پایگاه خبری ایستانیوز
کد خبر: ۲۶۷۱۸۲ - تاریخ انتشار: ۱۳۹۷/۹/۱۹
خط فقر تابستان در استان های مختلف کشور چقدر بوده است؟
»

۲ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان، خط فقر تهرانی ها

ایستانیوز:با توجه به اینکه فقرا، نسبت به سایر افراد جامعه، سهم بیشتری از هزینه های خود را به گروه خوراکی تخصیص می دهند، پیش بینی می شود با توجه به رشد قابل توجه شاخص قیمت برخی گروه ها (نظیر گروه خوراکی) در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال های گذشته، خط فقر نیز در ادامه سال ۱۳۹۷ با مقدار رشد بیشتری روبه رو باشد. همچنین، خط فقر معادل با شهریورماه ۱۳۹۷ نیز محاسبه شد که برای شهرستان تهران، مقدار سرانه آن حدود ۱۰۵۰ هزار تومان و برای خانوار چهار نفره حدود ۲۸۵۰ هزار تومان برآورد شد.
چند روز پیش، مرکز پژوهش های مجلس خط فقر سال 95 را محاسبه کرد. طبق این محاسبه خط فقر خانوار 4 نفره تهران 2 میلیون و 79 هزار تومان تخمین زده شده بود. رقمی که امسال با وجود تورم شدید حتما با تغییراتی همراه شده است. حالا در گزارشی جدید این مرکز خط فقر تابستان 97 را بررسی کرده است.
 
طبق این گزارش، برآورد خط فقر در تابستان 1397 نشان از کاهش قابل توجه قدرت خرید خانوار دارد. درحالی که در بهترین حالت درآمدهای خانوار در تابستان 1397 نسبت به بهار 1397 ثابت مانده است، خط فقر مطلق برای یک خانوار چهار نفره در شهرستان تهران، 300 هزار تومان افزایش یافته است. این رقم برای فقرا رقم قابل ملاحظه ای است و لزوم توجه به سیاست های حمایتی را می رساند. در این راستا باید توجه داشت که هماهنگ و یکپارچه سازی سیاست های حمایتی که توسط نهادهای مختلف اتخاذ می شود و همچنین هدفمندی این سیاست ها در شناسایی گروه های نیازمند (که لازمه آن دسترسی کلیه نهادهای تصمیم گیر و پژوهشی به داده ها و اطلاعات مربوط به خانوار است) از اهمیت قابل ملاحظه ای برخوردار است.
 
این گزارش می نویسد: خط فقر برای سال 1395 در مطالعه ای تحت عنوان «محاسبه خط فقر در سال 1395» محاسبه و ارائه شد. این محاسبه هر سال براساس داده های خام هزینه و درآمد خانوار که توسط مرکز آمار منتشر می شود، به روزرسانی شده و عدد خط فقر برای سال جدید محاسبه خواهد شد. از آنجایی که داده های فوق با تأخیر منتشر می شوند، مرکز پژوهش های مجلس تا پیش از انتشار رسمی آمارها، به برآورد اولیه خط فقر به صورت فصلی با استفاده از شاخص های قیمت استانی در گروه های مختلف هزینه ای خواهد پرداخت. در این مطالعه برآوردی از خط فقر در سال های 1396 و 1397 ارائه می شود. همچنین با استفاده از نتایج حاصل شده از مطالعه محاسبه خط فقر در سال 1395 و مشخص شدن فقرا، سبد مصرفی فقرا استخراج می شود که براساس آن می توان نرخ تورم فقرا را نیز محاسبه و با نرخ رشد شاخص عمومی قیمت ها مقایسه کرد.
 

 

 

طبق این گزارش، بالاترین خط فقر ماهیانه برای شهرستان تهران به دست آمده که در سال 1395 برای یک خانوار چهار نفره دومیلیون و هفتادوشش هزار تومان محاسبه شده و در تابستان 1397 در حدود دومیلیون و هفتصد و بیست و هشت هزار تومان برآورد شده است. نکته قابل توجه آن که خط فقر تهران تنها در تابستان 1397 نسبت به بهار 1397، در حدود سیصد هزار تومان برای یک خانوار چهار نفره افزایش داشته که این موضوع می تواند نشان دهنده قرار گرفتن افراد بیشتری در زیر خط فقر در سال 1397 نسبت به سال های قبل باشد.

