ایستانیوز:پرهیز از رقابت ناسالم در سپرده‌گیری با نرخ‌های بالا، خروج از بنگاهداری، رعایت دستورالعمل بانک مرکزی جهت شفاف‌سازی حسابها، تأکید بر وصول مطالبات معوق وتلاش برای ازسرگیری ارتباط بین‌المللی بانک ازجمله مواردی است که مدیرعامل بانک صادرات به آن اشاره کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی(ایستانیوز)، پرهیز از گرداب رقابت ناسالم در سپرده‌گیری با نرخ‌های غیرمصوب، خروج از بنگاهداری و چابک‌سازی شرکتهای ابزاری بانک برای ایجاد ارزش افزوده بیشتر، رعایت دستور العمل بانک مرکزی جهت شفاف‌سازی حسابها در راستای حرکت به‌سوی استانداردهای بین المللی گزارشات مالی (IFRS)، تأکید بر وصول مطالبات معوق بانک و تلاش برای ازسرگیری ارتباط بین المللی بانک و رفع تحریم‌های ظالمانه از جمله مواردی است که سیاوش زراعتی، مدیرعامل بانک صادرات ایران، در پاسخ به پرسش‌های تسنیم به آنها اشاره داشته است:
رقابت سودهای بانکی حاکم در بازار چه ضررهایی را به بانکها وارد کرده است؟
مشکلاتی که می‌تواند از ناحیه این رقابت ناسالم ایجاد شود، از دو منظر قابل بررسی است:
* سرنوشت بانک‌هایی که سودهای بالا می‌دهند، چیست؟
اول اینکه پرداخت سودهای بالا و نامتعارف به سپرده‌گذاران، توسط بانکها و مؤسسات، می‌تواند نشانه‌ای از انجام بازی پانزی توسط آنها باشد که سرانجام این بازی نیز مشخص است و هیچ سرنوشتی غیر از ورشکستگی در انتظار بانکها و مؤسساتی که این بازی را دنبال می‌کنند، نیست.
سپرده‌گذارانی که تنها به دریافت سود بالاتر اهمیت می‌دهند، به‌سمت مؤسسات و بانک‌هایی که سود سپرده بالاتر پرداخت می‌کنند می‌روند و سپس با گذشت زمان با مؤسساتی مواجه می‌شوند که دیگر حتی قادر به بازپرداخت اصل پول سپرده‌گذاری شده نزد آنها هم نیستند. به وجود آمدن این مشکل سبب خواهد شد که اعتماد به شبکه بانکی تا حدود زیادی از بین برود. حاکمیت نیز جهت جلوگیری از کاهش این اعتماد، چاره‌ای ندارد جز اینکه بانک‌هایی را موظف نماید که تعهدات این مؤسسات خاطی را به‌عهده گیرند. این امر سبب می‌شود تا از منابع سپرده گذاران قانونمند و قانع و سهامداران بانکها، تعهدات مؤسسات خاطی و مطالبات سپرده‌گذارانی که تنها به‌فکر دریافت سود بالاتر بوده‌اند، تأمین گردد.
دوم اینکه بانک‌هایی که خود را مکلف به اجرای نرخ‌های مصوب اعلامی از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران دانسته‌‌اند با مشکل خروج منابع مواجه شده، هزینه‌های مالی زیادی به آنها تحمیل می‌شود و تأثیری منفی بر سودآوری بانک‌های قانونمدار خواهد داشت.
یکی از سیاست‌های بانک مرکزی در دولت یازدهم واگذاری بنگاه‌های بانکها بود، این سیاست تا چه‌میزان در نظام بانکی به اجرا درآمد؟
زارعتی: یکی از اقداماتی که اینجانب از ابتدای حضور خود در بانک صادرات ایران به‌دنبال آن بودم، خروج بانک از بنگاهداری بود و این مسأله نه‌تنها به‌دلیل سیاست‌های بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که اعتقاد شخصی اینجانب است که بانکها نباید به بنگاهداری بپردازند و تنها باید دارای شرکتهای ابزاری باشند بلکه از آنجایی که ایجاد ارزش افزوده از خدمات نوین و چابک‌سازی بانک از جمله اهدافی است که در نقشه راه بانک مورد پیگیری است، آن را در دستور کار قرار داده‌ایم.
* هنوز سرمایه‌گذاران علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری در بانکها ندارند
اما درخصوص خروج بانکها از بنگاهداری، توجه به این نکته ضروری است که هرچند شرایط محیط کسب و کار در دولت تدبیر و امید بهبود یافته اما هنوز شرایط به‌گونه‌ای نشده که سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در صنعت باشند. البته امید است که ان‌شاءالله با کاهش نرخ سود بانکی این علاقه‌مندی در سرمایه‌گذاران ایجاد شود و در نتیجه آن، خرید سهام شرکتهای زیرمجموعه بانکها برای سرمایه‌گذاران، مطلوبیت یابد. وقوع این امر می‌تواند عملکرد بانکها را درخصوص واگذاری شرکتهای غیرابزاری زیرمجموعه‌شان بهبود بخشد.
