ایستانیوز:شرایط امروز اقتصاد ایران قابل مقایسه با شرایط گذشته است؟ بحران امروز مشابه بحران دیروز است؟
فعال بخش خصوصی یک عنوان کلی است و فعالان رشته های مختلف اقتصاد از بازرگانی تا تولید را شامل می شود. شرایط هر یک از این رشته های اقتصادی متفاوت است. بنگاه هایی داریم که در عرصه تجارت فقط در داخل کشور و بعضی دیگر فقط در بازارهای خارجی و دیگرانی با هر دوی این بازارها کار می کنند. در بحرانی که اکنون در آن به سر می بریم، هر یک از این شاخه ها مشکلات خاص خود را دارد. اشتراک همه اما در این است که از بحران صدمه می بینند. برای مثال من صادرکننده در ارتباط با صادرات، بازگشت پول و مشکلات مربوط به تعهدات ارزی که دولت برایم ایجاد کرده و نرخ بی ثبات دلار وضعیت متفاوتی از واردکنندگان دارم.
نسخه یکسانی برای همه وجود ندارد اما اگر مجموعه رخدادهایی که به طور مشترک همه را تحت تاثیر قرار داده لحاظ کنیم، به شرایط پیچیده ای می رسیم که در آن نباید از بخش خصوصی انتظار معجزه داشت. پیش از رسیدن به وضعیت فعلی، با وجود مهار تورم رکود اقتصاد ایران را آزار می داد. اکنون علاوه بر تجربه رکودی جدید، افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش ریال به مشکلات فعالان اقتصادی که در بازار داخلی کار می کنند افزوده است. علاوه بر این با کاهش ارزش ریال امید به آینده این شرکت ها نیز خدشه دار شده است.
امروز بزرگترین مشکل صادرکنندگان عدم همکاری شرکت های خارجی با طرف ایرانی است. در مورد واردات هم مشکلات مربوط به ارتباطات بین المللی شرکت های ایرانی را به دردسر انداخته است. صرفه نظر از اینکه بانک ها اجازه فعالیت شرکت های خارجی به ایران را بدهند، بعضی از این شرکت ها از همکاری با ایران دوری می کنند. مشکلات بانکی به طور ویژه ای در دسته دیگری قرار می گیرد اما با فرض وجود مجوز بانکی، شرکت های خارجی رغبتی به همکاری نشان نمی دهند چرا که در مورد پیامدهای آن نگران اند.
هرچند تاریخ اقتصاد ایران پرفراز و نشیب است و بحران های متعددی دامنگیر اقتصاد ایران شده اما تحلیل دقیقی نیست که بحران کنونی را مشابه با بحران های گذشته بدانیم. از نظر زمانی در شرایط متفاوتی قرار داریم چرا که پیش از بروز بحران فعلی، یک دوره رکود بر اقتصاد مستولی شده بود. خرید و فروش نفت اکنون برای دولت مسئله شده است و حرف از نفت در برابر کالا به میان آمده است. ارز در اختیار دولت کم است و فکر نمی کنم در گذشته مشکلات به این شکل در هم پیچیده و اقتصاد را درگیر کرده باشد. مقایسه بحران امروز با بحران های قبل خطاست. در گذشته تهدید به جنگ و حمله نظامی به ایران بود اما اکنون جنگی به راه افتاده که مقابله با آن سخت تر است. بخش خصوصی راه حل های عملی برای برون رفت از شرایط پیچیده امروز را به طور رسمی از طریق پارلمان این بخش به دولت ارائه کرده است و آن راه حل پایان منازعات و گفت وگوست.
