم برای همه بدون هیج استثنایی قابلیت اجرایی ندارد. در گام بعدی سازمان بورس باید با توسعه ابزار های مالی مانند اختیار خرید، معاملات آتی سهام، فروش استقراضی و... نه تنها به بازار سرمایه عمق بدهد بلکه امکان پوشش ریسک سرمایه گذاران را نیز مهیا کند.
تحریم های نفتی آبان ماه و تحریم پولی و بانکی ایران که از چند مدت پیش مجددا از سوی امریکا شروع شد، چه تاثیری بر بورس دارد؟
وی تصریح کرد: به صورت کلی باید گفت فعالان اقتصادی ایرانی در دهه های گذشته با شدت های متفاوتی با مقوله تحریم دست و پنجه نرم کرده اند و تحریم هایی این چنین برای آن ها تازگی چندانی ندارد، برای مثال می توان به تحریم های سال ۱۳۹۰ اشاره کرد. به اعتقاد من تأثیر آن روی صنایع مختلف و حتی شرکت هایی از یک صنعت خاص، می تواند متفاوت باشد.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: به طور مشخص شرکت های وابسته به فرآورده های نفتی که مقدار زیادی از فروششان را صادر می کنند و یا شرکت های غیرنفتی که به هر نحوی با این تحریم ها صادراتشان با مشکل روبرو می شود، باید استراتژی های متفاوتی را برگزینند. به عنوان یک استراتژی اصلی آن ها می توانند سبد مشتریان شان را طوری بچینند که کم ترین تاثیر را از این تحریم ها ببینید، از طرف دیگر پیدا کردن مشتری داخلی برای محصولاتشان نیز میتواند به عنوان یک راهبرد فرعی مطرح شود، هرچند این رویکرد هم محدودیت های خاص خود را دارد.
به گزارش ایبنا ،وی گفت: از جهت دیگر در مورد شرکت هایی که بیشتر محصولات و خدماتشان را در داخل کشور به فروش می رسانند، باید ببینیم تحریم ها بر روی متغییرهای کلان اقتصادی مانند نرخ تورم و نرخ ارز چه تاثیری دارد، اگر این مورد باعث افزایش ناگهانی این متغییرهای کلان شود، احتمالا حجم زیادی از نقدینگی به دلیل اینکه خود را نسبت به کاهش ارزش ریال پوشش بدهد، روانه بازار سرمایه می شود تا با خریدن سهام، پول خود را به یک کالای سرمایه ای تبدیل کند. این افزایش در تقاضا باعث رشد قیمت سهام به طور کلی می شود، هرچند نباید از تاثیر نرخ تورم و نرخ ارز بر مواد اولیه غافل ماند.