آیا در ترازنامه بانک، تأکیدات بانک مرکزی در اصلاح صورتهای مالی لحاظ شده است؟ وضعیت سود و زیان بانک در سال 1395 چگونه بود؟
* زیان بانک صادرات کم شد
زراعتی: بله، صورتهای مالی سال 1395 بانک صادرات ایران را بر اساس نمونه ابلاغی بانک مرکزی که بر مبنای IFRS تهیه شده، ارائه داده‌ایم و این صورتهای مالی حسابرسی‌نشده در سایت کدال موجود است. بر اساس صورتهای مالی حسابرسی نشده تلفیقی ارائه‌شده زیان بانک صادرات نسبت به سال 1394 به‌میزان 25 درصد کاهش یافته است و این کاهش زیان برای شرکت اصلی 32 درصد بوده است. البته صورتهای مالی حسابرسی‌شده بانک برای سال 1395 دریافت شده اما به‌دلیل عدم دریافت مجوز بانک مرکزی، تا کنون به‌روی سامانه کدال انتشار نیافته است.
وضعیت مطالبات معوق در نظام بانکی سالهاست به معضلی برای بانکها تبدیل شده است، میزان معوقات بانک صادرات چقدر است؟
زراعتی: معوقات بانکها را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد:
دسته اول مطالباتی هستند که بانکها از دولت دارند که این مسأله ان‌شاءالله در دولت دوازدهم حل خواهد شد.
دسته بعدی مطالباتی هستند که بانکها از شرکتهایی دارند که این شرکتها خود از دولت طلبکارند. این بدهکاران احتمالاً درصورت دریافت طلبهایشان از دولت، بدهیهای خود به بانکها را پرداخت خواهند کرد.
دسته سوم مطالباتی هستند که بانکها از افراد و شرکتهایی دارند که علاقه‌مند به بازپرداخت بدهی‌هایشان هستند ولی فضای نامناسب کسب و کار این اجازه را به آنها نمی‌دهد و با بازگشت رونق به اقتصاد، احتمالاً آنها نیز اقدام به بازپرداخت بدهی‌هایشان خواهند کرد.
و در نهایت دسته چهارم، بدهکارانی هستند که به بانکها بدهی دارند و علاقه‌مند به بازپرداخت بدهیهای خود نیز نیستند، تلاش ما در بانک صادرات این بوده است که هیچ‌گونه مسامحه‌ای با این دسته از بدهکاران نداشته باشیم.
براساس صورتهای مالی تلفیقی حسابرسی‌نشده سال 1395 بانک صادرات ایران که در سایت کدال موجود است، میزان مطالبات معوق و مشکوک الوصول بانک (از اشخاص دولتی و غیردولتی) به‌ترتیب 65,398 میلیارد ریال و 123,756 میلیارد ریال بوده است.
تعداد بدهکاران کلان را می‌توانید اعلام کنید؟
زراعتی: به‌نظر اینجانب، اینکه تعداد بدهکاران کلان چه‌تعداد است، مسأله بااهمیتی نیست. به هر حال هر شرکت یا فرد براساس حجم کسب و کاری که دارد، می‌تواند اقدام به دریافت تسهیلات برای بهبود و توسعه فعالیت خود با ارائه تضمین‌های لازم و کافی نماید و سپس به بازپرداخت آن اقدام کند. مشکل زمانی ایجاد می‌شود که تسهیلات دریافتی در جهتی غیر از آنچه برای آن اخذ شده‌اند، استفاده شوند، تضمین‌های مناسب اخذ نشده باشد و در نهایت اینکه تسهیلات‌گیرنده تمایلی به بازپرداخت تسهیلات دریافت‌شده نداشته باشد. مطالب ذکرشده برای همه تسهیلات با هر مبلغ ریالی صدق می‌کند و مختص تسهیلات کلان نیست.
* بدهکاران کلان بانک صادرات چند نفرند؟
اما در خصوص سؤال شما در حال حاضر تعداد 543 نفر از مشتریان بانک صادرات ایران دارای بدهی بالای 100 میلیارد ریال و تعداد 61 مشتری دارای بدهی بیش از 1000 میلیارد ریال به بانک صادرات هستند.
بعد از برجام آیا موفق به برقراری ارتباط با بانک‌های بزرگ دنیا شدید؟
زراعتی: همان‌گونه که می‌دانید بانک صادرات ایران دارای شبکه برون‌مرزی وسیعی است و دارای 22 شعبه در خارج از کشور است که به‌دلیل تحریم‌های صورت‌گرفته، بخش اعظم این شبکه کارایی خود را از دست داده بود. اما پس از برجام با کمک‌ها و حمایت‌های صورت‌گرفته از سوی دولت محترم، وزارت امور خارجه، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تلاشهای پرسنل تلاشگر بانک صادرات ایران، این بانک از لیست تحریم‌های اتحادیه اروپا خارج شد و بانک مرکزی فرانسه نیز اقدام به صدور مجوز آغاز فعالیت مجدد شعبه پاریس بانک صادرات ایران کرد.
