ایستانیوز:امیر علی ابوالفتح در روزنامه اعتماد نوشت: گرچه کنار رفتن رکس تیلرسون از وزارت امور خارجه امریکا از مدتها پیش بر سر زبانها افتاده بود، اما عملی شدن این پیشبینی باعث ناباوری شد. اینبار نیز توییتر از «جابهجایی بزرگ» در کاخ سفید خبر میداد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)،دونالد ترامپ با چند خط توییت، وزیر امور خارجه امریکا را برکنار؛ رییس سیا را به عنوان وزیر امور خارجه جدید و یک زن را برای ریاست بر بزرگترین نهاد اطلاعاتی جهان معرفی کرد. دونالد ترامپ نوشت: «مایک پمپئو، مدیر سیا، وزیر امور خارجه جدید خواهد شد. او این شغل را عالی انجام خواهد داد. تشکر از رکس تیلرسون برای خدماتش! جینا هاسپل، مدیر جدید سیا خواهد بود و او نخستین زن انتخاب شده در این سمت است.
تبریک به همگی!» اما هنوز تکلیف کار مشخص نیست. اکنون با اعلام این جابهجایی، نوبت به سنا میرسد که انتخاب دو عضو جدید کابینه ترامپ را تایید کند. در سنا جمهوریخواهان فقط از یک رای بیشتر در برابر دموکراتها برخوردار هستند و ترامپ برای قانع کردن حزب رقیب و همچنین هم حزب خود، جمهوریخواه برای چنین تغییراتی، راه دشواری پیش رو دارد. عزل وزیر امور خارجه و سپردن سکان دستگاه دیپلماسی امریکا به سکاندار نهاد اطلاعاتی آن هم در حالی که قرار است یک مامور مخفی جنجالی با اتهامهای قدیمی همین سکان را در دست بگیرد، مسلما با تنشهایی در میان تصمیمگیرندگان همراه خواهد بود.
به ویژه اینکه دولت امریکا باید تا چند ماه دیگر تکلیف برخی از عمدهترین موضوعات در سیاست خارجی این کشور را مشخص کند. تردیدی نیست که برای مواجهه با این موضوعات که عبارتند از دیدار قریب الوقوع ترامپ با رهبر کره شمالی، تعیین تکلیف توافق هستهای با ایران و همچنین آمادگی برای ورود به جنگ تجاری، کاخ سفید به دنبال تیم هماهنگ با رییسجمهوری امریکا است. این تیم در پی شدت گرفتن اختلافات میان ترامپ با وزیر امور خارجهاش، رکس تیلرسون بهشدت تضعیف شده بود.
اختلافات طیف وسیعی را از بحث ناتو و روسیه تا نحوه مواجهه با ایران و کره شمالی در بر میگرفت. همچنین دو طرف بر سر موضوعاتی همچون بحران دیپلماتیک قطر، مذاکرات صلح خاورمیانه، آینده سوریه وافغانستان اختلاف نظر عمیق داشتند. دونالد ترامپ به عنوان سیاستمدار بیتجربه اما سر برآورده از جریان ملیگرای امریکایی، بر اتخاذ سیاست خارجی یکجانبهگرا، ضدمشارکتجویی بینالمللی و مدافع مشت آهنین با بدنه دستگاه دیپلماسی امریکا که بر جهانگرایی، حفظ ائتلافهای بزرگ و حراست از مناسبات نظم بینالملل تاکید داشت، اختلاف پیدا کرد. تا مدتی به نظر میرسید که این اختلاف نظر با پادرمیانی افرادی همچون ژنرال هربرت مک مستر، مشاورامنیت ملی و جیمز متیس، وزیر دفاع تا حدودی فروکش کرده است.
اما گویا نحوه مواجهه دونالد ترامپ با یکی از حساسترین بحرانها در سیاست خارجی امریکا، یعنی بحران اتمی شبه جزیره کره، تنش میان رییسجمهوری و وزیر امور خارجه را یکسره کرد. ساعاتی پس از موافقت غیرمنتظره دونالد ترامپ با دعوت به گفتوگو از سوی کیم جنگ اون، رهبر کره شمالی و با میانجیگری کره جنوبی، تیلرسون که در سفر آفریقایی بود این تحول بزرگ را تصمیم شخصی ترامپ خواند. رسانهها همچنین خبر دادند که تیلرسون به دلیل بیماری برخی از برنامههای کاری خود در آفریقا را لغو کرده و یک روز زودتر به واشنگتن بر میگردد. بازگشت تیلرسون نیز با توییت ترامپ برای معرفی وزیر امور خارجه جدید امریکا همزمان شد. به هر حال، با به پایان رسیدن اختلافات ترامپ - تیلرسون، نوبت به مایک پمپئو میرسد که اگر بتواند رای سنا را به دست آورد، سکاندار دستگاه دیپلماسی امریکا در موقعیت حساسی خواهد شد. وی باید طی کمتر از سه ماه، دیدار سران دو کشور امریکا و کره شمالی را تدارک ببیند آن هم در شرایطی که امریکا هنوز در سئول سفیر ندارد و سمت نماینده ویژه رییسجمهوری در موضوع شبه جزیره کره خالی است.
همچنین قرار است ترامپ تا١٢ ماه مه در مورد تمدید مجدد تعلیقهای هستهای ایران تصمیم بگیرد. رییسجمهوری امریکا اعلام کرده است که یکی از اختلافات وی با تیلرسون، موضوع توافق هستهای با ایران بوده است. در حالی که پمپئو چه در زمان حضور در کنگره و چه در سمت رییس سیا از عمدهترین مخالفان برجام به شمار میآمده است. با این حال، وی باید به منظور همراه ساختن وزارت امور خارجه با تصمیم احتمالی ترامپ برای خروج از برجام بر مخالفتهای درونی وزارت امور خارجه غلبه کند؛ آن هم در روزهایی که چشمانداز جنگ تجاری امریکا با متحدانش از جمله اروپا نمایان شده است.
اما اینکه ترامپ و پمپئو چگونه بر این مشکلات غلبه خواهند کرد، هنوز جای تردید وجود دارد. به ویژه اینکه از چند روز پیش رسانهها احتمال برکناری مک مستر از سمت مشاور امنیت ملی امریکا را نیز مطرح کردهاند و چه بسا در این زلزله سیاسی نیز، جیمز متیس هم سمت خود را از دست بدهد. در چنین آشفته بازاری، هدایت سیاست خارجی و امنیتی دولت امریکا بسیار دشوار خواهد بود.