"کروز" به دنبال تکمیل رنجیره انحصار در صنعت خودرو

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی (ایستانیوز)،هنر این شرکت این بوده که با این پرتفو، 40 سیت هیات مدیره را در شرکت های مختلف که بنوعی مهمترین شرکت های بورس هستند در اختیار دارد. دلیل قدرت این شرکت و حضور در 40 شرکت دیگر، علاوه بر قدمت و اعتبار، تصوری است که در میان اهالی بورس راجع به این شرکت وجود دارد. اهالی بورس معتقدند که این شرکت، حافظ منافع سهامداران اقلیت در هیات مدیره شرکت های بزرگ است و اجازه نمی دهد تا سهامداران بزرگ حقوق سهامداران کوچک را نادیده بگیرند. رفتار و منش سرمایه گذاری ملی هم تابحال به همین طریق بوده و به همین جهت برخی از تحلیل گران بازار لقب "رگولاتور بازار بورس" را به شرکت سرمایه گذاری ملی ایران داده اند.

 

به همین جهت هم در سال تاسیس و هم در ادامه، قانون گذار سعی کرده سهامداران این شرکت نهادهای بزرگی باشند که تنظیم گری بازار بورس برایشان در درجه اول اهمیت باشد. از گذشته تا به امروز، بانک مرکزی، بیمه مرکزی، بانک ها و بیمه های دولتی بزرگترین سهامداران شرکت سرمایه گذاری ملی بوده اند. بطوری که حتی تا امروز، بانک مرکزی هنوز یک سیت هیات مدیره خود در این شرکت را حفظ کرده است. بانک تجارت و بانک سپه دیگر سهامداران عمده این شرکت در حال حاضر هستند.

 

همزمان با مشکلاتی که برای بانک تجارت پس از بازگشایی سهامش ایجاد شد، این بانک قول فروش سرمایه گذاری ملی، به عنوان یکی از ارزنده ترین دارایی های خود را داد تا بتواند زیان خود را از 35 تومان به ازای هر سهم به 10 تومان برساند. امری که به نظر می رسد مهمترین اولویت بانک تا انتهای سال جاری باشد. همین شرایط سخت باعث شده تا بانک تجارت مجبور شود به اولین خریداران جواب مثبت بدهد و چندان به عواقب این کار توجه نکند. چه اینکه عواقب این اقدام نه دامن بانک تجارت که دامن 2 میلیون سهامدار بورس، سازمان بورس و وزارت اقتصاد را خواهد گرفت.

 

خریدار احتمالی کیست؟

 

آنطور که از اخبار و اطلاعات رسیده به اقتصاد آنلاین برمی آید، شرکت کروز خواهان تصاحب شرکت سرمایه گذاری ملی ایران است. کروز، قطعه سازی ایرانی است که به تازگی توانسته بود کنترل گروه بهمن را به دست بگیرد.

 

تا این جای کار مشکلی وجود ندارد؛ شرکتی خصوصی خواهان خرید یکی از بهترین و مهتمرین شرکت های بورس کشور است. اما این تمام ماجرا نیست! کروز که قطعه سازی مهم در صنعت خودروسازی ما محسوب می شود، با تصاحب گروه بهمن توانست زنجیره عمودی ارزش خود را تا حدودی تکمیل کند. حال چرا این شرکت می خواهد سرمایه گذاری ملی ایران را بخرد؟

 

سهام طلایی سرمایه گذاری ملی ایران در خودروسازها

 

سرمایه گذاری ملی ایران، مالک 4 درصد سهام ایران خودرو 2 درصد سهام سایپا است. شاید این درصدها در ابتدا بسیار اندک به نظر برسند، اما هنگامی که بدانیم سهم 4 درصدی سرمایه گذاری ملی ایران در ایران خودرو سهم طلایی است و متعادل کننده بین مالکان خصوصی و دولتی ایران خودرو است، قضیه تازه جالب می شود. وقتی داستان جذاب تر می شود که بدانیم منظور از مالکان خصوصی ایران خودرو، همین گروه کروز است که مستقیم و غیرمستقیم بین 23 تا 25 درصد سهام ایران خودرو را در اختیار دارد.

