ایستانیوز:پس از امضای برجام در سال ۲۰۱۵ بسیاری از شرکت‌های خارجی به بازار بکر و دست نخورده ایران بازگشتند. شش ماه پس از امضای این معاهده تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران در مقابل محدودیت برای برنامه هسته‌ای ایران برداشته شد. این معامله فوایدی برای ایران در پی داشت از جمله راه را برای سرمایه‌گذاری خارجی هموار کرد. اما سه سال پس از برجام، تغییر تحولات بین‌المللی که در خلال این مدت روی داده، چه تاثیری بر اقتصاد ایران گذاشته است؟
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)،سایت خبری تحلیلی المانیتور طی گزارشی به تاثیرات این تحولات در اقتصاد ایران و به ویژه مبادلات تجاری ایران با انگلستان درپی رای مثبت انگلیسی‌ها به خروج از اتحادیه اروپا،برگزیت، پرداخته که ترجمه گزیده‌ای از آن در ادامه می‌آید.
به گزارش سایت خبری اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران به نقل از المانیتور، اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهوری اواخر سال گذشته میلادی در مراسم افتتاحیه یک نمایشگاه بین‌المللی در تهران گفته بود: پس از توافق هسته‌ای 11.4 میلیارد یورو سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب اقتصاد ایران شد. این در حالی است که تازه‌ترین ارقام حاکی از آن است که ایران در دوره پسابرجام قرارداد‌هایی به ارزش 49 میلیارد یورو در زمینه‌های انرژی، خودروسازی، صنایع راه‌آهن و هواپیمایی عمدتا با شرکای اروپایی امضا کرده است.
با حذف تحریم‌های هسته‌ای و تغییر فضای جهانی، تجارت ایران با کشور‌های عضو اتحادیه اروپا افزایش یافت و صادرات این بلوک به ایران از 6.5 میلیارد یورو در سال 2015 به 8.2 میلیارد یورو در سال 2016 رسید. در این سال واردات اتحادیه اروپا از ایران هم به 5.5 میلیارد یورو رسید که افزایش سالانه‌ای معادل 344.8 درصد را نشان می‌دهد.
در میان کشور‌های اروپایی آلمان، فرانسه، انگلستان و ایتالیا بیشترین حجم مبادلات را با ایران داشته‌اند. اگرچه حجم مبادلات انگلستان با ایران نسبت به سه کشور دیگر روند افزایش کُندتری داشته اما پس از برجام این مبادلات رشد چشمگیری داشته است. آخرین گزارش سالانه اتاق بازرگانی انگلیس- ایران نشان می‌دهد که مبادلات تجاری دوجانبه پس از امضای برجام 50 درصد رشد داشته است.
در پنج سال پیش از اجرای معاهده هسته‌ای، ایران و بریتانیا در سال 2011 به بالاترین میزان تجارت خود یعنی 203.5 میلیون یورو رسیدند اما تجارت دوجانبه در سال بعد، زمانی که تحریم‌های مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای ایران شدیدتر شد، این رقم به 119.6 میلیون یورو کاهش یافت. تجارت دوجانبه سال بعد از آن هم به پایین‌ترین سطح خود یعنی 89.4 میلیون یورو رسید. با این وجود، مبادلات در اوایل سال 2014 روند صعودی در پیش گرفت و این روند در پی توافق هسته‌ای موقت بین ایران و قدرت‌های جهانی به دست آمد و به 152 میلیون یورو رسید. تجارت بین این دو کشور در سال 2015 به 112.9 میلیون یورو رسید و در سال 2016 به 171.5 میلیون یورو افزایش یافته است.
در عرصه سیاسی نیز روابط ایران و انگلستان رو به گسترش است. دو کشور پس از سال‌ها تیرگی روابط و تعطیلی سفارتخانه‌ها در تهران و لندن سرانجام در سال 2015 سفارتخانه‌های خود را در پایتخت‌های یکدیگر بازگشایی کردند. در همین سال به محض امضای توافق هسته‌ای امکان صادرات نفت ایران به انگلستان فراهم شد همچنین دو کشور شماری قرارداد دیگر نیز در زمینه‌های دیگر به امضا رساندند که ارزشمندترین این قرارداد‌ها ارزشی معادل نیم میلیون یورو داشت که در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر به امضا رسید. مطابق این قرارداد که در سال 2017 امضا شد یک شرکت انگلیسی (Quercus) اقدام به ساخت یک نیروگاه خورشیدی در بخش‌های مرکزی ایران کرده که پس از تکمیل، یکی از بزرگترین نیروگاه‌های خورشیدی در جهان خواهد بود. حدود یک ماه پیش هم قراردادی بین ایران و گروه بیمارستان‌های پادشاهی متحده بریتانیا به امضا رسید که مطابق آن این گروه 1.5میلیارد یورو برای ساخت یک مرکز پیشرفته درمانی سرطان در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند.