با توجه به اینکه فقرا، نسبت به سایر افراد جامعه، سهم بیشتری از هزینه های خود را به گروه خوراکی تخصیص می دهند، پیش بینی می شود با توجه به رشد قابل توجه شاخص قیمت برخی گروه ها (نظیر گروه خوراکی) در سال 1397 نسبت به سال های گذشته، خط فقر نیز در ادامه سال 1397 با مقدار رشد بیشتری روبه رو باشد. همچنین، خط فقر معادل با شهریورماه 1397 نیز محاسبه شد که برای شهرستان تهران، مقدار سرانه آن حدود 1050 هزار تومان و برای خانوار چهار نفره حدود 2850 هزار تومان برآورد شد.

بعد از تهران، با اختلاف نسبتاً زیادی (در حدود 900 هزار تومان برای یک خانوار چهار نفره) هشت شهرستان بزرگ کشور که جمعیت بالای یک میلیون نفر دارند، قرار گرفته اند. در این شهرستان ها، خط فقر در تابستان 1397، یک میلیون و هشتصد و ده هزار تومان برای خانوار چهار نفره برآورد شده که نسبت به بهار 1397، افزایشی در حدود 200 هزار تومان داشته است. باید توجه داشت که 200 هزار تومان افزایش در هزینه سبد خط فقر، برای فقرا رقم بسیار قابل توجهی است زیرا به طور معمول مشاغل این گروه های درآمدی در دسته مشاغل با بهره وری پایین و با درآمد ثابت قرار دارد که به سختی افزایش درآمد در آنها رخ خواهد داد.

بیشترین نرخ رشد خط فقر در تابستان 1397 نسبت به تابستان 1396، در خوشه سبز رنگ در رده سوم رقم خط فقر رخ داده است. خط فقر برای استان های موجود در این خوشه در تابستان 1397 به یک میلیون و چهارصد و هشتاد و نه هزار تومان رسیده که رشد 25.8درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته است.

 

بیشترین خط فقر برای مناطق روستایی تهران و البرز به دست آمده که برای تابستان 1397، یک میلیون و پانصد و هفتاد و هشت هزار تومان برآورد شده است. بعد از آن مناطق روستایی خوشه سبز رنگ (زنجان، کرمانشاه، اصفهان، قم و قزوین) با اختلاف قابل توجهی (539 هزار تومان برای خانوار چهار نفره) قرار دارند.

نکته قابل توجه در خصوص مقایسه خط فقر روستایی و شهری آن است که خط فقر روستایی در تمامی خوشه ها در تابستان 1397 نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد بیشتری را نسبت به خط فقر شهری داشته است. این موضوع می تواند نشان دهنده افزایش شدت فقر در این مناطق باشد.

 

 

*تورم فقرا چقدر است؟

از دیگر نتایج به دست آمده از مطالعه مرکز پژوهش های مجلس، استخراج سبد مصرفی فقرا و محاسبه نرخ تورم فقراست. منظور از تورم فقرا، رشد قیمت سبد مورد استفاده همه فقراست. یعنی سبد مصرفی خانوارهایی که زیر خط فقر قرار دارند استخراج شده و با توجه به شاخص قیمت ها، رشد آن محاسبه شده است. بر اساس مطالعه محاسبه خط فقر در سال 1395، خانوارهای فقیر شناسایی شده و سبد مصرفی آنها استخراج شده است. این سبد به عنوان سبد فقرا در نظر گرفته شده و نرخ رشد هزینه این سبد، نرخ تورم فقرا را به دست خواهد داد. نرخ تورم فقرا در کنار نرخ تورم کل به تفکیکی هر خوشه و مناطق جغرافیایی در جداول زیر ارائه شده است.

نرخ تورم محاسبه شده برای فقرا در بهار و تابستان 1397 نشان می دهد که هرچند اختلاف اندکی بین نرخ تورم فقرا و تورم کلی وجود دارد، اما در هر صورت تورم فقرا کمتر از تورم کلی در هر خوشه به دست آمده که با نتایج تورم دهکی مرکز آمار که تورم دهک اول را کمتر از دهک دهم می داند نیز هماهنگی دارد.

هرچند مقایسه نرخ تورم فقرا با نرخ تورم کل در هر خوشه، اختلاف اندک بین نرخ تورم فقرا با نرخ تورم کل و کمتر بودن رشد قیمت کالاهای مورد استفاده فقرا نسبت به کل خوشه را نشان می دهد، اما این اختلاف بسیار جزئی و غیرقابل اهمیت است.