 

همانطور که گفته شد، در ایران خودرو حدود 23 تا 25 درصد سهام متعلق به کروز است، صندوق بازنشستگی کشوری 5 درصد، دولت با نمایندگی سازمان گسترش صنایع 12 درصد، سرمایه گذاری ملی ایران 4 درصد، حدود 25 الی 28 درصد سهام شناور واقعی (سهام شناوری که دست مردم و شرکت های دیگر غیر از کروز است) و سایر سهامداران حدود 25 الی 30 درصد سهام را در اختیار دارند.

 

برای کنترل ایران خودرو تنها 30 درصد از سهام کافی است!

 

بخش های هیجان انگیز ماجرا از این جا به بعد آغاز می شود! نکته اینجاست که مطابق تخمین های اقتصاد آنلاین، حدود 20 الی 22 درصد سهام ایران خودرو به شکل سهام خزانه بوده و در اختیار شرکت های تابعه ایران خودروست. در نتیجه هر گروهی که بتواند حدود 30 درصد از سهام ایران خودرو را تصاحب کند، با کنترلی که روی توابع آن پیدا می کند، عملا مدیریت بیش از 50 درصد ایران خودرو را در اختیار گرفته و به عبارت دیگر، ایران خودرو را تصاحب کرده است. مهمترین توابع ایران خودرو یکی شرکت سرمایه گذاری سمند است با 13 درصد از سهام ایران خودرو و دیگری بازرگانی سپهر ایرانیان کیش که حدود 10.63 درصد از سهام ایران خودرو را در مالکیت دارد. گروه کروز در همین شرکت بازرگانی سپهر ایرانیان کیش نیز سهام مدیریتی دارد!

 

کروز، ایران خودرو را تصاحب می کند!

 

  با این اوصاف اگر کروز بتواند سرمایه گذاری ملی را بخرد با کنترلی که روی شرکت های زیرمجموعه ایران خودرو و جود دارد، عملا مدیریت بیش از 50 درصد از سهام ایران خودرو را در اختیار گرفته و این شرکت را تصاحب می کند. پس این معامله، یک معامله حیاتی و کلیدی برای کروز برای تسلط بر کل صنعت خودرو محسوب می شود و نباید آن را فقط به شکل یک معامله ساده دید. حال کروز با خرید این شرکت عملا علاوه بر گروه بهمن در حال در اختیار گرفتن دیگر خودروسازان کشور است و با این اقدام حلقه انحصار در صنعت خودرو کشور تکمیل می شود.

 

کنترلی که گروه کروز در دیگر 40 شرکتی که سرمایه گذاری ملی در آن شرکت ها سهام مدیریتی دارد، بحثی است که در گزارش بعدی به آن خواهیم پرداخت.

 

سازمان بورس و شورای رقابت به موضوع ورود کنند

 

با توجه به نقش و جایگاه شرکت سرمایه گذاری ملی، و از آنجایی که این شرکت بر اساس یک قانون مادر ایجاد شده، ضرورت توجه در واگذاری و اخذ تعهدات لازم از خریدار یا خریداران به نحوی که با انجام این معامله سبب ایجاد انحصار و حذف رقابت و همچنین ایجاد مواردی همچون کاهش شدید درصد شناور آزاد این سهم در بورس به صورت مستقیم و غیر مستقیم و ... نشود، ضرورت دارد و سازمان بورس و وزارت اقتصاد باید به این امر حساس باشند. با توجه به شرایط شرکت ایران خودرو و جلوگیری از انحصار عمودی در صنعت خودرو، وزارت صنعت و شورای رقابت نیز باید به این معامله نظارت کنند و ابعاد مختلف آن را مورد توجه قرار دهند.