رسانه‌های ایرانی به نقل از حمید بدیعی‌نژاد، سفیر ایران در بریتانیا گزارش دادند که مطابق این قرارداد گروه انگلیسی علاوه بر سرمایه‌گذاری در ساخت ساختمان مرکز درمانی آخرین تکنولوژی‌ها را نیز برای درمان سرطان وارد ایران خواهد کرد. به گفته بدیعی‌نژاد یک گروه درمانی دیگر انگلیسی نیز در آخرین مراحل انعقاد قرارداد با ایران برای ساخت تجهیزات پزشکی و واکسن در ایران قرار دارد. بدیعی‌نژاد تمام این قرارداد‌ها را نشانه‌های از تمایل و اشتیاق شرکت‌های انگلیسی برای سرمایه‌گذاری در ایران دانست. همچنین سفیر انگلستان در ایران نیز همین دیدگاه را دارد. او تمایل و اشتیاق انگلستان برای سرمایه‌گذاری در ایران را در حاشیه برگزاری یک نمایشگاه در دوبی ابراز کرد.
با وجود اینکه مشکلات بانکی هنوز به عنوان یکی از موانع گسترش روابط دو کشور مطرح است تهران و لندن برای گسترش روابط اقتصادی برنامه‌ریزی می‌کنند. مطابق گزارش اتاق بازرگانی انگلیس- ایران بانک‌های اروپایی با هراسی که از تحریم‌های آمریکا دارند از گشایش اعتبار برای فعالیت در ایران خودداری می‌کنند. این اتاق اعلام کرد پس از انتخابات آمریکا و روی کار آمدن دونالد ترامپ هراس بانک‌های اروپایی از کار کردن با ایران بیشتر شده و این بانک‌ها خواستار رسیدگی به این وضعیت هستند.
به گفته نصرت‌الله تاجیک، دیپلمات سابق ایرانی، با وجود پیشرفت‌هایی که در گسترش روابط دو کشور حاصل شده هراس بانک‌ها از کار در بازار ایران می‌تواند به این روابط آسیب وارد کند. وی عنوان کرده است که غیبت بانکی و بازار مالی انگلستان در بازار ایران می‌تواند در آینده فراز و نشیب‌هایی را در روابط دوجانبه رقم بزند. به گفته تاجیک ابرانیان تنها خواهان واردات کالا از انگلستان نیستند بلکه آنان می‌خواهند این کشور نقش مثبتی را در بازار مالی ایران ایفا کند.
این دیپلمات بازنشسته ایرانی در یاسخ به پرسش المانیتور د باره اینکه برگزیت چگونه می‌تواند در روابط ایران و انگلستان تاثیر گذارد گفت: تاثیرات اقتصادی اجتماعی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بر خود این کشور بسیار فراتر از تاثیری است که بر روابطش با ایران خواهد گذاشت.
وی تصریح کرد توسعه روابط اقتصادی هر دو کشوری با هم پیش و بیش از هر چیز نیازمند ثبات است. در غیاب ثبات، هر گونه سرمایه‌گذاری دارای ریسک بالایی خواهد بود و روابط ایران با انگلستان هم از این قاعده مستثنا نیست.
با این حال، بسیاری از کارشناسان مانند تاجیک می‌گویند که روابط رو به رشد بین تهران و لندن می‌تواند به ایران کمک کند. تاجیک گفت: بریتانیا به رغم مشکلات در خانه و خارج از کشور، همچنان نقش مهم لابی خود را در غرب حفظ می‌کند. با توجه به اینکه بریتانیا نیاز به تعامل مثبت و سازنده با ایران دارد، می‌توانیم امیدوار باشیم که این رابطه به ایران کمک می‌کند تا بیشتر از آنچه که در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی می‌خواهیم بیشتر بدانیم.
